Diagnozowanie autyzmu i ADHD będzie szybsze i łatwiejsze? Wiele mają powiedzieć oczy dziecka

Każdy rodzic zaniepokojony nietypowym zachowaniem swojego dziecka, chciałby jak najszybciej dowiedzieć się, co się z nim dzieje. Stwierdzenie, że dziecko ma ADHD lub jest w spektrum autyzmu bywa często czasochłonne. Okazuje się, że jest sposób na to, żeby właściwa diagnoza padła znacznie szybciej. Spektakularnego odkrycia dokonali naukowcy z Flinders University i University of South Australia. Chodzi o oczy.

„Przyjrzymy się, jak oczy mogą pomóc nam zrozumieć mózg”

ADHD (ang. attention deficit hyperactivity disorder) to zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Najczęściej diagnozowane są dzieci w wieku szkolnym, ale objawy ADHD mogą pojawić się przed 5. czy nawet 2. rokiem życia. Jeśli chodzi o ASD (ang. autism spectrum disorder), obejmuje ono różne zaburzenia, które cechują się zróżnicowanymi objawami oraz odmiennym stopniem nasilenia. Wspólnym ich mianownikiem są natomiast problemy w sferze komunikacji oraz w interakcjach społecznych. Dla każdego z tych zaburzeń charakterystyczne jest również częste powtarzanie określonych czynności. Autyzm u dziecka rozpoznaje się na podstawie szczegółowego wywiadu obejmującego pytania związane z rozwojem malucha w obszarach takich jak zachowanie, mowa, reakcje emocjonalne, poruszanie się. Tutaj również postawienie właściwej diagnozy jest czasochłonne.

Zarówno w przypadku ADHD czy ASD, diagnozę może przyspieszyć test oczu. Odkrycia dokonali naukowcy z Flinders University i University of South Australia, którzy przeprowadzili eksperyment we współpracy z McGill University, University College London oraz Great Ormond Street Hospital for Children.

Na czym polegało badanie? Naukowcy użyli elektroretinogramu (ERG), który mierzył aktywność elektryczną siatkówki w odpowiedzi na bodziec świetlny. Jak czytamy w portalu sciencealert.com u osób z ADHD i ASD ujawniły się różne wzorce aktywności siatkówki, zupełnie różne od tych charakterystycznych dla osób neurotypowych.

W badaniu wzięło udział 226 młodych osób – 55 z ASD, 15 z ADHD i 156 grup kontrolnych bez ADHD lub ASD. Wyniki zostały opublikowane w naukowym czasopiśmie „Frontiers in Neuroscience” .

Jak twierdzą badacze, różnice w funkcjonowaniu mózgów osób z ADHD i w spektrum autyzmu – te związane m.in. z poziomem neuroprzekaźników (takich jak na przykład dopamin) – można zaobserwować również w oczach badanych osób. Jest to związane z tym, że siatkówka oka wykorzystuje takie same sygnały chemiczne jak mózg.

Naukowcy podkreślają, że badania są w fazie wstępnej. Mają jednak nadzieję, że dzięki tej metodzie diagnozowanie ASD oraz ADHD będzie mniej skomplikowane i czasochłonne niż wcześniej.

Autyzm i ADHD: co to jest?

Autyzm to  zaburzenie psychorozwojowe, które objawia się zwykle przed 3. rokiem życia. Wówczas można zauważyć problemy dziecka w sferze społecznej, zaburzenia mowy, czy też inne, nietypowe dla tego wieku  zachowania. Autyzm diagnozuje się najczęściej już w dzieciństwie i dlatego często określa się go jako „autyzm dziecięcy”. Nie oznacza to jednak, że w okresie dorosłości zaburzenie to mija – pozostaje ono , tak naprawdę, na całe życie.

Do zaburzeń ze spektrum autyzmu zalicza się:

• autyzm,
• autyzm atypowy,
• zespół Aspergera,
• zespół Retta,
• hiperleksję,
• zaburzenia hiperkinetyczne,
• zaburzenie semantyczno-pragmatyczne,
• zaburzenia o charakterze dezintegracyjnym,
• całościowe zaburzenie rozwoju.

ADHD jest ogólną nazwą zaburzenia zachowania diagnozowaną najczęściej u dzieci w wieku 4-7 lat. Objawami ADHD są przede wszystkim nadpobudliwość psychoruchowa, zaburzenia koncentracji uwagi i impulsywność. Dziecko wydaje się szybko nudzić każdą zabawą, nie jest w stanie usiąść dłużej w jednym miejscu, wykonuje kilka czynności naraz i żadnej nie doprowadza do końca. Wraz z wiekiem ryzyko pojawienia się tego zaburzenia maleje. Zdarza się, że część objawów pojawia się także u osób dorosłym. Wskazuje się, że aż 2/3 dzieci z ADHD nie wyrasta z tego zaburzenia i choruje na nie w wieku dorosłych. 

W klasyfikacji ICD-10 ADHD oznaczane jest symbolem F.90 jako zaburzenie hiperkinetyczne.

Źródło: www.sciencealert.com, www.frontiersin.org