Naturalne metody planowania rodziny pod lupą 

Naturalne metody planowania rodziny stanowią ważną alternatywę dla bardziej inwazyjnych form kontroli urodzeń, jakimi są antykoncepcja hormonalna lub barierowa. Dla wielu par to również sposób na lepsze zrozumienie cyklu menstruacyjnego i zdrowia reprodukcyjnego. W tym artykule przyjrzę się im dokładniej. 

Czym są naturalne metody planowania rodziny? 

Naturalne metody planowania rodziny (NPR) opierają się na obserwacji sygnałów ciała podczas cyklu menstruacyjnego kobiety. Zamiast polegać na środkach antykoncepcyjnych, NPR wykorzystują wiedzę na temat fizjologii, aby pomóc parom w określeniu, kiedy współżycie może doprowadzić do zapłodnienia, a kiedy jest to mało prawdopodobne.  

Podstawą tych metod jest monitorowanie różnych wskaźników –  temperatury ciała, zmian w śluzie szyjkowym czy długości cyklu miesiączkowego. Dzięki regularnym obserwacjom i analizie tych danych, para może zdecydować, kiedy należy uprawiać seks, aby zwiększyć szanse na poczęcie lub kiedy się wstrzymać, by uniknąć ciąży. 

Naturalne metody planowania rodziny. Tabela 

Rodzaje naturalnych metod planowania rodziny 

Naturalne metody planowania rodziny obejmują kilka różnych technik, które pozwalają na monitorowanie płodności na podstawie różnych objawów fizjologicznych. Każda z nich opiera się na innym wskaźniku, co daje możliwość wyboru najodpowiedniejszej dla siebie strategii. 

Metoda Rotzera 

Metoda Rotzera (in. metoda podwójnego sprawdzania) jest jedną z bardziej zaawansowanych naturalnych metod planowania rodziny. Nazwana została na cześć jej twórcy, dr Josefa Rotzera, który opracował ją w latach 50. XX wieku. Opiera się na jednoczesnym monitorowaniu dwóch kluczowych wskaźników płodności:  

• zmian w śluzie szyjkowym, 
• temperatury podstawowej ciała. 

Metoda kalendarzowa 

Metoda kalendarzowa, znana również jako metoda rytmu, opiera się na założeniu, że owulacja występuje w połowie cyklu menstruacyjnego. Kobieta monitoruje długość swoich cykli przez co najmniej kilka miesięcy, aby określić najbardziej płodne dni. W tym okresie unika się współżycia lub stosuje dodatkowe metody zabezpieczenia. Choć to jedna z najstarszych metod NPR, jej skuteczność jest niższa w porównaniu z innymi technikami ze względu na zmienność długości cyklu menstruacyjnego. 

Metoda termiczna 

Metoda termiczna polega na codziennym mierzeniu temperatury ciała kobiety (w pochwie) tuż po przebudzeniu. Po owulacji temperatura ciała wzrasta o około 0,2-0,5 stopnia Celsjusza i utrzymuje się na wyższym poziomie do końca cyklu. Aby skutecznie z niej korzystać, należy prowadzić szczegółowe zapiski. 

Metoda objawowo-termiczna 

Metoda objawowo-termiczna łączy obserwacje temperatury ciała z monitorowaniem innych objawów, takich jak zmiany w śluzie szyjkowym czy pozycja szyjki macicy. Dzięki takiemu podejściu para może dokładniej określić dni płodne i niepłodne w cyklu. 

Metoda obserwacji śluzu 

Metoda obserwacji śluzu szyjkowego, znana również jako metoda Billingsów, polega na monitorowaniu jakości i ilości śluzu wydzielanego przez gruczoły szyjki macicy. Jego charakter zmienia się w trakcie cyklu menstruacyjnego – staje się bardziej przejrzysty, rozciągliwy i śliski w okresie owulacji (przypomina wtedy białko kurzego jaja), co ułatwia plemnikom dotarcie do komórki jajowej. 

Bibliografia: 

1. https://americanpregnancy.org/getting-pregnant/natural-family-planning/ [dostęp 25.08.2024]. 
2. Mulcaire-Jones G., Fehring R. J., Bradshaw M., Couple Beads: An integrated method of natural family planning, The Lincare Querterly  2016, 83(1): 69-82. 
3. Napiórkowska-Orkisz M., Babińska Z., Położna wobec skuteczności, nauczania i promowania naturalnych metod planowania rodziny, na przykładzie metody objawowo-termicznej Josefa Rötzera, Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu 2017, 2 (51).