Rezonans przysadki mózgowej w diagnostyce obrazowej

Rezonans przysadki mózgowej to bezbolesne badanie obrazowe, wymaga jednak pozostania w jednej pozycji nawet przez kilkadziesiąt minut. Czy należy się do niego odpowiednio przygotować? Jak wygląda cały jego przebieg? I co właściwie ono wykrywa? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w artykule.  

Czym jest przysadka mózgowa? 

Przysadka mózgowa to gruczoł znajdujący się u podstawy czaszki. Odpowiedzialny jest za produkcję hormonów kontrolujących pracę jajników, tarczycy, nadnerczy czy jąder. Stymuluje wzrost kości długich, wysyła też sygnały do określonych organów, regulując w ten sposób ich funkcje. Tak naprawdę wywiera wpływ na wszystkie układy w ludzkim ciele, a nawet na wygląd skóry i włosów. 

Czym jest rezonans przysadki mózgowej? 

Rezonans przysadki mózgowej (RM, MR) to badanie, które ma na celu wykrycie patologicznych zmian w obrębie tego narządu. To niezwykle precyzyjna technika zaliczana do diagnostyki obrazowej. Wykorzystuje się w niej fale radiowe oraz pole magnetyczne. Dzięki niej można zidentyfikować zmiany nawet o średnicy 1 mm. Często przeprowadza się ją z kontrastem, choć w niektórych przypadkach również bez niego. 

Jak wygląda rezonans przysadki mózgowej? 

Podczas rezonansu przysadki mózgowej pacjent kładzie się na specjalnym stole. Następnie wsuwa się go do tunelu dużej maszyny o kształcie walca. Do uszu często wkłada się słuchawki lub zatyczki, dzięki którym nieprzyjemne, dudniące dźwięki towarzyszące diagnostyce są stłumione. Ile trwa rezonans przysadki mózgowej? Zwykle od 20 do 60 minut. 

Jak przebiega rezonans przysadki mózgowej z kontrastem? Taki zabieg składa się z dwóch etapów. Na początku wykonuje się skan bez wykorzystania środków cieniujących. Później natomiast aplikuje się kontrast dożylnie i powtarza się wspomnianą czynność. Warto pamiętać, że po przeprowadzeniu badania trzeba pozostać na miejscu przez kolejne pół godziny. 

Rezonans przysadki mózgowej – przygotowanie 

Do rezonansu przysadki mózgowej należy podejść na czczo. Często zaleca się przed jego przeprowadzeniem wypicie dużej ilości wody. Wcześniej trzeba też sprawdzić stężenie kreatyniny we krwi. Dzięki temu można przekonać się, czy nerki działają w odpowiedni sposób. Oprócz tego, zanim rezonans zostanie wykonany, pacjent musi zdjąć przedmioty z metalu, np. biżuterię czy okulary, a także elementy garderoby, które zawierają suwaki czy sprzączki. Najlepiej w tym dniu nie wykonywać makijażu oraz nie korzystać z lakieru do włosów. 

Po co wykonuje się rezonans przysadki mózgowej? Wskazania 

Rezonans przysadki mózgowej wykonuje się przede wszystkim wtedy, gdy istnieją symptomy wskazujące na: 

• nadczynność lub niedoczynność przysadki mózgowej, 
• nowotwory (np. gruczolaka), 
• guzy przysadki i okolicy siodła tureckiego, 
• zatory i przewężenia, które utrudniają dopływ krwi, 
• udar niedokrwienny mózgu, 
• epilepsję, 
• choroby demielinizacyjne (np. stwardnienie rozsiane). 

Badanie przeprowadza się również w sytuacji, gdy: 

• doszło do uszkodzeń lub urazów przysadki mózgowej, 
• występują problemy z widzeniem związane z patologią skrzyżowania nerwów wzrokowych, 
• planuje się leczenie z wykorzystaniem hormonu wzrostu.

Wyniki rezonansu magnetycznego przysadki mózgowej 

Na wyniki rezonansu magnetycznego przysadki mózgowej należy poczekać zwykle od 2. do 3. tygodni. Można w nich wyczytać informacje m.in. o wielkości gruczołu, jego lokalizacji oraz obecności zmian ogniskowych. Pamiętaj jednak, że zawsze powinien je interpretować lekarz. 

Przeciwwskazania do MR przysadki mózgowej 

Oto najważniejsze przeciwwskazania do przeprowadzenia rezonansu magnetycznego przysadki mózgowej: 

• ciąża, 
• laktacja, 
• implanty z metalu, 
• ciężka niewydolność nerek.

Cena rezonansu przysadki mózgowej 

Cena rezonansu magnetycznego przysadki mózgowej wynosi zazwyczaj od kilkuset do tysiąca złotych. Warto jednak pamiętać, że można badanie przeprowadzić bezpłatnie, ale trzeba mieć skierowanie od lekarza otrzymane podczas wizyty NFZ. Należy też zaznaczyć, że RM z kontrastem kosztuje więcej i wymaga skierowania niezależnie od tego, czy wykonujesz je prywatnie, czy nie.

Bibliografia: 

1. Bladowska J., Sokolska V., Sozański T., Bednarek-Tupikowska G., Sąsiadek M., Comparison of post-surgical MRI presentation of the pituitary gland and its hormonal function, Polish Journal of Radiology 2010, 75(1), s. 29-36. 
2. Chaudhary V., Bano S., Imaging of the pituitary: Recent advances, Indian Journal of Endocrinology and Metabolism 2011, 15(Suppl3), s. 216-223. 
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK555989/ [dostęp 09.04.23].