Przejdź do treści

Objawy zaburzeń hormonalnych – drobna zmiana, poważne konsekwencje

Zaburzenia hormonalne – drobna zmiana, poważne konsekwencje  Pexels.com
Podoba Ci
się ten artykuł?

Czasami jest to tylko wrażenie ciągłego chłodu. Innym razem zanika libido. Jeszcze innym włosy zaczynają wypadać garściami. Każdy z tych symptomów może stanowić objaw zaburzeń hormonalnych. Gdy organy lub gruczoły wydzielają za dużo albo za mało hormonów niemal natychmiast odbija się to na kondycji psychicznej i fizycznej. Jakie są najczęstsze zaburzenia hormonalne? Jak się objawiają?

Objawy zaburzenia wydzielania T3 i T4 przez tarczycę 

Z nadczynnością tarczycy zmaga się około 2-3 proc. populacji, są to przede wszystkim kobiety. W zaburzeniu tym gruczoł produkuje zbyt duże ilości T3 (trójjodotyroniny) i T4 (tyroksyny). W poniższej tabelce znajdują się charakterystyczne objawy oraz możliwe przyczyny wystąpienia tego problemu:

Możliwe przyczyny nadczynności tarczycy 

Objawy nadczynności tarczycy 

  • choroba Gravesa-Basedova

  • choroba Plummera

  • nadczynny guzek tarczycy

  • zapalenie tarczycy

  • nadmierne wydzielanie TSH przez przysadkę mózgową

  • nadużywanie jodu

  • stosowanie hormonów tarczycy w nadmiarze (przy niedoczynności tarczycy)

  • rak tarczycy

  • nadpobudliwość

  • zaburzenia koncentracji

  • bezsenność

  • osłabienie

  • zaburzenia rytmu serca (częstoskurcz)

  • spadek masy ciała

  • biegunki

  • zaburzenia cyklu miesiączkowego

  • nadmierna potliwość

  • wytrzeszcz oczu

  • tzw. wole na szyi

Z niedoczynnością tarczycy zmaga się 1-6% populacji. Tak jak w przypadku nadczynności, tak i przy niedoczynności chorują głównie kobiety. Zaburzenie to stanowi wynik niewystarczającego uwalniania przez gruczoł T3 (trójjodotyroniny) i T4 (tyroksyny). Oto dlaczego problem się pojawia, a także jakie może dawać objawy: 

Możliwe przyczyny niedoczynności tarczycy

Objawy niedoczynności tarczycy

  • choroba Hashimoto

  • poporodowe zapalenie tarczycy

  • zaburzenia pracy przysadki mózgowej

  • zaburzenia pracy podwzgórza

  • wycięcie tarczycy

  • poddanie szyi działaniu promieniowania RTG

  • nadmiar przyjmowanych jodków

  • nadmierna podaż leków przeciwtarczycowych (przy nadczynności tarczycy)

  • zmęczenie

  • stany depresyjne

  • niepokój

  • spowolnienie reakcji

  • sucha skóra

  • wzmożone wypadanie włosów

  • łamliwość paznokci

  • obrzęk twarzy

  • opuchlizna dłoni

  • przyrost masy ciała

  • zaparcia

  • wole na szyi

kobieta obejmująca się ramionami na tle miasta

Objawy zaburzenia wydzielania insuliny przez trzustkę 

Trzustka wydziela insulinę odpowiedzialną za metabolizowanie glukozy, tak aby mogła zostać zużyta przez komórki do efektywnego działania. Jeśli trzustka uwalnia zbyt mało insuliny, organizm nie jest w stanie przetworzyć glukozy dostarczanej do organizmu wraz z pożywieniem. Tym samym komórki nie otrzymują niezbędnego „paliwa”.

Stale utrzymujący się wysoki poziom glukozy to hiperglikemia. W skrajnych przypadkach zaburzenie może doprowadzić do kwasicy ketonowej i śpiączki cukrzycowej, co stanowi zagrożenie dla zdrowia. Objawy oraz możliwe przyczyny:

Możliwe przyczyny niskiego poziomu insuliny

Objawy niskiego poziomu insuliny

  • cukrzyca typu 1.

  • niedoczynność przysadki mózgowej

  • stan zapalny trzustki

  • rak trzustki

  • stosowanie m.in. beta-blokerów

  • stale wysoki apetyt

  • ciągłe pragnienie

  • częsta potrzeba oddawania moczu

  • spadek masy ciała

  • pogorszenie wzroku

  • skłonność do infekcji

  • spowolnienie wzrostu u dzieci i młodzieży

 Jeśli trzustka uwalnia zbyt duże ilości insuliny, wówczas poziom glukozy w organizmie jest stale na zbyt niskim poziomie. Taki stan to hipoglikemia. Jego przyczyna może leżeć w różnych schorzeniach, a pojedynczo objawy nie są swoiste, ale razem stanowią podstawę do trafnej diagnozy:

Możliwe przyczyny wysokiego poziomu insuliny

Objawy wysokiego poziomu insuliny

  • cukrzyca typu 2.

  • guz trzustki

  • zespół Cushinga

  • nadwaga i otyłość

  • PCOS (zespół policystycznych jajników)

  • nietolerancja fruktozy i galaktozy

  • stosowanie pigułek antykoncepcyjnych

  • drżenie rąk

  • wrażenie kołatania serca

  • nadmierne pocenie się

  • senność

  • osłabienie

  • zaburzenia równowagi

  • spadek koncentracji

  • otyłość

Objawy zaburzenia wydzielania testosteronu przez jądra 

Kluczowy męski hormon płciowy to testosteron. Wydzielany jest przez jądra, na które oddziałuje przysadka mózgowa. Testosteron odpowiada m.in. za drugorzędowe cechy męskie oraz cykl płciowy (w tym popęd płciowy). Jakie są możliwe przyczyny spadku poziomu testosteronu oraz jak się to objawia?

