się ten artykuł?
Cukrzyca to plaga XXI w. Chora jest co czwarta osoba w wieku powyżej 60 lat. W wielu przypadkach udałoby się zapobiec rozwojowi zaburzenia, gdyby tylko w porę wykryto stan przedcukrzycowy. To sygnał alarmujący, w którym pojawia się zaburzona glikemia na czczo i nieprawidłowa tolerancja glukozy. Jak zdiagnozować stan przedcukrzycowy? Czy jest wyleczalny?
Czym jest stan przedcukrzycowy?
Stan przedcukrzycowy, co nietrudno wywnioskować z nazwy, to zaburzenie metabolizmu cukrów (węglowodanów) o krok tylko uprzedzające cukrzycę i wszelkie związane z nią powikłania. Stan te charakteryzuje się zarówno zaburzoną glikemią na czczo, jak i nieprawidłową tolerancją glukozy. Od lat w krajach rozwiniętych (m.in. Niemcy, Japonia, Kanada) zmaga się z tym problemem jedna trzecia populacji! Przyrost zachorowań jest dramatyczny. Podczas gdy jeszcze na początku XXI w. odsetek chorych oscylował wokół 10 proc., obecnie jest to około 35 proc.
Stan przedcukrzycowy wymaga terapii, ponieważ zbagatelizowany może rozwinąć się w pełnoobjawową cukrzycę typu 2. Już w tym początkowym stadium zaburzeń metabolicznych zauważalne są uszkodzenia naczyń krwionośnych, które wraz z czasem przeobrażają się w poważne nieprawidłowości sercowo-naczyniowe, charakterystyczne dla cukrzycy. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne nie pozostawia złudzeń – zdiagnozowanie stanu przedcukrzycowego wymaga modyfikacji diety oraz zwiększenia aktywności fizycznej, aby zredukować masę ciała.
Opóźnienie rozpoznania stanu przedcukrzycowego skutkuje rozwojem nie tylko cukrzycy, ale również powikłań we wczesnym okresie przede wszystkim schorzeń sercowo--naczyniowych. U tych pacjentów wiele uwagi poświęcić należy innym, towarzyszącym czynnikom ryzyka, takim jak nadciśnienie czy dyslipidemia.
Na czym polega rozpoznanie stanu przedcukrzycowego?
Stan przedcukrzycowy obejmuje zaburzoną glikemię na czczo oraz nieprawidłową tolerancję glukozy. Jak stwierdzić taką nieprawidłowość? Metodami diagnostycznymi są tu dwa badania laboratoryjne:
- oznaczenie poziomu glukozy we krwi (a dokładniej rzecz ujmując w osoczu krwi),
- doustny test obciążenia glukozą.
Poniżej przedstawiamy zakresy referencyjne, które wskazują na stan przedcukrzycowy i przez to wymagają konsultacji z diabetologiem, modyfikacji stylu życia i rozpoczęcia leczenia zaleconego przez specjalistę:
| Laboratoryjne oznaczenie glukozy we krwi (IGT) | Doustny test obciążenia glukozą (OGTT) Zakres referencyjny mierzony w 120 min po wypiciu roztworu 75 g glukozy w 250 ml wody |
| 100-125 mg/dl | 140-199 mg/dl |
Jakie są objawy stanu przedcukrzycowego?
Stan przedcukrzycowy jest podstępny, zwykle nie wywołuje bowiem wyraźnych objawów, przez co łatwo go przeoczyć. Po cichu, krok po kroku, doprowadza do pełnoobjawowej cukrzycy typu 2. Gdy jednak dochodzi już do rozwoju poważnego zaburzenia, mogą zacząć się pojawiać symptomy takie jak:
- zwiększone pragnienie,
- zwiększona częstotliwość oddawania moczu (co ma związek z większą ilością przyjmowanych płynów),
- spadek masy ciała przy jednoczesnym zwiększonym apetycie,
- osłabienie wydolności fizycznej,
- utrzymujące się zmęczenie pomimo przesypianych nocy.
Jak leczyć stan przedcukrzycowy?
Stan przedcukrzycowy to prosta droga do cukrzycy typu 2. Z tej drogi jednak można zawrócić. Udaje się to aż trzem czwartym pacjentów, u których zdiagnozowano to zaburzenie. Im szybciej stan przedcukrzycowy zostaje u ciebie zdiagnozowany, tym większe prawdopodobieństwo, że unikniesz pełnoobjawowej cukrzycy typu 2.
Nie obejdzie się to jednak bez wyrzeczeń. Po pierwsze zmodyfikuj dietę. Zmniejsz jej kaloryczność, wyłącz słodkie przekąski i zacznij jeść posiłki wysokobiałkowe. Jak wynika z badań, żywienie oparte na modelu 30 proc. białka i tłuszczu oraz 40 proc. węglowodanów pomaga ustabilizować zdrowie pacjentów ze stanem przedcukrzycowym. Takie żywienie redukuje też tkankę tłuszczową, zmniejsza ryzyko rozwoju schorzeń kardiologicznych oraz poprawia wrażliwość na insulinę.
Po drugie zredukuj masę ciała. Jak wynika z analiz, odsetek osób otyłych zmagających się z tym zaburzeniem metabolicznym wynosi aż 50,6 proc. W uzasadnionych przypadkach diabetolog może zalecić stosowanie leku na stan przedcukrzycowy. Jest nim metformina, która obniża poziom glukozy we krwi. Sprzyja też utrzymaniu niskiej masy ciała, co jest istotne z punktu widzenia profilaktyki przeciwcukrzycowej.
Bibliografia:
- Czupryniak L., Stan przedcukrzycowy – czas na niefarmakologiczną i farmakologiczną prewencję cukrzycy, Diabetologia Kliniczna 2013, t. 2, nr 4, s. 144-149.
- Czupryniak L., Praktyczne możliwości zapobiegania cukrzycy u osób ze stanem przedcukrzycowym, Diabetologia Kliniczna 2014, t. 3, nr 6, s. 256-262.
- Otto-Buczkowska E. , Chwalba A., Stan przedcukrzycowy – to bardzo ważny i ciągle nierozwiązany problem!, Forum Medycyny Rodzinnej 2017, t 11, nr 4, s. 143-148.
Polecamy
Czym jest wampiryzm? Co oznacza w medycynie, a co w psychologii?
Maya Kowalski dostała 260 mln dolarów odszkodowania. Teraz ponownie pozywa szpital
Dieta przy cukrzycy typu 2. – sposób na lepszą glikemię i poprawę nastroju
