Czym grozi złamanie miednicy? To bardzo niebezpieczny uraz 

Złamania miednicy to jedne z najbardziej groźnych urazów, które mogą dotknąć ludzkie ciało. Choć nie zawsze widoczne na pierwszy rzut oka, ich skutki bywają katastrofalne. W tym artykule przyjrzę się bliżej wspomnianemu problemowi. Opowiem o najczęstszych przyczynach złamań miednicy, a także opiszę, jakie mogą być konsekwencje tych urazów oraz wymienię metody diagnostyczne i terapie dostępne we współczesnej medycynie. Zapraszam do lektury.

Złamanie kości miednicy – charakterystyka 

Miednica to tak naprawdę wiele połączonych ze sobą elementów. Składają się na nią: 

• dwie kości kulszowe, 
• dwie kości łonowe, 
• dwie kości biodrowe, 
• kość krzyżowa, 
• kość guziczna, 
• dwa stawy biodrowe. 

Wymienione struktury łączą się ze sobą za pośrednictwem stawu krzyżowo-biodrowego oraz spojenia łonowego. Podczas urazu miednicy każda z tych części może ulec uszkodzeniu, co stanowi ogromne wyzwanie diagnostyczne i terapeutyczne. Co więcej, urazy miednicy niosą ze sobą ryzyko uszkodzenia narządów wewnętrznych, a zatem należy tu podkreślić konieczność natychmiastowej interwencji medycznej w razie podejrzenia wystąpienia omawianego problemu.

Jakie są przyczyny złamania miednicy? 

Przyczyny złamań miednicy różnią się w zależności od okoliczności wypadku lub urazu. Najczęściej dochodzi do nich w wyniku upadku z wysokości, przygniecenia ciężkim przedmiotem lub w  konsekwencji wypadków komunikacyjnych, w których pojazd najechał na poszkodowanego lub przekazał siłę uderzenia na kończyny dolne pasażera. Natomiast u osób starszych złamania kości miednicy są zwykle związane z przewróceniem się z pozycji stojącej na twarde podłoże. 

Ze względu na swoją skomplikowaną budowę, klasyfikacja złamań miednicy obejmuje następujący podział: 

1. proste złamanie przedniej ściany miednicy,  
2. proste złamanie tylnej ściany miednicy,  
3. proste złamanie kolumny miednicy, 
4. złamania złożone, które zawierają co najmniej dwa złamania proste, 
5. złamania otwarte, 
6. złamania zamknięte, 
7. złamania obejmujące uszkodzenia narządów wewnętrznych, takich jak narządy jamy brzusznej, narządy moczowo-płciowe, 
8. izolowane złamania, które dotyczą pojedynczej kości miednicy (kość łonowa, kulszowa lub biodrowa), 
9. złamania wielomiejscowe, które obejmują urazy kości miednicy i uszkodzenia stawów krzyżowo-biodrowych, spojenia łonowego lub innych struktur.

Objawy złamania miednicy 

Objawy złamania miednicy mogą być różnorodne i zależą od rodzaju urazu oraz stopnia uszkodzenia. Najczęściej pojawia się: 

• intensywny, ostry ból w okolicy miednicy, który może nasilać się przy ruchach, 
• obrzęk i zasinienie wokół obszaru złamania, wynikające z uszkodzenia tkanek, 
• bóle jamy brzusznej, 
• bóle podczas prób ruszania nogami lub obracania się, 
• skrócenie jednej z kończyn dolnych, 
• widoczne zmiany w kształcie miednicy, 
• drętwienie lub mrowienie w pachwinach, udach lub nogach, 
• zmiany w unaczynieniu kończyn dolnych (spadek pulsacji w tętnicach w obszarze ud i stóp), 
• trudności z oddawaniem moczu (uszkodzenie cewki moczowej lub pęcherza moczowego), 
• uszkodzenie narządów jamy brzusznej. 

Jak zdiagnozować i leczyć złamanie miednicy? 

Diagnostyka złamań miednicy obejmuje badanie podmiotowe i przedmiotowe, wykonanie zdjęcia RTG oraz często tomografię komputerową. Dodatkowo przeprowadza się badanie per rectum w celu oceny palpacyjnej możliwych złamań i wykrycia krwawień z odbytu. W przypadku prostych urazów stosuje się leczenie zachowawcze, podczas gdy w przypadku skomplikowanych złamań konieczne może być leczenie operacyjne. 

Urazy miednicy  z przemieszczeniem odłamków kostnych wymagają nastawienia ręcznego lub z zastosowaniem wyciągu. Następnie zakłada się opatrunek gipsowy na okres 6-8. tygodni. W przypadku masywnych krwotoków stosuje się leczenie przeciwwstrząsowe. Rehabilitacja jest nieodzowną częścią procesu zdrowienia przy złamaniach miednicy. Obejmuje ona szereg metod, takich jak: 

• fizykoterapia, 
• terapia manualna, 
• pole magnetyczne,  
• kinesiotaping, 
• masaż tkanek głębokich w okolicy miednicy, 
• neuromobilizacja w przypadku uszkodzenia nerwów kończyny dolnej. 

Gdy kości się zrosną, zaleca się kinezyterapię, czyli ćwiczenia stabilizujące tkanki miękkie i wspierające ich elastyczność. To kluczowe, aby przywrócić przynajmniej częściową ruchomość po urazie. Bez odpowiednich ćwiczeń pacjent będzie miał kłopoty z chodzeniem, wstawaniem czy przemieszczaniem się. 

Bibliografia: 

1. Davis D. D., Foris L. A., Kane S. M., Waseem M., Pelvic Fracture. Treasure Island 2021, StatPearls Publishing. 
2. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22176-pelvic-fractures [dostęp 06.11.2023]. 
3. Tosounidis G., Culemann U., Stengel D., Garcia P., Kurowski R., Holstein J. H., Complex pelvic trauma in elderly patients, Unfallchirurg 2010, 113, 4: 281-286.