
Układ pokarmowy
Układ pokarmowy jest jednym z najważniejszych układów w organizmie, ponieważ odpowiada za jego odżywianie. Zbudowany z kilku sąsiadujących ze sobą narządów, ma wpływ na przyjmowanie, wchłanianie i wydalanie pokarmów. Nieprawidłowości w jego funkcjonowaniu skutkują szeregiem nieprzyjemnych dolegliwości.
Budowa układu pokarmowego człowieka to skomplikowany mechanizm. Składa się on z jamy ustnej, gardła, przełyku, żołądka, jelita cienkiego, jelita grubego, odbytu oraz gruczołów pokarmowych, takich jak ślinianki, wątroba i trzustka. U osoby dorosłej długość układu pokarmowego sięga nawet 8 m. Choroby układu trawiennego (tak też nazywa się układ pokarmowy) są jednymi z najczęściej diagnozowanych na całym świecie.
Co to jest układ pokarmowy?
Układ pokarmowy to jeden z najważniejszych układów w ludzkim organizmie. Jego rolą jest przyjmowanie, trawienie i wydalanie pożywienia. Określa się go mianem układu pokarmowego ssaków, ponieważ taką samą budowę i funkcje mają również zwierzęta, które karmią mlekiem swoje młode. Ściany układu pokarmowego są zbudowane z trzech warstw: błony śluzowej, mięśniowej i surowiczej (zbudowanej z tkanki łącznej).
Układ pokarmowy – funkcje
Jaką rolę pełni układ pokarmowy człowieka? Zadaniem układu trawiennego jest przyjmowanie, następnie trawienie i wydalanie resztek pożywienia. Dzięki temu do organizmu człowieka dostarczane są składniki niezbędne do budowy, funkcjonowania i odnowy tkanek oraz woda i składniki energetyczne potrzebne do życia, takie jak białka, tłuszcze i węglowodany.
Budowa układu pokarmowego
Budowa układu pokarmowego to tak naprawdę kilka sąsiadujących ze sobą narządów, które są ze sobą związane poprzez proces trawienia. Brak współpracy między nimi lub choroba jednego z nich zaburza odżywianie, czego skutkiem jest szereg dolegliwości. Anatomia układu pokarmowego obejmuje:
- jamę ustną – zbudowaną z podniebienia twardego, miękkiego, języczka, języka oraz zębów; dzięki tej części człowiek jest w stanie przyjąć i rozdrobnić pokarm, który w późniejszym etapie przemieści się do gardła, a następnie do przełyku;
- gardło – jest to miejsce, w którym spotykają się drogi: pokarmowa i oddechowa; zbudowane z mięśni poprzecznie prążkowanych umożliwia połykanie pokarmów;
- przełyk – jego długość wynosi około 25–30 cm; ma kształt rurki, którą pokarm przedostaje się do żołądka;
- żołądek – to w nim odbywa się początkowy proces trawienia; dzięki mięśniom gładkim i wykonywanym przez nie ruchom perystaltycznym pokarm miesza się z produkowanym przez żołądek kwasem solnym, a powstała w ten sposób „papka” przemieszcza się do jelit;
- jelito cienkie – ma długość około 6 m i jest zbudowane z dwunastnicy, jelita krętego i jelita czczego; w jelicie cienkim zachodzą najbardziej intensywne procesy trawienne, ponieważ w jego ścianach znajdują się gruczoły wydzielające sok jelitowy niezbędny do trawienia pokarmu;
- jelito grube – jest to zakończony odbytem końcowy odcinek przewodu pokarmowego, dzięki któremu człowiek pozbywa się resztek niestrawionego pokarmu, wydalając go z kałem.
W anatomii człowieka układ pokarmowy składa się również z gruczołów pokarmowych, które także biorą udział w procesie trawienia.
Budowa i funkcje gruczołów trawiennych
Dostarczanie organizmowi substancji odżywczych nie byłoby możliwe bez gruczołów trawiennych, takich jak: ślinianki, wątroba i trzustka. To dzięki śliniankom produkującym w układzie pokarmowym enzymy i ślinę dochodzi do początku procesu trawienia. Równie ważną rolę odgrywa wątroba i trzustka. Rolą wątroby, zbudowanej z 4 płatów, jest magazynowanie substancji odżywczych oraz wydalanie toksyn z organizmu. Nieprawidłowości w jej funkcjonowaniu mogą prowadzić do niewydolności wielonarządowej, czego skutkiem może być nawet zgon chorego. Trzustka z kolei to gruczoł produkujący enzymy trzustkowe, które są mieszaniną enzymów trawiennych. Odpowiadają one za trawienie białek oraz rozpad kwasów nukleinowych. Regulują także gospodarkę węglowodanową.
Jak dbać o układ pokarmowy?
Choroby układu trawiennego są jednymi z najczęściej diagnozowanych na całym świecie. Ich przyczyną jest w dużej mierze sam człowiek, ponieważ trawieniu nie sprzyja brak aktywności fizycznej i stosowana powszechnie przetworzona żywność. Najczęściej rozpoznawane schorzenia to niestrawności, zaburzenia wchłaniania, stany zapalne żołądka i jelit oraz nowotwory. Jak dbać o układ pokarmowy? Zdrowy układ pokarmowy to efekt odpowiedniego trybu życia, dlatego warto przyjrzeć się diecie i wybierać produkty zdrowe, o niskim indeksie glikemicznym. Dobrym rozwiązaniem jest rezygnacja z siedzącego trybu życia i zastąpienie go ruchem.
Najnowsze


