się ten artykuł?
O skręconej kostce często potocznie mówi się, kiedy ktoś stanie na boku stopy i skrzywi ją, czując nagły, ale chwilowy ból. W rzeczywistości taki uraz może wymagać nawet kilku miesięcy rekonwalescencji, bo problem dotyczy więzadeł znajdujących się w stawie skokowym. Czasami możesz doświadczyć jedynie ich nadciągnięcia, ale w ciężkich przypadkach dochodzi nawet do zerwania struktur. Zatem jak leczyć skręconą kostkę? Wszystko zależy od poziomu uszkodzenia więzadła.
Pierwsza pomoc w przypadku skręconej kostki
Jeżeli podejrzewasz, że skręciłaś kostkę lub jesteś świadkiem niebezpiecznej sytuacji, podczas której mogło dojść do uszkodzenia więzadła stawu skokowego, konieczne jest udzielenie pierwszej pomocy przedmedycznej. W takim przypadku najważniejsze, żebyś odciążyła bolącą nogę, aby nie pogorszyć jej stanu. Najlepiej więc, aby poszkodowany usiadł lub położył się. Można także podać przeciwbólowe i przeciwzapalne leki dostępne bez recepty, o ile wiadome jest, że nie wystąpi reakcja alergiczna na którykolwiek składnik preparatu.
Jeżeli uszkodziłaś kostkę, nie musisz wzywać karetki. W wielu przypadkach ból ustąpi po zażyciu tabletek, a obrzęk zniknie w ciągu tygodnia. Aby przyspieszyć rekonwalescencje, możesz unieruchomić nogę za pomocą bandaża elastycznego. Uważaj jednak, aby nie zawiązać go zbyt mocno – ma usztywnić kostkę, ale krew musi swobodnie przepływać przez naczynia krwionośne. Możesz także stosować okłady z lodu, zawijając kilka zamrożonych kostek w ścierkę i przykładając do obrzękniętego miejsca kilka razy w ciągu dnia.
Jak leczyć skręconą kostkę?
W języku angielskim istnieje akronim RICE, który oznacza odpoczynek (ang. rest), chłodzenie (ang. ice), stabilizację (ang. compression) oraz unoszenie (ang. elevation). Te cztery zasady stanowią podstawę rekonwalescencji skręconej kostki, niezależnie od tego, w jak poważnym stanie znajduje się twoja noga.
Odpoczynek to ratunek dla skręconej kostki
Odpoczynek jest podstawą, jeżeli chodzi zarówno o rekonwalescencję skręconej kostki, jak i każdego innego urazu. W pierwszej dobie nie obciążaj nogi, rozsiądź się na kanapie i trzymaj stopę nieco wyżej, ponad poziomem serca, co pozwoli powstrzymać narastanie obrzęku. Pozwól sobie na chwilę wytchnienia.
Lód działa skutecznie na ból
Chłodzenie uszkodzonego stawu skokowego spowalnia przepływ krwi, co sprawia, że stan zapalny nie rozwija się tak szybko i tym samym minimalizuje ból oraz obrzęk. Pojedyncza sesja chłodzenia według amerykańskiej Akademii Lekarzy Rodzinnych powinna trwać ok. 10-20 minut. Ważne jest także, aby kostki nie dotykały bezpośrednio skóry, ponieważ w niektórych przypadkach może to doprowadzić do powstania odmrożenia. Dlatego, jak już wspomniano, warto zawinąć lód w jakiś cienki materiał. Zimno sprawdza się jednak najlepiej tuż po urazie, jako pierwsza pomoc.
Uciskanie i stabilizacja
Zastosowanie bandaża elastycznego lub opaski uciskowej na kostkę pozwoli przede wszystkim ją ustabilizować, co jest szalenie istotne w przypadku zrastania się i regeneracji uszkodzonych struktur. Taka stabilizacja pozwoli ci także uniknąć pogorszenia stanu twojej nogi, jeżeli okaże się, że doszło do poważniejszego urazu, który wymaga konsultacji z lekarzem.
Co więcej, uciskanie nogi – podobnie jak lód – spowalnia przepływ krwi, jednocześnie minimalizując objawy stanu zapalnego, a więc działa przeciwbólowo oraz zapobiega obrzękowi. Jeżeli jednak poczujesz tzw. mrówki w palcach, zdejmij opatrunek. To będzie oznaczało, że stopa jest ściśnięta za mocno.
Uniesienie stopy także zmniejsza obrzęk
Jeżeli uszkodziłaś kostkę i odczuwasz ból, a staw skokowy jest spuchnięty, spróbuj usiąść lub położyć się, a pod stopę podłóż poduszkę lub kilka złożonych koców czy ręczników. Takie ułożenie sprawia, że poprawia się krążenie krwi, a także zapobiega gromadzeniu się płynu w uszkodzonym stawie. Zmniejsza dolegliwości bólowe oraz opuchliznę.
Kiedy udać się do lekarza ze skręconą kostką?
Skręcona kostka zwykle nie wymaga interwencji chirurgicznej ani ortopedycznej. Dolegliwości często mijają samoistnie, po zastosowaniu się do powyższych rad. Twój stan wymaga jednak wizyty u lekarza, jeżeli:
- ból jest bardzo silny, uniemożliwia poruszanie nogą,
- dolegliwości utrzymują się pomimo zastosowania leków przeciwbólowych,
- po tygodniu objawy nie ustępują lub nasilają się.
Jeżeli doświadczasz nieprzyjemnych dolegliwości przez dłuższy czas, po upływie tygodnia obrzęk nadal jest duży, a ty wciąż masz problemy z chodzeniem, oznacza to, że więzadło w stawie skokowym zostało zerwane lub naderwane, a nie tylko nadwerężone. Dlatego też stan zapalny utrzymuje się dłużej. W takiej sytuacji konieczna może się okazać interwencja chirurgiczna oraz późniejsza rehabilitacja, a bagatelizując ten problem, prawdopodobnie doprowadzisz do dewastacji struktury całego stawu, dlatego koniecznie skonsultuj się ze specjalistą.
Bibliografia:
- Doherty C., Delahunt E., Caulfield B., Hertel J., Ryan J., Bleakley C., The incidence and prevalence of ankle sprain injury: a systematic review and meta-analysis ofprospective epidemiological studies, Sports Medicine 2014, 44(1): 123-140.
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sprained-ankle/diagnosis-treatment/drc-20353231 [dostęp 27.08.2023].
- https://www.mayoclinichealthsystem.org/hometown-health/speaking-of-health/sprained-your-ankle-now-what [dostęp 27.08.2023].
- Kaminski T. W., Hertel J., Amendola N., Docherty C. L., Dolan M. G., Hopkins J., Nussbaum E., Poppy W., Richie D., National Athletic Trainers’ Association Position Statement: Conservative Managemenr and Prevention of Ankle Sprains in Athletes, Journal of Athletic Training 2013, 48(4): 528-545.
