Banki Mleka Kobiecego – jak funkcjonują w czasie pandemii koronawirusa? Getty Images

Banki Mleka Kobiecego – jak funkcjonują w czasie pandemii koronawirusa?

Spis treści:

Czy mleko z Banku Mleka Kobiecego jest bezpieczne podczas pandemii? Czy Bank Mleka Kobiecego może wykluczyć, że dawczyni była chora na COVID-19? To zasadne pytania w dobie rozprzestrzeniania się koronawirusa. Sprawdź, w jaki sposób Banki Mleka Kobiecego funkcjonują w dobie pandemii.

Mleko matki to najzdrowszy i rekomendowany przez autorytety medyczne sposób żywienia niemowląt. WHO zaleca, by karmić dziecko wyłącznie piersią przez pierwsze pół roku, a następnie kontynuować karmienie – przy jednoczesnym rozszerzaniu diety – przynajmniej do 2. roku życia. Dla wcześniaków i dzieci chorych mleko kobiece jest jak lek. Nie wszystkie matki jednak (z przyczyn medycznych bądź losowych) mogą karmić naturalnie, nawet jeśli bardzo chcą.

Bank Mleka Kobiecego alternatywą dla mleka modyfikowanego

Naprzeciw mamom, które nie mogą karmić piersią, wychodzą Banki Mleka Kobiecego, czyli profesjonalne placówki (laboratoria) zajmujące się pozyskiwaniem matczynego mleka. Beneficjentem Banku Mleka Kobiecego może zostać wcześniak lub chory noworodek przebywający w szpitalu. Pokarm przekazują honorowe dawczynie – kobiety, które chcą podzielić się „nadwyżkami” mleka z innymi mamami. Zanim jednak kobieta zostanie honorową dawczynią, musi przejść przez kilka etapów rekrutacji obejmującej m.in. wywiad zdrowotny i laktacyjny, konsultację medyczną, badania krwi oraz mikrobiologiczne badanie mleka.

Żeby dzielenie pokarmem odbywało się w sposób bezpieczny, poddaje się go procesowi pasteryzacji. Ma on na celu zniszczenie potencjalnych patogenów znajdujących się w mleku. Ogrzanie mleka do 62,5 stopni przez 30 minut (pasteryzacja metodą Holtera) ma spowodować, że mleko będzie jałowe. Niestety, pasteryzacja powoduje, że mleko traci część dobroczynnych właściwości. Zmiany w zakresie wartości wybranych składników bioaktywnych mleka kobiecego po pasteryzacji są raczej niekorzystne. Mimo to mleko pasteryzowane jest ciągle lepsze niż mieszanka.

Banki Mleka Kobiecego a COVID-19

Cała procedura dostarczania, przechowywania i przekazywania mleka zainteresowanym matkom odbywa się z poszanowaniem zasad bezpieczeństwa i higieny. Jak wygląda to w czasie pandemii koronawirusa? Po początkowej reorganizacji służby zdrowia związanej z epidemią (przekształcanie szpitali, braki kadrowe, brak jasnych i konkretnych wytycznych dotyczących bezpieczeństwa mleka pochodzącego z banku) obecnie Banki Mleka Kobiecego są otwarte, choć rytm pracy tych placówek uległ zmianie. Wszystkie Banki Mleka Kobiecego w Polsce pracują z zachowaniem reżimu sanitarnego.

Mleko z Banku Mleka Kobiecego przekazuje się dziecku, nie matce. Misją polskich Banków Mleka Kobiecego jest wspieranie chorych, przedwcześnie urodzonych dzieci. Oczywiście pomaga to też matce, lecz nie jest to główne założenie.

Nie ma uzasadnienia, by w okresie pandemii koronawirusa działalność Banków Mleka Kobiecego była ograniczona. Wręcz przeciwnie – liczba maluchów czekających na naturalny pokarm może być obecnie większa niż wcześniej z powodu trudności w dostarczaniu odciągniętego mleka matki do szpitala. Kobiecy pokarm jest teraz maluchom szczególnie potrzebny, bierze bowiem istotny udział w budowaniu odporności.

Eksperci rekomendują, aby dzieci matek chorujących na COVID-19 otrzymywały mleko z Banków Mleka Kobiecego. WHO zaleca użycie mleka od honorowych dawczyń jako najbezpieczniejszą i najkorzystniejszą alternatywę, gdy nie można pozyskać mleka bezpośrednio od matki dziecka.

Czy Bank Mleka Kobiecego może wykluczyć, że dawczyni była chora na COVID-19?

Banki Mleka Kobiecego nie wykonują honorowym dawczyniom testów na obecność koronawirusa. Nie ma jednak jasnych dowodów naukowych na to, by koronawirus przenikał do matczynego mleka. Nie ma też dowodów na to, by można było zarazić się koronawirusem poprzez spożywanie mleka od dawczyni. Ale tutaj uwaga – eksperci podkreślają, że badania dotyczące nieprzedostawania się koronawirusa do pokarmu matek oparte są na niewielu przypadkach.

Banki Mleka Kobiecego w Polsce wprowadziły nowe zasady na czas pandemii:

  • Honorowe dawczynie wypełniają ankiety zdrowotne rozbudowane o kwestie epidemiologiczne. European Milk Bank Association (EMBA) zaleca, by do standardowych wywiadów przy rekrutacji honorowych dawczyń dołączyć pytania o czynniki ryzyka zakażenia wirusem.
  • Banki nie przyjmują mleka od kobiet, u których występują objawy infekcji.
  • Banki nie przyjmują mleka od kobiet, które w ciągu 14 dni przebywały na terenie zwiększonego ryzyka zakażenia bądź które mają kontakt z osobą potencjalnie zakażoną (przebywającą na kwarantannie).
  • Tam, gdzie to możliwe, Banki Mleka Kobiecego powstrzymują się od pasteryzacji mleka przez okres 14 dni i utrzymują kontakt z dawczynią, żeby w tym czasie mogła ona zgłosić ewentualne pojawienie się objawów wskazujących na możliwość zakażenia koronawirusem.

Problematyczne może być przekazanie mleka od matki przechodzącej zakażenie bezobjawowo.

Czy oddawanie pokarmu do Banku Mleka Kobiecego jest bezpieczne dla dawczyni?

Zanim pracownicy Banku Mleka Kobiecego spotkają się z dawczynią, muszą się upewnić, że nie znajduje się ona w grupie zwiększonego ryzyka osób zakażenia. Zaleca się, aby ankietę zdrowotną wypełniać telefonicznie bądź on-line. Ogranicza się także liczbę wizyt w banku przez dawczynie (obecne czy potencjalne, na etapie rekrutacji). Przekazanie mleka, optymalnie, powinno odbywać się w sposób „bezkontaktowy”, a jeśli nie jest to możliwe, to z zachowaniem reżimu sanitarnego i przy minimalnym kontakcie dawczyni z personelem.


Źródła:

  1. Konsultacja: mgr Magdalena Jarosz, koordynator Małopolskiego Banku Mleka Kobiecego przy Szpitalu Położniczo-Ginekologicznym Ujastek, dr n. med. Matylda Czosnykowska-Łukacka, koordynator Banku Mleka Kobiecego w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu.
  2. Materiały Fundacji Bank Mleka Kobiecego, Centrum Nauki o Laktacji im. Anny Oslislo i Fundacji Mlekiem Mamy.

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź