8,5 miliona mieszkańców Polski żyje w ciągłym bólu. „Prawo do ulgi jest zaliczane do podstawowych praw człowieka”

W Polsce na ból przewlekły cierpi 27 proc. dorosłych osób, co według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 2021 roku obejmuje populację w liczbie 8,5 mln ludzi. 20 proc. z nich deklaruje, że nie byłoby w stanie tolerować silniejszego bólu. To dane z raportu opracowanego przez Polskie Towarzystwo Badania Bólu i Fundację Eksperci dla Zdrowia w ramach kampanii „Nie musi boleć!”. 

Leczenie przewlekłego bólu w Polsce

Aż 70 proc. pacjentów wzywających karetkę lub trafiających na szpitalne oddziały ratunkowe (SOR) stanowią pacjenci z bólem od umiarkowanego po silny. Sami nie są w stanie sobie z nim poradzić. A jak wyjaśnia prezes Polskiego Towarzystwa Badań Bólu dr Magdalena Kocot-Kępska, ból przewlekły nie jest bólem, który jest nam do czegokolwiek potrzebny.

„Zasady właściwego leczenia bólu przewlekłego nie są w Polsce stosowane, a pacjenci cierpiący ból przewlekły nadal pozbawieni są gwarancji prawa do leczenia bólu, odpowiedniego do stopnia jego natężenia” – piszą eksperci w raporcie powstałym w ramach kampanii „Nie musi boleć!”.

Dodają, że odczuwanie bólu ma charakter bardzo indywidualny dla każdego człowieka, a wpływ na to mają zarówno wcześniejsze doświadczenia związane z doznaniami bólowymi, jak i indywidualne zależności między psychiką a ciałem. Każdy nieprawidłowo leczony ból niekorzystnie wpływa nie tylko na psychikę pacjenta, pogarszając pamięć, nastrój i sen, ale i na ciało, pogarszając funkcjonowanie fizyczne pacjenta.

Ból stanowi znaczne obciążenie chorobowe w Polsce, a nieprawidłowo kontrolowany ból generuje ogromne koszty tak w naszym kraju, jak i na całym świecie. Właśnie dlatego leczenie bólu jest konieczne nie tylko z perspektywy pacjenta i jego rodziny, ale i budżetu państwa.

Bólu nigdy nie należy lekceważyć

Bólu nigdy nie należy lekceważyć, ważne jest jak najszybsze podjęcie skutecznej terapii.

„Jeżeli leczenie przeciwbólowe będzie nieadekwatne i trafimy na pacjenta podatnego genetycznie, to niestety dojdzie do takiego narastania zmian w układzie nerwowym, które spowodują przejście bólu ostrego w ból przewlekły. To jest ból, który nie ma wartości biologicznej, nie spełnia funkcji ostrzegawczo-obronnej. Staje się źródłem cierpienia i chorobą samą w sobie, którą powinniśmy oceniać i leczyć tak samo, jak każdą inną chorobę” – wyjaśniała w rozmowie z PAP dr Magdalena Kocot-Kępska.

Tymczasem z raportu wynika, że w 2021 r. ostry ból związany z urazami był w jakikolwiek sposób leczony przez zespoły ratownictwa medycznego jedynie u 26,8 proc. pacjentów. Niemal połowa pacjentów nie otrzymywała żadnego leczenia. Problemem jest też fakt, że bardzo duży odsetek pacjentów jest leczonych nieskutecznym lekiem.

Prawo do ulgi jest zaliczane do podstawowych praw pacjenta

Jak wyjaśnia Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta, prawo do ulgi w bólu jest zaliczane do podstawowych praw człowieka.

„Zgodnie z ustawą o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, Artykułem 20a ustęp 1 i 2, pacjent ma prawo do leczenia bólu, a podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych jest obowiązany podejmować działania polegające na określeniu stopnia natężenia bólu, leczeniu bólu oraz monitorowaniu skuteczności tego leczenia” – czytamy w raporcie.

Jak wynika z raportu, najlepiej leczony jest ból u pacjentów z bólem nowotworowym, ale stanowią oni jedynie niewielki procent chorych z bólem przewlekłym.

źródło: PAP, raport opracowany przez Polskie Towarzystwo Badania Bólu i Fundację Eksperci dla Zdrowia w ramach kampanii „Nie musi boleć!”