Przejdź do treści

Miedź – właściwości, źródła nadmiar i niedobór w organizmie

Miedź
Miedź/iStock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Podoba Ci
się ten artykuł?

Miedź to niezbędny minerał w naszym organizmie. Jest naturalnie obecny w niektórych produktach spożywczych a także jako suplement diety. Jest zaangażowany w produkcję energii, metabolizm żelaza, aktywację neuropeptydu, syntezę tkanki łącznej i syntezę neuroprzekaźników. Niedobór miedzi, a także nadmiar miedzi oddziałują negatywnie na organizm.

Miedź – co to?

Miedź to pierwiastek z grupy metali przejściowych. Miedź występuje powszechnie w skorupie ziemskiej, gdzie spotkać można ją w postaci rud miedzi czy w formie czystego minerału. Pierwiastek ten znajduje szerokie zastosowanie w produkcji kabli elektrycznych, wykorzystywany jest jako metal tworzący stopy, ponadto miedź stosowana jest jako barwnik.

Właściwości miedzi

Miedź to pierwiastek powszechnie występujący w przyrodzie, natomiast miedź w organizmie człowieka występuje w śladowych ilościach. Rolą miedzi jest m. in.:

  • wspomaganie wchłaniania i przemian żelaza oraz witaminy C
  • udział syntezie i funkcjonowaniu hemoglobiny w czerwonych krwinkach
  • produkcja białek skóry i tkanki łącznej – kolagenu i elastyny
  • produkcja barwnika skóry i włosów – melaniny
  • synteza hormonów, m.in. dopaminy i noradrenaliny
  • synteza enzymów neutralizujących wolne rodniki
  • budowa osłonek mielinowych komórek nerwowych
  • przemiany związków tłuszczowych.

Dzienne zapotrzebowanie na miedź

Dobowe zapotrzebowanie na miedź zależy od przedziału wiekowego i wynosi odpowiednio:

  • dzieci w wieku 1 – 3 lat – 340 mikrogramów
  • dzieci w wieku 4 – 8 lat – 440 mikrogramów
  • dzieci w wieku 9 – 13 lat – 700 mikrogramów
  • młodzież w wieku 14 – 18 lat – 890 mikrogramów
  • dorośli – 700 mikrogramów.

Zwiększone zapotrzebowanie na miedź

Zwiększonemu zapotrzebowaniu na miedź sprzyja dieta bogata w cukry. Kolejne czynniki mogące zwiększać zapotrzebowanie na miedź to nadmierne dawki suplementów z witaminą C, cynkiem i wapniem, choroba Crohna, celiakia oraz zaburzenia wchłaniania.

Źródła miedzi w diecie

Najbogatsze dietetyczne źródła miedzi to:

  • wątroba i nerki
  • owoce morza: małże, homary, ostrygi
  • mięso
  • orzechy
  • warzywa
  • pełnoziarniste produkty zbożowe
  • nasiona roślin strączkowych
  • suszone owoce, m.in. morele i śliwki
  • orzechy i pestki
  • pomidory
  • zielone warzywa
  • grzyby
  • kakao
  • czarny pieprz
  • żeń-szeń.

Niedobór miedzi w organizmie

Przyczyną zbyt niskiego poziomu miedzi w organizmie może być niewłaściwie zbilansowana dieta, stosowanie suplementów zmniejszających przyswajalność miedzi (cynk, fluor, kadm) czy przewlekłe biegunki. Objawy niedoboru miedzi to:

  • osłabiona regeneracji tkanki łącznej – zmniejszona elastyczność skóry, ścięgien, ścian naczyń krwionośnych
  • łamliwość i wyblakły kolor włosów
  • zaburzenia gospodarki lipidowej – rozwój miażdżycy i chorób serca
  • nadciśnienie i arytmia
  • anemia
  • migreny
  • choroby układu krążenia i nerek
  • osteoporoza
  • obniżenie poziomu estrogenu i zaburzenia płodności.

Nadmiar miedzi w organizmie

Nadmiar miedzi zazwyczaj towarzyszy chorobie Wilsona, czyli schorzeniu genetycznemu polegającemu na kumulowaniu się miedzi w narządach wewnętrznych. Objawy nadmiaru miedzi to:

  • nudności
  • wymioty
  • bóle brzucha i mięśni
  • zwiększenie wydzielania estrogenu, a w rezultacie objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego
  • uszkodzenie wątroby.

Bibliografia:

Gaetke L. i in., Copper: Toxicological relevance and mechanisms; Arch Toxicol Nov 2014.

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy:

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.