Niedobór sodu w organizmie – czy jest groźny? Na jakie objawy warto zwrócić uwagę? Wyjaśnia lekarka

Niedobór jak i nadmiar sodu w organizmie mogą prowadzić do poważnych konsekwencji a nawet zgonu. Za co odpowiada sód? Komu i czym grozi jego niedobór? Jakie sygnały wysyła nam organizm, kiedy woła o ten ważny pierwiastek? Wyjaśnia dr n. med. Wioletta Wydra, kardiolożka w Centrum Medycznym Damiana.

Rola sodu i dzienne zapotrzebowanie

Sód jest jednym z pierwiastków, który jest człowiekowi potrzebny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Odpowiada przede wszystkim za gospodarkę wodno-elektrolitową, ale bierze także udział w przewodzeniu impulsów nerwowych przez neurony, reguluje napięcie mięśniowe i jest składnikiem soku żołądkowego. To jednak nie wszystkie jego funkcje.

Sód reguluje także:

• ciśnienie osmotyczne płynów ustrojowych, w tym krwi;
• przepuszczalność błon komórkowych;
• przewodnictwo nerwowe;
• kurczliwość mięśni;
• gospodarkę kwasowo-zasadową;
• aktywator enzymów.

Dzienne zapotrzebowanie na sód to 1100 mg.

Niedobór sodu – skąd się bierze?

Nasz organizm sód traci wraz z wodą, czyli z potem i moczem. Spadek stężenia sodu poniżej normy występuje wraz z nadmiernym odwodnieniem organizmu, dlatego warto spożywać go więcej np. w czasie intensywnego pocenia się, przy ostrym treningu, długim przebywaniu na słońcu czy w wysokiej temperaturze. Kiedy jeszcze szczególnie jesteśmy narażeni?

Sód odpowiada za gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu. Zarówno jego nadmiar, jak i niedobór są niebezpieczne dla zdrowia i życia. Niedobór sodu może być wywołany chorobami różnych narządów – np. nerek, ale może też zdarzyć się, że pacjent przyjmuje leki moczopędne, co sprawia, że sód jest wypłukiwany. Do ubytków sodu mogą się przyczyniać też np. wymioty czy długotrwałe infekcje przewodu pokarmowego, w których występują  biegunki

– tłumaczy lekarka.

Niedobór sodu we krwi może wystąpić również u osób, które przyjmują leki przeciwpsychotyczne, inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny oraz leki przeciwdepresyjne (z grupy trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych).

Objawy niedoboru sodu

Obniżony poziom sodu może prowadzić do poważnych konsekwencji a nawet do śmierci. Warto więc zwrócić uwagę na objawy, jakie wysyła nam organizm. Gdy wartości sodu spadają poniżej 135–145 mmol/l, pojawiają się nudności, wymioty, bóle głowy, zaburzenia snu, kurcze i drżenia mięśni. Co jeszcze możemy zaobserwować?

Jeżeli niedobór sodu narasta szybko, jest to nawet stanem zagrożenia życia. Objawy niedoboru sodu – niskie ciśnienie, zawroty głowy, osłabienie. Duży niedobór sodu może doprowadzić nawet do obrzęku mózgu. Natomiast jeśli narasta on stopniowo, powoli to organizm pacjenta dostosowuje się do tego stanu, przez co objawy mogą być mniejsze

– wyjaśnia specjalistka.

Spadek stężenia sodu we krwi poniżej 135 mmol/l to poważna choroba hiponatremia. Z takimi wynikami należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.

Jak wyrównać niedobór sodu?

W tej sytuacji warto wspomóc się dietą, pamiętając, że 1g sodu jest równy 2,5g soli. Można także przyjmować doustnie specjalne roztwory elektrolitów, które są dostępne w aptece bez recepty.

Niewielki niedobór sodu można wyrównać odpowiednią dietą (dosalanie pokarmów), większe ubytki uzupełnia się kroplówkami. Nie może on być jednak wyrównywany zbyt szybko, bowiem może to doprowadzić nawet do uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego

– radzi lekarka.

Źródła sodu: sól i dodatki wzmacniające smak, przyprawy typu kostka bulionowa, sos maggi, sos sojowy; oliwki, kiszonki, np. ogórki i kapusta; sery, wędliny, przetwory rybne, pieczywo; słone przekąski i fast food.