Przejdź do treści

Prawa rodziców po poronieniu. Co przysługuje rodzicom po poronieniu?

para
Prawa rodziców po poronieniu Istock.com
Podoba Ci
się ten artykuł?
Podoba Ci
się ten artykuł?

Prawo do pochówku nienarodzonego dziecka, wypłata zasiłku pogrzebowego oraz urlop macierzyński w wymiarze 56 dni przysługują wszystkim kobietom, które doświadczyły poronienia, bez względu na długość trwania ciąży. Jak ubiegać się o te świadczenia?

Ból, który odczuwają rodzice po utracie nienarodzonego dziecka, trudno opisać. By mogli otrząsnąć się po tym doświadczeniu, potrzebują wsparcia. Pomoc psychologiczna to jedna z form zdrowienia. Rodzice mają też prawo do skorzystania z innych form pomocy.

 

Poronienie. Badania po poronieniu

Uwaga! Poronienie to określenie ciąży zakończonej przed upływem 22. tygodni. Po tym czasie stwierdza się tzw. urodzenie martwe. To rozróżnienie ma jednak wymiar jedynie medyczny. Z prawniczego punktu widzenia nie wpływa na przysługujące uprawnienia.

Karta martwego dziecka

Jest podstawowym i niezbędnym dokumentem, na podstawie którego dziecko można zarejestrować w Urzędzie Stanu Cywilnego i starać się o takie świadczenia jak zasiłek pogrzebowy (w sytuacji organizowania pochówku) czy urlop macierzyński. Karta martwego urodzenia zawiera dane wymagane w karcie urodzenia oraz informację, że dziecko urodziło się martwe. Kartę martwego dziecka przekazuje się kierownikowi Urzędu Stanu Cywilnego w ciągu 1 dnia od dnia jej sporządzenia (urzędowi przekazuje ją szpital; kartę do USC mogą też zanieść rodzice – mają na to maksymalnie 3 dni). Rodzice mogą dokonać rejestracji dziecka również online.

Urząd Stanu Cywilnego na podstawie karty martwego dziecka wydaje akt urodzenia dziecka z adnotacją o martwym urodzeniu. Ten dokument zastępuje akt zgonu. Dziecko w USC można zarejestrować, nawet jeśli do poronienia doszło poza szpitalem (pod warunkiem odpowiednio zabezpieczonego materiału poronnego i wykonania stosownych badań).

Wzór karty martwego dziecka można pobrać stąd.

kobieta i mężczyzna

Uwaga! Do wydania karty martwego dziecka konieczne jest określenie płci nienarodzonego dziecka. W sytuacji poronienia ustalenie płci zazwyczaj okazuje się niemożliwe, dlatego do wystawienia wspomnianej karty konieczne jest wykonanie dodatkowych badań. Sytuacja ta dotyczy głównie ciąż zakończonych przed 16 tygodniem.

Ustalenie płci dziecka po poronieniu

Jeśli do poronienia doszło po ok. 16. tygodniu ciąży, płeć nienarodzonego zwykle jest już możliwa do określenia. Niestety, często zdarza się, że poronienie ma miejsce znacznie wcześniej, kiedy płeć dziecka nie jest jeszcze znana. W takiej sytuacji w celu określenia płci dziecka konieczne jest przeprowadzenie badań genetycznych. Dzięki testowi DNA będzie również możliwe określenie przyczyny poronienia. Takie badania nie są refundowane i rodzice muszą opłacić je z własnej kieszeni. Do badania przekazuje się kosmówkę, fragment pępowiny bądź przypępowinowe fragmenty łożyska. Ponieważ muszą być to tkanki dziecka, a nie matki, materiał poronny należy odpowiednio zabezpieczyć w domu i udać się do szpitala, gdzie zostaną przygotowane na ten cel specjalne bloczki parafinowe (chyba że materiał pobierany jest bezpośrednio ze szpitala).

Badanie płci po poronieniu kosztuje ok. 400 zł. W tej kwocie jest już opłacony kurier, który odbierze materiał do badań ze wskazanego adresu (szpitala bądź domu). Na wynik trzeba zaczekać od kilku dni nawet do kilku tygodni.

