Autyzm u dorosłych – przyczyny i objawy choroby. Jak leczyć autyzm u dorosłych?

Autyzm u dorosłych diagnozuje się najczęściej już w dzieciństwie. Osoby z autyzmem w dorosłym życiu często postrzegane są jako ekscentryczne. Często nie potrafią nawiązać relacji z innymi ludźmi i przez to żyją w odosobnieniu.

Autyzm u dorosłych pojawia się już w dzieciństwie. W większości przypadków także w tym okresie życia jest diagnozowany. Autyzm u dorosłych ma przebieg zależny od rodzaju schorzenia oraz jego stopnia. Jednakże większość autystyków ma już pierwszą diagnozę i terapię przystosowawczą za sobą, dlatego łatwiej jest im żyć w społeczeństwie. Łatwiej, ale nie łatwo. Jak więc objawia się u nich autyzm?

Przyczyny i objawy autyzmu u dorosłych

Pomimo że lekarze i naukowcy nadal nie są do końca pewni, co jest przyczyną autyzmu, największą winą obarcza się genetykę. Wyodrębniono dotychczas kilka rodzajów genów związanych z autyzmem, a także czynniki środowiskowe. Badania pokazały, że duży wpływ na rozwój autyzmu ma poziom niektórych neurotransmiterów, np. serotoniny. Tak duże odchylenia w ich stężeniu doprowadzają do zakłócenia prawidłowego funkcjonowania mózgu. Wszystkie te nieprawidłowości powstają na wczesnym etapie rozwoju płodowego. U dzieci autyzm rozpoznaje się na podstawie wywiadu lekarskiego z rodzicami oraz szeregu testów psychologicznych przeprowadzonych przez specjalistów. Autyzm u dorosłych, tak jak u dzieci, także wykrywa się za pomocą testów psychologicznych. Diagnozę autyzmu można postawić w każdym wieku. Warto jednak zaznaczyć, że autyzm nie jest kwalifikowany jako choroba psychiczna i wysoce krzywdzące jest traktowanie ludzi z autyzmem jako osoby chore psychiczne. Objawy autyzmu o dorosłych związane są z trudnościami w relacjach społecznych – zarówno w pracy, jak i w kręgu rodzinnym. Chorzy na autyzm inaczej odbierają dotyk, dźwięki czy zapachy. Często towarzyszy im światłowstręt i dźwiękowstręt, a także nadwrażliwość na ból. Autyzm u dorosłych mężczyzn i kobiet objawia się także wyraźnymi problemami z ekspresją, wyrażaniem emocji oraz interpretowaniem intencji innych ludzi. Dorośli i dzieci z autyzmem unikają kontaktu wzrokowego i mają duże problemy z przystosowywaniem się do zmian. Autystycy uwielbiają schematy i sztywną rutynę. Jakiekolwiek odstępstwo od utartych reguł wzbudza w nich niepokój, lęk, a nawet agresję. Autyzm u dorosłych objawia się w większości przypadków obsesyjnym zainteresowaniem bardzo wąską dziedziną wiedzy. Te zainteresowania rozpoczynają się już w dzieciństwie. Chory gromadzi wszelkie dostępne informacje latami i spędza nad swym zainteresowaniem całe godziny. Część osób dorosłych z autyzmem ma niespotykaną pamięć, szczególnie do dat i cyfr. Bez większych problemów zapamiętują rozkład jazdy pociągów, numery autobusów w mieście oraz numery telefonu do najbliższych. Autyzm związany jest z brakiem elastyczności, spontaniczności, empatii oraz kłopotami w dostosowaniu się do norm społecznych.

Leczenie autyzmu u dorosłych

Leczenie terapeutyczne zazwyczaj odbywa się w wieku wczesnoszkolnym lub szkolnym. Stosunkowo rzadko dochodzi do diagnozy i podjęcia terapii w wieku dorosłym. Okazuje się, że około 1/3 dorosłych osób cierpiących na zespół Aspergera (zaburzenie ze spektrum autyzmu) nie została zdiagnozowana w dzieciństwie. Brak wiedzy o chorobie sprawia, że człowiek dorasta w poczuciu bycia wykluczonym i dyskryminowanym. Taka sytuacja sprawia, że dorośli z autyzmem wybierają samotność, ponieważ to daje im poczucie bezpieczeństwa. W związku z tym często pojawia się w ich życiu depresja oraz inne zaburzenia nastroju. Leczenie osób z autyzmem uwzględnia psychoterapię. Dzięki regularnym spotkaniom z psychologiem lub psychoterapeutą dorosły autystyk może powoli stawiać kroki w samodzielnym życiu. Uczy się także, jak rozpoznawać emocje i jak na nie odpowiednio reagować. Techniki rehabilitacji zmniejszają poziom lęku i przy tym poprawiają koncentrację. Pełna rehabilitacja obejmuje też wizytę u logopedy, zajęcia plastyczne lub teatralne warsztaty przeprowadzane w grupach. Chory musi nauczyć się samodzielności w życiu codziennym. W bardziej zaawansowanych stadiach autyzmu chory wymaga bezustannej, całodobowej opieki. Wówczas wskazana jest także farmakoterapia, jednakże rodzaj przyjmowanych leków zależy od lekarza prowadzącego. W zależności od dominujących objawów przepisuje się leki poprawiające nastrój (inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny), poprawiające koncentrację, uspokajające i łagodzące napady agresji (propranolol) oraz zmniejszające aktywność ruchową (buspiron).