Jak powstaje krwiak mózgu? Sposoby leczenia i rokowanie

Krwiak mózgu to bardzo poważne schorzenie, które powstaje najczęściej w wyniku urazu, niekontrolowanego nadciśnienia lub jako powikłanie leczenia przeciwkrzepliwego. Krwiak śródmózgowy objawia się nagłym pojawieniem się dolegliwości, zaburzeniami świadomości i silnym bólem głowy, a także objawami neurologicznymi.

W leczeniu krwiaka mózgu ogromne znaczenie ma wczesna interwencja oraz stabilizacja stanu pacjenta. Niestety stan jest na tyle poważny, że często powrót do zdrowia nie jest możliwy, dlatego niezmiernie ważna jest profilaktyka powstania krwiaka mózgu.

Krwiak mózgu – jak powstaje?

Krwiak mózgu powstaje w wyniku wylewu krwi z naczyń znajdujących się wewnątrz mózgu. To bardzo poważne schorzenie mogące doprowadzić do utraty zdrowia, a nawet do śmierci pacjenta, jeśli nie zostanie w odpowiedni sposób zabezpieczone i leczone. Krwiak śródmózgowy może powstać w różnych strukturach wewnątrzczaszkowych: zarówno w półkulach, jak i jądrach podstawy, móżdżku lub też pniu mózgu. Schorzenie to powstaje zazwyczaj u osób wcześniej chorych. Najczęstsze przyczyny krwiaka mózgu to:

• nadciśnienie tętnicze,
• powikłania leczenia przeciwzakrzepowego,
• nadużywanie alkoholu oraz narkotyków,
• urazy czaszkowo-mózgowe (krwiak mózgu pourazowy).

Szczególnie zagrożone są osoby starsze, które ze względu na swój stan zdrowia mają większą skłonność do upadków i urazów, a także są obciążone wieloma chorobami przewlekłymi. Krwiak mózgu po upadku powstaje zazwyczaj jako kumulacja innych czynników, szczególnie u osób starszych chorujących przewlekle, przyjmujących leki rozrzedzające krew czy chorujących na nadciśnienie.

Krwiak mózgu: objawy

Już w momencie powstania krwiaka mózgu pojawiają się charakterystyczne dolegliwości, których nie wolno bagatelizować. Objawy krwiaka mózgu to:

• silny ból głowy,
• zaburzenia świadomości,
• nudności, wymioty,
• pojawienie się objawów neurologicznych w zależności od lokalizacji krwiaka oraz jego rozległości i powiększania się zmiany: napadów padaczkowych, zaburzeń czucia, niedowładów, ubytków w polu widzenia, zaburzeń równowagi, w niektórych przypadkach zaburzeń odruchów pniowych aż do zatrzymania oddychania.

Diagnostyka przy podejrzeniu krwiaka mózgu

Podstawowym badaniem, które pozwala na rozpoznanie oraz ocenę rozległości krwiaka mózgu jest tomografia komputerowa wykonywana przy podejrzeniu uszkodzenia struktur centralnego układu nerwowego. Dzięki niej możliwe jest określenie lokalizacji zmiany, nasilenia towarzyszącego obrzęku, przemieszczenia struktur mózgowia względem linii pośrodkowej oraz obecności krwi w układzie komorowym. Badanie to umożliwia również obserwowanie rozwijania się krwiaka oraz zaplanowanie odpowiedniego postępowania (wdrożenia leczenia zachowawczego lub operacyjnego).

Krwiak mózgu: leczenie

W przypadku wystąpienia objawów charakterystycznych dla krwiaka mózgu lub po poważnym urazie należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe. Bardzo ważna jest wczesna interwencja, choć niestety nie zawsze zapewnia ona skuteczne leczenie. Postępowanie w przypadku krwiaka mózgu zależy od stanu klinicznego chorego. W pierwszej kolejności konieczne jest zabezpieczenie czynności życiowych chorego. Po wstępnej stabilizacji zostaje on umieszczony na Oddziale Intensywnej Terapii. Monitorowane są parametry życiowe, konieczne jest utrzymywanie ciśnienia na odpowiednim poziomie, odwrócenie działania leków przeciwkrzepliwych, odpowiednie nawadnianie oraz zapobieganie obrzękowi mózgu. U niektórych osób zaleca się wykonanie zewnętrznego drenażu komorowego, który ma za zadanie odbarczać mózg z zalegającej krwi. W niektórych przypadkach przeprowadza się leczenie operacyjne krwiaka mózgu. Wykonuje się je w przypadku zmiany o rozmiarach przekraczających 3 cm, ponieważ w tym przypadku może dojść do nagłego pogorszenia się stanu chorego w krótkim czasie i zgonu. Leczenie chirurgiczne nie ma potwierdzonego efektu we wszystkich wskazaniach, nie wykonuje się go rutynowo z powodu nieskuteczności oraz możliwych powikłań.

Krwiak mózgu – jakie są rokowania?

Rokowanie w krwiaku mózgu jest bardzo poważne i zależy od szybkości interwencji, stanu pacjenta przed zachorowaniem oraz od miejsca, w którym doszło do powstania krwiaka. W wielu przypadkach dochodzi do nieodwracalnych uszkodzeń układu nerwowego, które uniemożliwiają powrót do samodzielnego funkcjonowania lub wiążą się z koniecznością stałej opieki nad chorym. Bardzo duży odsetek chorych umiera po incydencie krwotoku domózgowego. Życie po operacji krwiaka mózgu wymaga dużego wysiłku ze strony chorego i jego bliskich. Jakość życia zależy od powikłań neurologicznych, które powstały w wyniku choroby oraz jej leczenia. Bardzo duże znaczenie w powrocie do funkcjonowania po operacji krwiaka mózgu ma rehabilitacja. Powinna ona być wdrożona już w szpitalu i kontynuowana przez wysokospecjalistyczny zespół w domu. Zaniechanie takiego postępowania wiąże się z bardzo niskimi szansami na poprawę sprawności pacjenta.