Możliwe przyczyny niskiego poziomu testosteronu

Objawy niskiego poziomu testosteronu

  • zespół Klinefeltera

  • niezstąpienie jąder do worka mosznowego

  • nieprawidłowy rozwój jąder

  • guzy jąder

  • zapalenie jąder

  • zaburzenia w obrębie przysadki mózgowej

  • zaburzenia w obrębie podwzgórza

  • otyłość

  • podeszły wiek

  • zaburzenia erekcji

  • niskie libido

  • ograniczone owłosienie na ciele

  • ginekomastia (powiększenie gruczołów sutkowych)

  • zanik mięśni

  • otyłość

  • bezsenność

  • zaburzenia nastroju

  • zaburzenia koncentracji

Wbrew pozorom nadmiar testosteronu także nie jest korzystny dla mężczyzn. Dla efektywnego działania systemu endokrynnego kluczowa jest równowaga. Nie inaczej jest w przypadku hormonów płciowych. W tabelce przestawiono, jak zbyt wysoki poziom omawianego hormonu może się objawiać oraz co tkwi u źródła problemu.

Możliwe przyczyny wysokiego poziomu testosteronu

Objawy wysokiego testosteronu

  • przerost nadnerczy

  • zaburzenia stężenia SHBG i albuminy (białek wiążących i transportujących hormony płciowe)

  • stosowanie środków anabolicznych (tzw. dopingu)

  • guz lub przerost gruczołu krokowego

  • trudności z oddawaniem moczu (w wyniku rozrostu gruczołu krokowego)

  • nadciśnienie

  • nadmierna krzepliwość krwi

  • nadmierne libido

  • łysienie

  • zaburzenia płodności

  • łojotok i trądzik

kobieta przed miesiączką

Objawy zaburzenia wydzielania estrogenów przez jajniki 

Objawy zaburzeń hormonalnych jajników obejmują głównie estrogen, który jest kluczowym żeńskim hormonem płciowym. Jego poziom zmienia się wraz z dojrzewaniem oraz cyklem miesiączkowym. Jest istotny dla wykształcenia cech płciowych oraz regularnych miesiączek. Zbyt niski poziom estrogenów wynika z różnych przyczyn i objawia się w podobny sposób do innych zaburzeń hormonalnych. 

Możliwe przyczyny niskiego poziomu estrogenów

Objawy niskiego poziomu estrogenów

  • menopauza

  • usunięcie jajników

  • schorzenia nerek

  • stosowana antykoncepcja hormonalna

  • długotrwałe karmienie piersią

  • uderzenia gorąca

  • pogorszone samopoczucie

  • stany depresyjne

  • kołatanie serca

  • nocne poty

  • suchość pochwy

  • przesuszona skóra

  • spadek libido

Niekiedy estrogeny produkowane są w nadmiarze. Podobnie jak w przypadku zbyt wysokiego poziomu testosteronu u mężczyzn, tak i u kobiet za duże stężenie estrogenu nie jest dobre. Wywołuje natomiast szereg niepożądanych powikłań, które przedstawiono w tabeli.

Możliwe przyczyny wysokiego poziomu estrogenów

Objawy wysokiego poziomu estrogenów

  • rak jajnika

  • nadmierny stres

  • duży wysiłek fizyczny

  • dieta obfitująca w fitoestrogeny (np. produkty sojowe)

  • ból i tkliwość piersi

  • zwiększenie wagi

  • pogorszenie samopoczucia

  • migreny

  • skurcze

  • zaburzenia miesiączkowania

  • spadek libido

  • stale utrzymujące się zmęczenie

  • wypadanie włosów

  • zimne dłonie i stopy (co jest powiązane z zaburzeniami krążenia)

Objawy zaburzeń hormonalnych na skórze

Zaburzenia hormonalne bardzo często objawiają się także na skórze. Są głównie związane z wydzielaniem estrogenu i progesteronu, dotyczą przede wszystkim kobiet. Przy zaburzeniach produkcji progesteronu możesz mieć problemy z wydzielaniem sebum przez gruczoły łojowe, natomiast zbyt małe stężenie estrogenu sprawia, że cera staje się mało elastyczna i sucha. To jednak niejedyne związki, które wpływają na kondycję skóry. Osoby z zaburzeniami produkcji hormonów mogą zaobserwować u siebie:

  • wypryski i krosty,
  • łupież, łojotok,
  • dermografizm (odmiana pokrzywki),
  • suchość i świąd,
  • zmiany pigmentacyjne.

 

Bibliografia: 

  1. https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/insulinoopornosc-a-zespol-metaboliczny-charakterystyka-i-diagnostyka/ [dostęp 02.10.2023]. 
  2. http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?1394 [dostęp 02.10.2023]. 
  3. Liskowska M., Leczenie chorób tarczycy, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Wydział Farmaceutyczny, Łódź 2018. 
  4. Stanowisko American Diabetes Association, Rozpoznawanie i klasyfikacja cukrzycy, 2004, t. 5, supl. A, s. 9-17. 

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy:

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Podoba Ci
się ten artykuł?