Skrzywienie kręgosłupa piersiowego – objawy i leczenie

Przy skrzywieniu kręgosłupa piersiowego objawy występują nie tylko w piersiowym segmencie kręgosłupa, ale rozprzestrzeniają się też na sąsiednie odcinki oraz narządy wewnętrzne klatki piersiowej. Jak objawia się skrzywienie kręgosłupa piersiowego i na czym polega jego leczenie?

Lewostronne i prawostronne skrzywienie kręgosłupa piersiowego powszechnie określane jest jako skrzywienie boczne kręgosłupa piersiowego lub skolioza. Młodzieńcze skrzywienie kręgosłupa piersiowego wykazuje wyższą podatność na rehabilitację i leczenie niż skrzywienie kręgosłupa piersiowego u dorosłych.

Na czym polega skrzywienie kręgosłupa piersiowego?

Kręgosłup człowieka posiada naturalne krzywizny kręgosłupa, kifozy i lordozy. Kiedy obserwuje się anomalie w ustawieniu kręgów w płaszczyźnie czołowej, strzałkowej i poprzecznej, wówczas mówi się o stanie patologicznego skrzywienia kręgosłupa piersiowego.

Skrzywienie kręgosłupa piersiowego najczęściej diagnozowane jest jako esowate skrzywienie kręgosłupa piersiowego, tzn. w płaszczyźnie czołowej. Odchylenia boczne w stronę prawą i lewą decydują o objawach towarzyszących skrzywieniu, ustalają kształt sylwetki ciała oraz wpływają na ogólną wydolność organizmu.

Skrzywienie kręgosłupa piersiowego może być wrodzone lub nabyte i jest znacznie częstsze u kobiet niż u mężczyzn.

Skrzywienie kręgosłupa piersiowego – objawy

Kiedy plecy i sylwetka wyraźnie wykazują odstępstwa od prawidłowej postawy podczas swobodnego stania, można podejrzewać rozwijanie się skrzywienia kręgosłupa piersiowego. Pierwsze objawy mogą wystąpić w okresie skoków wzrostowych dzieci i młodzieży, dlatego należy bacznie obserwować postawę ciała dziecka.

Objawy świadczące o skrzywieniu kręgosłupa piersiowego:

• asymetria i odstawanie łopatek
• obniżenie jednego z barków względem drugiego i wysunięcie go do przodu
• garb piersiowy (boczne skrzywienie kręgosłupa piersiowego najbardziej widocznie podczas skłonu do przodu) – w zależności od strony garbu stwierdza się lewoboczne lub prawoboczne skrzywienie kręgosłupa piersiowego
• garb żebrowy (wysunięcie jednej strony klatki piersiowej do przodu) – u dziewcząt zjawisko podkreśla cofnięcie jednej z piersi i wywołanie optycznego złudzenia, że jest ona mniejsza
• asymetria trójkątów talii
• trudności z dopasowaniem odzieży na tułowiu
• esowaty kształt kręgosłupa piersiowego.

Skrzywienie kręgosłupa piersiowego wpływać na zaburzenia pracy narządów wewnętrznych, np. powoduje zmniejszenie wydolności oddechowo-krążeniowej. Ponadto, skrzywienia kręgosłupa piersiowego zniekształcają inne elementy układu ruchu i zaburzają prawidłowe funkcjonowanie mięśni i stawów, prowadząc do zwyrodnień struktur kręgosłupa piersiowego, ograniczenia ruchomości i dolegliwości bólowych aparatów ruchu.

Skrzywienie kręgosłupa piersiowego – leczenie

W leczeniu zachowawczym skrzywienia bocznego kręgosłupa piersiowego stosuje się metody neurofizjologiczne, redresujące i rozluźniające, aktywną rehabilitację korekcyjną i zaopatrzenie ortopedyczne. W przypadkach szczególnie deformujących sylwetkę, zaburzających pracę narządów wewnętrznych bądź wywołujących przewlekły i silny ból pleców oporny na leki i rehabilitację, stosuje się leczenie operacyjne.

Skrzywienie kręgosłupa piersiowego – rehabilitacja

Ćwiczenia ruchowe mają za zadanie wzmocnienie osłabionych mięśni grzbietu, rozluźnienie napiętych tkanek przedniej strony klatki piersiowej oraz przywrócenie prawidłowej krzywizny kręgosłupa piersiowego.

W skrzywieniach kręgosłupa piersiowego skuteczne są specjalistyczne metody kinezyterapii, m.in.:

• metody neurofizjologiczne, które polegają na usprawnianiu funkcji sterujących postawą ciała i dążą do poprawy poczucia postawy – np. metody zastępczego sprzężenia zwrotnego (feedback), metoda Brunkow, PNF, metoda Vojty;
• metody aktywnie redresujące, w których prostowanie kręgosłupa uzyskuje się poprzez intensywne oddziaływanie na układ mięśniowo-ścięgnisty – np. metoda Klappa, metoda Pressio, metoda Dobosiewicza, metoda Majocha;
• rozluźniające metody podnoszące świadomość własnego ciała – np. progresywna relaksacja Jacobsona, trening autogenny Schulza oraz rozluźnianie przy pomocy muzyki.

Ćwiczenia korekcyjne

Rehabilitacja ruchowa polecana jest szczególnie dzieciom w zatrzymywaniu i cofaniu zniekształceń kręgosłupa piersiowego oraz w profilaktyce. U dorosłych gimnastyka korekcyjna wykorzystywana jest z powodzeniem w profilaktyce rozwijania skrzywienia oraz relaksacji napiętych mięśni. Powstałe skrzywienia kręgosłupa piersiowego u dorosłych nie ulegną naprostowaniu przy pomocy ćwiczeń ze względu na ukształtowany szkielet.

Zaopatrzenie ortopedyczne

Gorsety ortopedyczne stosowane przy skrzywieniach ok. 20–40 stopni mają na celu zatrzymanie postępu skrzywienia kręgosłupa piersiowego. Przykładem jest gorset Milwaukee, który sięga od miednicy do szyi. Jego konstrukcja utrzymuje głowę centralnie nad miednicą i wywiera nacisk na nadmiernie wygięte łuki skrzywienia, mobilizując je do cofania się.

Leczenie operacyjne

Zabieg chirurgiczny ma na celu przebudowę konstrukcji kręgosłupa, uwolnienie uciśniętych tkanek przykręgosłupowych oraz narządów wewnętrznych. Podstawowym kryterium do operacji jest kąt skrzywienia kręgosłupa piersiowego powyżej 40 stopni i progresja zmian.