Zatrucie pokarmowe – objawy, leczenie, pierwsza pomoc

Zatrucie pokarmowe to dolegliwość, która objawia się wieloma nieprzyjemnymi symptomami. Nudności, wymioty, biegunka… To wszystko powoduje, że ciężko nam normalnie funkcjonować. Jak pozbyć się objawów zatrucia? Jakie mogą być jego przyczyny i jak powinnaś się w takiej sytuacji odżywiać? Sprawdź. 

Zatrucie pokarmowe – objawy 

Najczęściej występujące objawy zatrucia pokarmowego to: 

• nudności, 
• wymioty, 
• biegunka (czasem krwista), 
• bóle brzucha, 
• obniżony nastrój, 
• bóle głowy, 
• bóle mięśni, 
• wzdęcia, 
• gorączka, 
• dreszcze, 
• osłabienie, 
• odwodnienie. 

Do pojawienia się pierwszych symptomów dochodzi zazwyczaj w ciągu kilku godzin od spożycia pokarmu. Warto zaznaczyć, że zatrucie pokarmowe u dzieci objawia się w bardzo podobny sposób, jak u dorosłych. 

Przyczyny zatruć pokarmowych 

Zazwyczaj do zatruć pokarmowych dochodzi wtedy, gdy spożyjesz pokarm skażony np. bakteriami lub produkowanymi przez nie toksynami. Przykładowo problem mogą wywoływać: 

• bakterie z rodzaju Campylobacter – powodują zatrucie wtedy, gdy spożyjesz m.in. skażone mięso drobiowe lub czerwone, a także niepasteryzowane mleko; wówczas po 2-4 dniach odczuwalne mogą być silne bóle brzucha,  
• pałeczki Salmonelli – zazwyczaj występują one w jajach i mięsie oraz niepasteryzowanym mleku, jednak znikają po obróbce cieplnej; symptomy pojawiają się zwykle po 1-2 dniach, 
• jad kiełbasiany – wywołuje problemy z połykaniem, porażenie mięśni oddechowych, widzenie podwójne, pojawiają się również wówczas dolegliwości w obrębie żołądka i jelit; objawy można zauważyć po 12-36 godzinach; zazwyczaj toksyna botulinowa (bo tak brzmi inna nazwa jadu) kryje się w konserwach warzywnych i mięsnych. 

Oprócz tego do zatrucia mogą prowadzić wirusy, zazwyczaj są to norawirusy i rotawirusy. Jeśli chodzi o wirusowe zatrucie pokarmowe, dochodzi do niego poprzez kontakt z osobą zakażoną. Czasem do zatruć doprowadzają grzyby, w szczególności należy uważać na muchomory sromotnikowe. Po zatruciu nimi można zaobserwować objawy charakterystyczne dla tego typu dolegliwości, jednak później następuje okres utajenia, a w jego trakcie dochodzi do niewydolności wielonarządowej. Przyczyną zatruć bywają również pasożyty. Zazwyczaj zakażenie nimi związane jest z nieodpowiednim myciem owoców i warzyw, a także ze zbyt rzadkim myciem rąk. 

Zatrucie pokarmowe – co jeść? 

Pierwszą kwestią, o której należy pamiętać przy zatruciu pokarmowym, jest picie dużej ilości wody. Najlepiej, jeśli będzie ona ciepła i przegotowana. Raczej należy zrezygnować z wody gazowanej, ponieważ bąbelki czasami doprowadzają do podrażnienia żołądka. Ważne też, aby pić małymi łykami – w ten sposób ułatwisz pracę jelitom i żołądkowi. Oprócz tego dobrze jest jeść gotowane kaszki bez dodatku tłuszczu, a także kleiki ryżowe. Można sobie pozwolić również na spożywanie kisielu gotowanego na mące ziemniaczanej, chleba z masłem, a także lekkich chrupek kukurydzianych.  

Czy banan za zatrucie pokarmowe się sprawdza? U niektórych tak. W razie potrzeby można go dodatkowo zblendować. W ten sposób zyska on delikatną konsystencję, która w połączeniu ze znajdującymi się w nim cukrami przyspieszy powrót do zdrowia. Wspomniany owoc łagodzi wiele symptomów zatrucia pokarmowego, a także dobrze oddziałuje na żołądek. Okazuje się, że w niełatwej batalii z omawianą dolegliwością pomocny bywa również miód. 

Zatrucie pokarmowe – pierwsza pomoc 

Jak powinna wyglądać pierwsza pomoc w przypadku zatrucia pokarmowego zagrażającego życiu? 

1. Najpierw oceń stan danej osoby. Sprawdź przytomność, reakcję na bodźce. 
2. Jeżeli poszkodowany jest nieprzytomny, spróbuj ocenić jego oddech. W sytuacji, gdy nie oddycha, należy rozpocząć resuscytację. Jeżeli natomiast oddycha, ułóż go w pozycji bezpiecznej. 
3. Jeśli osoba jest przytomna, dokładnie obserwuj jej stan. 
4. Zadzwoń po pogotowie. Do czasu przyjazdu karetki, cały czas obserwuj poszkodowanego. 
5. Czy jesteś w stanie zabezpieczyć substancję, która doprowadziła do zatrucia i gwałtownych objawów? Jeśli tak, zrób to i przekaż ją ratownikom.

Jak leczyć zatrucie pokarmowe? 

Zastanawiasz się, jak leczyć zatrucie pokarmowe? W pierwszej kolejności należy uzupełnić elektrolity, które dostępne są niemal we wszystkich aptekach. Jakie leki na zatrucie pokarmowe polecają lekarze? Czasem zalecają probiotyki, dzięki którym możliwe jest odbudowanie naturalnej flory bakteryjnej jelit, niekiedy konieczna jednak bywa hospitalizacja. Zazwyczaj dzieje się tak, gdy zatrucie wywołują pałeczki Salmonelli lub jad kiełbasiany. Często zatrucie pokarmowe ustępuje samoistnie, jednak jeżeli objawy utrzymują się długo, warto skontaktować się z lekarzem.  

Zatrucie pokarmowe w ciąży 

Zatrucia pokarmowe w ciąży są stosunkowo niebezpieczne, choć nie różną się one od standardowych zatruć. Ich efektem bywa jednak odwodnienie, które w u kobiet w tym stanie jest ryzykowne. Dlatego tak ważne jest, aby ciężarna dbała o przygotowywanie posiłków w higienicznych warunkach. Warto zaznaczyć, że zatrucia pokarmowe u kobiet w ciąży inaczej się leczy, ponieważ chora nie może wówczas przyjmować wielu leków. Ważne jest tutaj przede wszystkim nawadnianie organizmu oraz odpoczynek. 

Po jakim czasie pojawiają się objawy zatrucia pokarmowego? Ile trwa zatrucie pokarmowe? 

Po jakim czasie objawy zatrucia pokarmowego stają się widoczne? W niektórych sytuacjach pierwsze symptomy omawianej przez nas dolegliwości można zaobserwować po 30-60 minutach, choć czasem widoczne stają się dopiero po 2 dniach. Ile trwa jednak samo zatrucie pokarmowe? W większości przypadków utrzymuje się ono od 1 do 3 dni. Zdarza się jednak, że trwa nawet tydzień. 

Bibliografia: 

1. Mach T., Choroby infekcyjne i pasożytnicze przewodu pokarmowego [w:] Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych, Medycyna Praktyczna 2012, str. 954-955. 
2. Szczeklik A., Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna 2016. 
3. Wilkosz A., Zatrucia pokarmowe, jak im zapobiegać, Literat 2020.