Kodeina, zaraz obok morfiny, należy do jednych z najważniejszych opiatów. Ma cenne właściwości medyczne i słynie z działania przeciwbólowego. Należy jednak uważać z jej użytkowaniem, ponieważ jest to środek bardzo mocno uzależniający.
Kodeina – ogólnie
Kodeina to organiczny związek chemiczny, alkaloid fenantrenowy, którego zawartość w opium wynosi 0,7–2,5%. Zalicza się ją do substancji opioidowych. Trzeba z nią jednak mocno uważać, ponieważ wpływa depresyjnie na układ nerwowy człowieka.
W 1832 r. Pierre Jean Robiquet po raz pierwszy wydzielił ją w formie czystej.
Kodeina jest eterem morfiny z której jest pozyskiwana.
W naszych organizmach metabolizowana jest przez kompleks enzymów wątrobowych cytochromu P450. 90% przyjętej dawki wydalanych jest z organizmu w ciągu pierwszych 24 godzin. Z tego 85% dawki jest już zmetabolizowana.
U dzieci notuje się ultraszybki metabolizm kodeiny. Oznacza to większe niż normalnie stężenie morfiny we krwi po przyjęciu kodeiny.
Kodeina jest powszechnie wykorzystywana w farmakologii. Jednak jest to również narkotyk, który potrafi silnie uzależnić. Wywołuje takie stany, jak euforia, senność, błoga apatia, powoduje zanik odczuwania głodu, spowalnia perystaltykę jelit, znosi odczuwanie bólu. Kodeina w nadmiernej ilości powoduje duże skutki uboczne.
Kodeina – przeciwwskazania
Jest związek chemiczny dostępny w wielu lekach bez recepty. Trzeba jednak wiedzieć, że jest grupa osób, które nie mogą spożywać żadnych preparatów na bazie tego związku. Zaliczyć do nich można:
- osoby u których występują trudności z oddychaniem pomiędzy 12 a 18 rokiem życie
- dzieci poniżej 12 roku życia
- po zabiegu usunięcia migdałka/migdałków w celu leczenia obturacyjnego bezdechu sennego u dzieci do 18 roku życia
- osoby z ultra szybkim metabolizmem kodeiny
- astmatyków
- ciężarne
- kobiety karmiące piersią
- osoby z niedrożnością jelit
- zaparcia
- śpiączkę
- osoby uzależnione w przeszłości lub aktualnie od alkoholu i narkotyków.
Warto również poinformować lekarza prowadzącego o kłopotach z pęcherzykiem żółciowym, trzustką, tarczycą, ewentualnych chorobach wątroby i nerek, zaburzeniach psychicznych, guzie – mogą one stanowić przeszkodę w spożywaniu leków na bazie kodeiny.
W wyjątkowych przypadkach kodeinę można stosować u dzieci powyżej 12 roku życia, kiedy ibuprofen i paracetamol są nieskuteczne.
Jeżeli sami zakupimy taki lek, to zawsze pamiętajmy o dokładnym przeczytaniu ulotki.
Kodeina – zastosowanie
Kodeina używana jest przede wszystkim do zwalczania suchego i uporczywego kaszlu u osób dorosłych. Sól kodeiny – fosforan kodeiny – kojarzona jest z nie opioidowymi lekami przeciwbólowymi.
Działanie przeciwkaszlowe utrzymuje się od 4 do 8 godzin. Działanie przeciwbólowe utrzymuje się maksymalnie do 4 godzin.
Pamiętajmy, że maksymalna dawka dobowa kodeiny to 240 mg. Niezależnie od tego, czy przyjmujemy ją w formie zwykłych tabletek, tabletek musujących, czy syropu na kaszel. Nie można przekraczać zalecanej dawki.
Leków na bazie soli kodeinowej nie użytkuje się w przypadku kaszlu mokrego.
Kodeina – skutki uboczne
Skutki uboczne nadmiaru kodeiny to:
- zaparcia
- zażółcone oczy lub skóra
- ciemny odcień moczu
- zaburzenia widzenia
- zaczerwienienie twarzy, szyi, ramion lub górnej klatki piersiowej,
- blade zabarwienia ust, paznokci, skóry,
- przyspieszony/osłabiony puls, niewyczuwalne ciśnienie krwi lub puls,
- gorączka
- trudności z oddychaniem, sapanie, przyspieszony lub spowolniony oddech, brak oddechu
- nudności, wymioty, niestrawność, wzdęcia, bóle brzucha, brak apetytu
- zimna i lepka skóra
- pocenie się
- dreszcze
- zawroty głowy, nawet w pozycji leżącej, mętlik w głowie
- nietypowe i bardzo silne osłabienie, utrata przytomności
- omamy
- senność
- zaburzenia nastroju
- brak wyczuwalnej pracy serca.
W momencie zauważenia u siebie jednego z tych objawów należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem prowadzącym lub jak najszybciej udać się do szpitala, jeżeli skutki uboczne nie ustępują, a wręcz nasilają się. Nadmiar kodeiny może doprowadzić nawet do śmierci.
Kodeina uzależnia psychicznie i fizycznie.
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
„Przed diagnozą maskowałam się, chciałam się dostosowywać, a i tak nigdy mi się nie udawało” – mówi Katarzyna Zwolska-Płusa z fundacji Dziewczyny w Spektrum
„Dziś wiem, jak bardzo odłączone od siebie i swoich ciał są osoby zmagające się z ortoreksją. To nie ma prawa skończyć się dobrze” – mówi Ola
„20 proc. pacjentek, niejednokrotnie nawet z zaawansowaną endometriozą, nie ma żadnych dolegliwości bólowych” – mówi dr Jan Olek