Prawo do pochówku

Przysługuje każdemu rodzicowi nienarodzonego dziecka, bez względu na czas zakończenia ciąży, choć rodzice z prawa do pochówku nie muszą skorzystać. Pochówku można dokonać bez rejestracji w USC. Rodzice decydują, czy zostawią utracone dziecko w szpitalu, czy też zdecydują się na jego odbiór i organizację pogrzebu.

W przypadku organizacji pochówku rodzice mogą wystąpić o zasiłek pogrzebowy. Podstawą ubiegania się o zasiłek jest zarejestrowanie dziecka w USC. Świadczenie to wynosi 4000 zł. Pieniądze wypłaca ZUS albo KRUS. Dokumenty (wniosek o wypłatę zasiłku, akt zgonu albo akt urodzenia dziecka, które urodziło się martwe, a także oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu) należy złożyć w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci dziecka. Jeśli pochówek zostanie zlecony firmie pogrzebowej, najczęściej zajmą się oni również formalnościami z tym związanymi.

Uwaga! Istnieje możliwość zorganizowania pochówku nienarodzonego dziecka również w sytuacji, w której nie jest znana jego płeć i nie zostało ono zarejestrowane w USC. Szpital musi jednak najpierw wydać kartę zgonu. Bez rejestracji dziecka w USC rodzice nie będą mogli ubiegać się o zasiłek pogrzebowy.

 

Rodzice mogą zwrócić się do dowolnego domu pogrzebowego. Kościół katolicki dopuszcza przeprowadzenie nienarodzonemu dziecku mszy pogrzebowej z pełnym obrzędem. Dziecko może zostać pochowane w grobie rodzinnym, zbiorowym albo w nowej kwaterze.

Rodzicom przysługują 2 dni urlopu okolicznościowego z tytułu urodzenia dziecka (nawet w sytuacji straty dziecka) oraz kolejne 2 dni na pochówek (jeśli zdecydują się na jego organizację). Uwaga! Kobiecie urlop okolicznościowy przysługuje tylko wtedy, jeśli nie przebywa ona tego dnia na urlopie macierzyńskim.

Urlop macierzyński

W przypadku poronienia czy urodzenia martwego dziecka kobiecie przysługuje 56 dni kalendarzowych urlopu macierzyńskiego (8 tygodni) – jest to tzw. skrócony urlop macierzyński. Tyle samo przysługuje kobiecie po poronieniu bliźniąt. Aby skorzystać ze świadczenia, konieczne jest uzyskanie aktu urodzenia dziecka z adnotacją o urodzeniu martwym (wydaje je USC na podstawie karty martwego urodzenia). Nie jest obligatoryjne wykorzystanie tego urlopu w całości.

W czasie skróconego urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński, który wynosi 100 proc. podstawy jego wymiaru.

Podstawą ubiegania się o urlop macierzyński jest złożenie u pracodawcy aktu urodzenia z adnotacją o śmierci dziecka.

Uwaga! Początek urlopu macierzyńskiego liczony jest od momentu poronienia, a nie od dnia rejestracji dziecka w USC. Pomiędzy poronieniem a urlopem macierzyńskim nie można chodzić do pracy – powinnaś przebywać na zwolnieniu lekarskim (L4) albo na urlopie wypoczynkowym. Po dopełnieniu formalności o urlop macierzyński po poronieniu wystawione wcześniej zwolnienie bądź rozpoczęty urlop wypoczynkowy zostaną zamienione na urlop macierzyński.

Powyższe świadczenie przysługuje kobiecie ubezpieczonej w ZUS-ie. Jeśli jesteś ubezpieczona w KRUS-ie, możesz liczyć na zasiłek macierzyński w kwocie 1000 zł – udzielany jest on na tych samych zasadach jak w przypadku ubezpieczenia w ZUS.

konsultacja: Marzena Pilarz-Herzyk, prawniczka, autorka serwisu mamaprawniczka.pl

Zobacz także

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy: