Objawy zaburzeń hormonalnych – drobna zmiana, poważne konsekwencje

Czasami jest to tylko wrażenie ciągłego chłodu. Innym razem zanika libido. Jeszcze innym włosy zaczynają wypadać garściami. Każdy z tych symptomów może stanowić objaw zaburzeń hormonalnych. Gdy organy lub gruczoły wydzielają za dużo albo za mało hormonów niemal natychmiast odbija się to na kondycji psychicznej i fizycznej. Jakie są najczęstsze zaburzenia hormonalne? Jak się objawiają?

Objawy zaburzenia wydzielania T3 i T4 przez tarczycę 

Z nadczynnością tarczycy zmaga się około 2-3 proc. populacji, są to przede wszystkim kobiety. W zaburzeniu tym gruczoł produkuje zbyt duże ilości T3 (trójjodotyroniny) i T4 (tyroksyny). W poniższej tabelce znajdują się charakterystyczne objawy oraz możliwe przyczyny wystąpienia tego problemu:

Z niedoczynnością tarczycy zmaga się 1-6% populacji. Tak jak w przypadku nadczynności, tak i przy niedoczynności chorują głównie kobiety. Zaburzenie to stanowi wynik niewystarczającego uwalniania przez gruczoł T3 (trójjodotyroniny) i T4 (tyroksyny). Oto dlaczego problem się pojawia, a także jakie może dawać objawy: 

Objawy zaburzenia wydzielania insuliny przez trzustkę 

Trzustka wydziela insulinę odpowiedzialną za metabolizowanie glukozy, tak aby mogła zostać zużyta przez komórki do efektywnego działania. Jeśli trzustka uwalnia zbyt mało insuliny, organizm nie jest w stanie przetworzyć glukozy dostarczanej do organizmu wraz z pożywieniem. Tym samym komórki nie otrzymują niezbędnego „paliwa”.

Stale utrzymujący się wysoki poziom glukozy to hiperglikemia. W skrajnych przypadkach zaburzenie może doprowadzić do kwasicy ketonowej i śpiączki cukrzycowej, co stanowi zagrożenie dla zdrowia. Objawy oraz możliwe przyczyny:

 Jeśli trzustka uwalnia zbyt duże ilości insuliny, wówczas poziom glukozy w organizmie jest stale na zbyt niskim poziomie. Taki stan to hipoglikemia. Jego przyczyna może leżeć w różnych schorzeniach, a pojedynczo objawy nie są swoiste, ale razem stanowią podstawę do trafnej diagnozy:

Objawy zaburzenia wydzielania testosteronu przez jądra 

Kluczowy męski hormon płciowy to testosteron. Wydzielany jest przez jądra, na które oddziałuje przysadka mózgowa. Testosteron odpowiada m.in. za drugorzędowe cechy męskie oraz cykl płciowy (w tym popęd płciowy). Jakie są możliwe przyczyny spadku poziomu testosteronu oraz jak się to objawia?

Wbrew pozorom nadmiar testosteronu także nie jest korzystny dla mężczyzn. Dla efektywnego działania systemu endokrynnego kluczowa jest równowaga. Nie inaczej jest w przypadku hormonów płciowych. W tabelce przestawiono, jak zbyt wysoki poziom omawianego hormonu może się objawiać oraz co tkwi u źródła problemu.

Objawy zaburzenia wydzielania estrogenów przez jajniki 

Objawy zaburzeń hormonalnych jajników obejmują głównie estrogen, który jest kluczowym żeńskim hormonem płciowym. Jego poziom zmienia się wraz z dojrzewaniem oraz cyklem miesiączkowym. Jest istotny dla wykształcenia cech płciowych oraz regularnych miesiączek. Zbyt niski poziom estrogenów wynika z różnych przyczyn i objawia się w podobny sposób do innych zaburzeń hormonalnych. 

Niekiedy estrogeny produkowane są w nadmiarze. Podobnie jak w przypadku zbyt wysokiego poziomu testosteronu u mężczyzn, tak i u kobiet za duże stężenie estrogenu nie jest dobre. Wywołuje natomiast szereg niepożądanych powikłań, które przedstawiono w tabeli.

Objawy zaburzeń hormonalnych na skórze

Zaburzenia hormonalne bardzo często objawiają się także na skórze. Są głównie związane z wydzielaniem estrogenu i progesteronu, dotyczą przede wszystkim kobiet. Przy zaburzeniach produkcji progesteronu możesz mieć problemy z wydzielaniem sebum przez gruczoły łojowe, natomiast zbyt małe stężenie estrogenu sprawia, że cera staje się mało elastyczna i sucha. To jednak niejedyne związki, które wpływają na kondycję skóry. Osoby z zaburzeniami produkcji hormonów mogą zaobserwować u siebie:

• wypryski i krosty,
• łupież, łojotok,
• dermografizm (odmiana pokrzywki),
• suchość i świąd,
• zmiany pigmentacyjne.

Bibliografia: 

1. https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/insulinoopornosc-a-zespol-metaboliczny-charakterystyka-i-diagnostyka/ [dostęp 02.10.2023]. 
2. http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?1394 [dostęp 02.10.2023]. 
3. Liskowska M., Leczenie chorób tarczycy, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Wydział Farmaceutyczny, Łódź 2018. 
4. Stanowisko American Diabetes Association, Rozpoznawanie i klasyfikacja cukrzycy, 2004, t. 5, supl. A, s. 9-17.