Alkoholowy zespół abstynencyjny, czyli ciężka próba charakteru

Alkoholowy zespół abstynencyjny to problem występujący u ludzi po spożyciu alkoholu. Procentowe napoje sprawiają, że masz wrażenie rozluźnienia oraz spadku napięcia nerwowego, szczególnie gdy wypijesz go dużo. Kiedy jednak przestajesz pić, a organizm zaczyna pozbywać się toksyn, ciało oraz mózg mogą zareagować w bardzo nagły sposób. Z artykułu dowiesz się więcej na temat symptomów i metod leczenia alkoholowego zespołu abstynencyjnego. 

Czym jest alkoholowy zespół abstynencyjny? 

Alkoholowy zespół abstynencyjny (ang. alcohol withdrawal syndrome), nazywany również zespołem odstawiennym, dotyka osób uzależnionych od wysokoprocentowych napojów. Uznaje się, że pewne symptomy tego syndromu dotyczą wszystkich, którzy nadużywali alkoholu, jednak w większości przypadków nie zagrażają one zdrowiu pacjentów. Powikłania omawianej patologii odnoszą się natomiast przede wszystkim do osób, które przyjmowały duże dawki alkoholu i odstawiły go w sposób nagły. Te mogą stanowić śmiertelne niebezpieczeństwo.

Do najważniejszych symptomów alkoholowego zespołu odstawiennego należą: 

• drżenie dłoni, drgawki,
• bezsenność,
• ból głowy, złe samopoczucie,
• nadmierna pobudliwość,
• wzrost ciśnienia i tętna,
• nudności i wymioty.

W sytuacji, w której uzależnienie od alkoholu jest na zaawansowanym poziomie, u pacjentów pojawia się zespół abstynencyjny z powikłaniami i wtedy może się wiązać z zagrożeniem zdrowia, a nawet życia. Przede wszystkim drgawki całego ciała prowadzą do upadków, co niekiedy skutkuje uderzeniem się w głowę. Dodatkowo występuje zmieniony rytm dobowy, dezorientacja, omamy, halucynacje i pobudzenie psychoruchowe (szczególnie w nocy). W niektórych przypadkach obserwuje się również inne schorzenia powiązane, np. psychozę Korsakowa.

Ile trwa alkoholowy zespół abstynencyjny?

Alkoholowy zespół abstynencyjny trwa od kilku do kilkunastu godzin. Najczęściej symptomy pojawiają się po 2-6 godzinach od odstawienia substancji i trwają od 4 do 48 godzin. W zdecydowanej większości przypadków symptomy mijają po tym czasie i nie trzeba podejmować dodatkowego leczenia. W rzadkich sytuacjach objawy mogą jednak być widoczne nawet kilka dni. Przy ciężkim odstawieniu poważnym problemem jest tzw. biała gorączka alkoholowa, występująca przez okres do 2. tygodni.

Jak wygląda leczenie alkoholowego zespołu abstynencyjnego? 

Alkoholowy zespół abstynencyjny występujący w lekkiej lub umiarkowanej formie nie musi być poddawany leczeniu. Hospitalizacja i konsultacja lekarska odnoszą się tylko do tych przypadków, w których syndrom odstawienny jest poważny oraz zagraża zdrowiu lub życiu osoby uzależnionej ze względu na nadmierne drgawki, halucynacje, omamy i psychozę.

Dobrze pamiętać o tym, że o ile alkoholowy zespół abstynencyjny najczęściej mija samoistnie po czasie od kilku do kilkudziesięciu godzin, o tyle problem uzależnienia pozostaje aktualny. Wielokrotne i nieudane próby odstawienia alkoholu, również z obawy przed nasilającym się zespołem abstynencyjnym, prowadzą do pogłębienia problemu, a także silniejszych symptomów syndromu odstawiennego. Właśnie dlatego kluczowe znaczenie ma zdecydowanie się na leczenie alkoholizmu. Oto dostępne metody:

• leczenie pod okiem psychiatry i psychoterapeuty,
• spotkania anonimowych alkoholików,
• pobyt w ośrodku odwykowym i odtrucie organizmu.

W ten sposób nie tylko zwiększa się swoje szanse na wyjście z uzależnienia, ale także likwiduje się zagrożenie zdrowia powiązane z alkoholowym zespołem abstynencyjnym. W dłuższej perspektywie najlepszym rozwiązaniem jest terapia uzależnień, prowadzona na przykład w nurcie poznawczo-behawioralnym lub innym, której celem będzie zmiana postaw i sposobów myślenia na temat alkoholu, odkrycie przyczyn swojego uzależnienia oraz znalezienie nowych metod na radzenie sobie ze stresem czy emocjami.

Bibliografia:

1. Kokoszka A., Laskowska M., Mikuła J., Doznania psychotyczne w przebiegu alkoholowych zespołów abstynencyjnych: porównanie lokalizacji poczucia kontroli u osób z majaczeniem oraz bez majaczenia oraz analiza doznań w zespołach majaczeniowych, Psychiatria Polska 2011,  45: 9-19. 
2. Lasocka M., Konopko M., Basińska-Szafrańska A., Rogowski A., Sienkiewicz-Jarosz H., Napady drgawkowe w przebiegu alkoholowego zespołu abstynencyjnego, Aktualności Neurologiczne 2020, 20. 
3. Mierzejewski P., Bieńkowski P., Jakubczyk A., Samochowiec J., Silczuk A., Wojnar M., Farmakoterapia alkoholowych zespołów abstynencyjnych – zalecenia Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego i Sekcji Farmakoterapii Polskiego Towarzystwa Badań nad Uzależnieniami, Psychiatria Polska 2022, 56: 433-452.