Wysypka na ciele. Co oznacza swędząca lub na brzuchu?

Wysypka na ciele pojawia się niezapowiedziana – niezależnie od wieku i stylu życia. Może pojawić się na twarzy, dekolcie, rękach, na brzuchu albo między palcami. Może być objawem chorób zakaźnych, zmian skórnych lub przyjmowanych leków.

Wysypka jako objaw choroby

Zmiany na skórze powinny być dla nas wskazówką, że w naszym organizmie nastąpiły jakieś niepokojące zjawiska. Wysypka w postaci krostek, plamek, bąbelków czy pęcherzyków pojawiająca się na błonach śluzowych lub na skórze jest oznaką alergii, uczulenia lub choroby. Często towarzyszy jej swędzenie albo ból. Ale nawet wysypki nieswędzące i bezbolesne powinny nas zaniepokoić. Nie wolno lekceważyć żadnych zmian, jakie pojawiają się na skórze.

Wysypka może informować nas o chorobie, ale też może pojawić się jako uczuleniowy objaw w odpowiedzi na przyjmowane leki lub suplementy, często na konkretny składnik. Czasem jest to też reakcja na zjedzone produkty ‒ tzw. alergia pokarmowa. Skóra może również reagować na sierść zwierząt, kosmetyki, chemię stosowaną w czasie produkcji ubrań i pościeli. Reakcje zapalną wywoła też kontakt z niektórymi roślinami, takimi jak pokrzywa, trujący bluszcz, barszcz Sosnowskiego i wiele innych pozornie niewinnych, jak sasanki, żabieniec rosnący nad brzegami rzek i stawów, pierwiosnek i domowy fikus (kto by pomyślał!?).

Jakie są rodzaje wysypek?

Chociaż istnieje wiele różnych rodzajów wysypek, można je podzielić na będące objawem chorób:

1. Zakaźnych

• grzybica,
• liszajec,
• świerzb,
• opryszczka,
• ospa.

2. Niezakaźnych

• łuszczyca,
• pokrzywka,
• atopowe zapalenie skóry,
• alergie.

Ustalenie konkretnej przyczyny wysypki leży zawsze w gestii lekarza. Określenie kształtu zmian, ich skali, położenia, czasu trwania i towarzyszących im innych objawów jest niezbędne w postawieniu prawidłowej diagnozy.

Spróbujmy usystematyzować informacje o wysypkach. Bez paniki ‒ oto najczęstsze rodzaje zmian skórnych oraz ich przyczyny:

Wysypka na brzuchu, dłoniach i między palcami

Jeśli odczuwasz intensywne swędzenie, które nasila się w nocy, a skóra jest zaczerwieniona zwłaszcza między palcami, na dłoniach, na brzuchu, w okolicach biustu i pośladków (zwłaszcza w miejscach styku skóra do skóry), to najprawdopodobniej są to objawy świerzbu. To zakaźna choroba wywołana przez pasożyty, która rozprzestrzenia się pomiędzy ludźmi oraz odzwięrzęco.

Niezbędna będzie wizyta u lekarza, ale nie zapomnij również o dokładnym wypraniu i wyprasowaniu pościeli, ręczników i garderoby, bo w innym przypadku całe leczenie może się okazać nieskuteczne.

Wysypka w intymnych miejscach ciała

Grzybica pojawia się w określonych miejscach na skórze (np. na stopach, głowie, intymnych częściach ciała) w postaci swędzących, łuszczących się czerwonych plam. Do infekcji dochodzi nie tylko przez bezpośredni kontakt z chorą osobą. Źródłem problemu mogą być wspólne ręczniki. W przypadku grzybicy stóp będzie to korzystanie z tego samego obuwia lub kontakt z podłogą sauny lub natrysku. Lepiej zapobiegać, niż leczyć ‒ grzybica ma też tendencję do nawracania.

Wysypka na głowie

Twoja skóra w owłosionych miejscach pokrywa się małymi ropnymi pęcherzykami? To zapalenie mieszków włosowych. Wbrew pozorom jest to infekcja bakteryjna.

