Badanie insuliny – jak można sprawdzić poziom hormonu w organizmie?

Badanie insuliny we krwi wykonuje się w celu kontroli stężenia tego hormonu w organizmie. Jest to bardzo ważny wskaźnik diagnostyczny szczególnie dla diabetyków, osób, u których podejrzewa się cukrzycę, a także dla kobiet w ciąży. Jakie jeszcze są wskazania do diagnostyki? Jak czytać wynik insuliny? Czy trzeba się specjalnie przygotowywać?

Wskazania do badania insuliny

Poziom insuliny sprawdza się przede wszystkim u osób, u których zdiagnozowano cukrzycę typu 1. lub 2., a także w przypadku podejrzenia cukrzycy lub stanu przedcukrzycowego. Profilaktycznie wykonuje się je także u kobiet w ciąży, ponieważ w ich przypadku nadmiar glukozy w organizmie (hiperglikemia) może doprowadzić do stanu przedrzucawkowego, a także różnych zaburzeń w rozwoju płodu. Inne wskazania do wykonania badania to:

• diagnostyka i kontrola guzów trzustki,
• diagnostyka i kontrola chorób wątroby,
• podejrzenie zaburzeń hormonalnych,
• nietolerancje pokarmowe,
• monitorowanie stanu osób przyjmujących insulinę i inne leki na cukrzycę,
• podejrzenie hipoglikemii lub hiperglikemii.

Zaniepokoić cię powinny typowe objawy cukrzycy, a zatem zwiększone pragnienie oraz oddawanie moczu, ogólne osłabienie oraz senność pomimo przesypiania 7-8. godzin na dobę, a także osłabiona odporność i częstsze niż zazwyczaj zapadanie na infekcje, takie jak przeziębienie czy zakażenia układu moczowego.

Chcesz zrobić badanie insuliny? Jak się przygotować i na co?

Badanie insuliny wykonuje się, pobierając próbkę krwi z żyły łokciowej, którą następnie poddaje się testom w laboratorium. Wynik otrzymasz prawdopodobnie na drugi dzień, niezależnie od tego, jaki typ testu był wykonywany. Pamiętaj jednak, że do diagnostyki musisz się odpowiednio przygotować. W jaki sposób? To zależy od tego, czy lekarz zalecił sprawdzenie poziomu insuliny na czczo, czy po obciążeniu.

Insulina na czczo – jak się przygotować?

Przed wykonaniem badania insuliny na czczo musisz zachować 12-godzinny post. Przed samą diagnostyką możesz się napić wody, ale każdy inny napój zaburzy wynik, dlatego najlepiej udaj się do laboratorium z samego rana. Poza tym na 2-3 dni przed badaniem unikaj picia alkoholu, a przez 24 godziny wstrzymaj się od intensywnego wysiłku fizycznego. Jeżeli przyjmujesz jakieś leki na stałe, skonsultuj to z lekarzem.

Insulina po obciążeniu to nieco dłuższe badanie

Do badania insuliny po obciążeniu również należy podejść na czczo. Wymagania co do przygotowań są w zasadzie takie same, a więc przez kilka dni nie wolno pić alkoholu, a w ostatniej dobie warto wstrzymać się od treningów. Musisz natomiast mieć świadomość, że na wykonanie testu z obciążeniem potrzebujesz więcej wolnego czasu.

To badanie nazywane jest inaczej krzywą cukrową i polega na tym, że krew pobiera się od pacjenta trzy razy. Pierwszą próbkę sprawdza się na czczo. Potem pacjent pije roztwór glukozy (75 g glukozy rozpuszczone w 250 ml wody). Krew pobierana jest jeszcze dwukrotnie – 60 min oraz 120 min od wypicia mieszanki, co pozwala sprawdzić reakcję organizmu na podwyższony poziom cukru i określić, czy jest ona prawidłowa.

Krzywą cukrową sprawdza się również w ciąży. Uważaj! Po spożyciu roztworu glukozy możesz poczuć się słabo, niektórzy pacjenci doświadczają mdłości, a czasami nawet wymiotują lub mdleją. Dlatego test obciążenia należy wykonywać w przychodni, w warunkach kontrolowanych, będąc pod stałą opieką personelu medycznego.

Insulina – normy na czczo i po obciążeniu

Jaki powinien być poziom insuliny na czczo, a jaki po obciążeniu? Przykładowe zakresy referencyjne podajemy w poniższej tabeli, ale pamiętaj, że mogą się one różnić w zależności od laboratorium, np. ze względu na metodę wykonywania testu. W związku z tym każdy wynik należy skonsultować z lekarzem.

Normy u kobiet w ciąży oraz u dzieci wyglądają nieco inaczej i prezentują się w następujący sposób:

Ile kosztują badania insuliny?

Ile kosztuje badanie insuliny we krwi? Ceny różnią się w zależności od miasta oraz renomy laboratorium, w którym chcesz je wykonać, ale musisz liczyć się z kosztem rzędu 40-60 zł. A czy badanie insuliny jest refundowane? Tak, możesz otrzymać na nie skierowanie podczas wizyty na NFZ np. u lekarza pierwszego kontaktu lub u pediatry czy ginekologa – wtedy nic nie zapłacisz za diagnostykę.

Bibliografia:

1. Buppajarntham S., Insulin, Laboratory Medicine, Medscape 2023.
2. https://medlineplus.gov/lab-tests/insulin-in-blood/ [dostęp 04.05.2024].
3. https://www.cdc.gov/diabetes/basics/diabetes.html [dostęp 04.05.2024].
4. Stąpor M., Bień-Skowronek I., Insulinooporność u dzieci, Pediatric Endocrinology Diabetes and Metabolism 2014, 21, 3: 107-115.
5. Quianzon C. C., Cheikh I., History of insulin, Journal of Community Hospital Internal Medicine Perspectives 2012, 2(2): 10.3402.