Wstydziły się puszczać gazy przy swoich partnerach, wylądowały w szpitalu. Teraz apelują: nie popełniajcie naszego błędu

Czym smarować rany przy odbycie? Skuteczne sposoby na hemoroidy

„Jem warzywa, ale mam po nich rewolucje jelitowe” – znasz to? Dietetyczka wyjaśnia, dlaczego tak się dzieje

Kępki Peyera – grudki chłonne w jelitach. Jak jest ich rola w immunologii człowieka?

Nerwica przełyku – co to jest, objawy. Jak leczyć „gulę” w gardle?

Naukowcy odkryli sposób na szybsze wchłanianie leków. Wystarczy przyjąć odpowiednią pozycję

Brak wypróżnienia – zwykłe zaparcia czy poważna choroba?

Magdalena Rumińska: „Worek stomijny jest symbolem tego, że narodziłam się na nowo po 12 latach choroby”

Gumkowanie hemoroidów – co to jest, objawy. Profilaktyka i leczenie żylaków odbytu

Laparotomia – wskazania, przebieg i dieta po operacji jamy brzusznej

W Poznaniu wykryto przypadki ostrego zapalenia wątroby u dzieci. Nie wiadomo, co wywołuje groźną chorobę

Ileostomia – rodzaje, wskazania, pielęgnacja i dieta. Jak żyć ze stomią?

Co oznacza biały nalot na języku i jak go usunąć?

Mikrobiota jelitowa – badanie i wskazania, co ją niszczy?

Nadzwyczajny wzrost liczby przypadków ostrego zapalenia wątroby u dzieci. Część naukowców uważa, że może mieć to związek z COVID-19

Gorączka krwotoczna krymsko-kongijska znów stanowi zagrożenie. WHO ostrzega: to może być nowa epidemia

Gastrostomia, czyli o żywieniu dojelitowym. Wskazania i przeciwwskazania, jak powinno przebiegać

Ślina – skład, funkcje, zaburzenia wydzielania. Co sygnalizują zaburzenia pracy ślinianek?

5 prostych patentów na poprawę trawienia

Hepatomegalia – przyczyny, objawy i leczenie powiększonej wątroby

Bąblowica – objawy i leczenie zarażenia tasiemcem

Wybierz dla bliskich produkty wspomagające trawienie, by zdrowo i bez uczucia ciężkości przeżyli święta

Jak możesz sobie sama poradzić z zaparciami? Wyjaśnia fizjoterapeuta Kamil Kozakowski

Jak możesz sobie sama poradzić z refluksem i zgagą? Kamil Kozakowski podpowiada, jakie ćwiczenia mogą być pomocne

WZW B – szczepienie, objawy, leczenie, przyczyny i dieta

Ćwiczenia na wzdęcia. Skuteczne sposoby na gazy – poleca fizjoterapeutka i trener Gosia Włodarczyk

Glista ludzka – objawy, leczenie, drogi zakażenia glistnicą

Na skorupkach jaj wykryto salmonellę. GIS wydał ostrzeżenie

Wady i choroby wrodzone dróg żółciowych – objawy, leczenie

Anisakioza – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Ciało obce w przewodzie pokarmowym – objawy i leczenie

Trichurioza – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Kamica przewodowa – objawy, diagnostyka, leczenie i dieta

Angiodysplazja – objawy, diagnostyka, leczenie

Biegunka szpitalna a Clostridium difficile. Objawy zakażenia

Skąd ta senność po jedzeniu? 6 możliwych powodów

Angina ropna – przyczyny, objawy, leczenie i domowe sposoby

Celiakia – objawy, badania, dieta. Powikłania choroby trzewnej

Balantidioza – objawy i leczenie zakażenia Balantidium coli

Tęgoryjczyca – objawy i leczenie zakażenia tęgoryjcem

Biegunka podróżnych – przyczyny, objawy, leczenie

Giardioza – objawy i leczenie zakażenia Giardia lamblia

Picie kawy z cytryną to same korzyści? Sprawdzamy, jak jest naprawdę

Biegunka po antybiotyku – co robić? Ile trwa i jak ją leczyć?

Endoskopia jelita cienkiego i grubego – wskazania i przebieg

Badanie pH kału – wysokie i niskie pH, nietolerancja laktozy