Czerwone plamy na plecach, łokciach i kolanach

Wysypka w postaci czerwonych plam pokrytych jasnymi łuskami to łuszczyca. Może pojawić się na dłoniach, łokciach, kolanach, stopach, pośladkach, głowie i plecach. Ma tendencję do samoistnego ustępowania oraz nawrotów.

Wysypka grudkowa

Jeśli na twojej skórze pojawiły się czerwone grudki, które następnie zaczęły zamieniać się w pęcherzyki, a dodatkowo skóra w tym miejscu swędzi, a nawet puchnie, to być może doszło do zapalenia skóry zwanego również egzemą. Taka wysypka pojawia się najczęściej w wyniku zetknięcia z uczulającym produktem, np. biżuterią, kosmetykami, środkami chemicznymi.

Łuszczące zmiany na skórze

Atopowe zapalenie skóry (AZS) objawia się zaczerwienieniem, suchą skórą z tendencją do łuszczenia i najczęściej także uciążliwym świądem skóry. Zmiany występują głównie w okolicach zgięć łokci i kolan, na twarzy, szyi, ale również na większych powierzchniach ‒ np. całych przedramionach, nogach, a w ekstremalnych przypadkach na całym ciele. Zmianom na skórze może towarzyszyć katar sienny albo zapalenie spojówek. To poważne zmiany, których nie należy lekceważyć.

Czerwona wysypka na ciele

Czerwona wysypka pokrywająca połowę ciała to objaw choroby wywołanej przez wirusa opryszczki ‒ półpaśca. Objawom skórnym towarzyszy silny ból.

Zmiana na twarzy w kształcie motyla

Toczeń rumieniowaty (inaczej rumień) objawia się wysypką na twarzy przypominającą kształtem motyla. Zakażeniu towarzyszą m.in. nadwrażliwość na światło i ból stawów.

Swędząca wysypka na ciele

Zmiany w postaci czerwonych, różowych albo białawych plamek lub grudek o różnych kształtach i rozmiarach ‒ od kilkomilimetrowych do zajmujących rozległe powierzchnie skóry, którym towarzyszy swędzenie, a nawet pieczenie, to najprawdopodobniej objawy pokrzywki. Tego rodzaju wysypka jest reakcją na uczulające jedzenie, leki, ukąszenia owadów, a nawet słońce. Nie wszyscy wiedzą, że stres może nasilić objawy pokrzywki.

O wiele poważniejszą od pokrzywki uczuleniową reakcją organizmu na kontakt z alergenem jest wstrząs uczuleniowy. To niebezpieczna sytuacja, która objawia się pojawieniem swędzącej wysypki z jednoczesnymi: obrzękiem języka lub warg, osłabieniem, trudnościami z oddychaniem, przyspieszonym oddychaniem. Przyczyną może być ostre uczulenie na jakiś produkt spożywczy, lek czy jad owada.

Kiedy iść do lekarza z wysypką?

Niezależnie od rodzaju wysypki dobrze skonsultować ją z lekarzem. Niektóre reakcje skórne nie wymagają skomplikowanego leczenia, ulgę i złagodzenie może przynieść stosowanie odpowiedniej pielęgnacji dedykowanej skórze podrażnionej. Ale dermatologowi zawsze warto się pokazać. Pozornie niegroźne zmiany na skórze mogą występować równolegle z innymi objawami, których nigdy nie powiązalibyśmy ze sobą. Obserwujmy więc swój organizm, starajmy się łączyć różne fakty i konsultujmy objawy ze specjalistą.

Bibliografia:

• Pokrzywka w: Interna Szczeklika. Medycyna Praktyczna, Kraków.
• Nowicki R.: Podział kliniczny w zależności od wieku pacjentów. [W:] Nowicki R. (red.): Atopowe zapalenie skóry w praktyce. Cornetis, Wrocław 2013.
• A. Zejfler, Kompleksowa terapia problemów skórnych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.