Przejdź do treści

Chemioterapia w ciąży – jak wygląda leczenie?

Chemioterapia w ciąży - jak wygląda leczenie?
Chemioterapia w ciąży - jak wygląda leczenie? Rawpixel.xom
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Nowotwór wykryty w ciąży jest niezwykle trudną sytuacją nie tylko dla kobiety i jej partnera, ale także dla lekarzy, którzy muszę mieć na uwadze zarówno zdrowie matki, jak i płodu. Czy bezpieczne leczenie ciężarnej jest możliwe?

Choroba nowotworowa w ciąży

Choroby nowotworowe u ciężarnych występują stosunkowo rzadko – stanowią 0,02-0,1 proc. wszystkich ciąż.  Jednak w przeciągu kilku ostatnich lat częstość zachorowań wzrosła, ze względu na podniesienie się wieku kobiet spodziewających się dziecka. Do najczęściej diagnozowanych nowotworów u kobiet w ciąży zaliczymy raka piersi (36 proc.), raka szyjki macicy (12 proc.), chłoniaki (11 proc.), czerniaki (6-8 proc.).

Diagnozowanie i leczenie ciężarnych jest zdecydowanie trudniejsze i czasami znacznie opóźnione, bowiem dotyczy zarówno kobiety, jak i rozwijającego się płodu. W chwili potwierdzenia rozpoznania choroby nowotworowej, sposób dalszego postępowania powinien być uzgodniony wspólnie przez onkologa, ginekologa i neonatologa. Lekarze różnych specjalizacji muszą bardzo dokładnie przedyskutować kolejne decyzje, z uwzględnieniem zapewnienia optymalnego leczenia matki oraz zachowania prawidłowego rozwoju płodu.

kapusta kiszona

Badania diagnostyczne w ciąży

U kobiet w ciąży można wykonać badania z udziałem promieniowania jonizującego, jeśli jednorazowa dawka nie przekracza 100 mGy. W przypadku dawki poniżej 50-100 mGy nie zaobserwowano zwiększonego ryzyka poronień, jak i zaburzeń rozwoju płodu. Tak więc badanie rentgenograficzne jamy brzusznej, czy tomografia komputerowa nie są zalecane u ciężarnych. Do tej pory nie stwierdzono przeciwwskazań do wykonywania badań ultrasonograficznych, jednak wyłącznie tych, bez użycia kontrastu.

Chemioterapia w ciąży

Chemioterapia to metoda leczenia nowotworu za pomocą leków cytostatycznych. Cytostatyki blokują cykl komórkowy i uruchamiają genetycznie zaprogramowane mechanizmy śmierci komórkowej. Większość z nich przechodzi przez łożysko zgodnie z zasadami transportu przez błony biologiczne, tak więc ilość leku, która dociera do płodu jest funkcją koncentracji wolnego leku dostarczonego do płodu w jednostce czasu. Potencjalne ryzyko dla rozwijającego się płodu, związane ze stosowaniem przyjmowania leków cytostatycznych, w głównej mierze zależy od okresu ciąży. Najwięcej uszkodzeń płodu występuje w okresie embrio- i organogenezy czyli do 60 dnia ciąży. Dlatego też nie zaleca się stosowania chemioterapii w pierwszym trymestrze. Natomiast w drugim i trzecim trymestrze ciąży, cytostatyki zdecydowanie rzadziej powodują poważne konsekwencje rozwojowe płodu.

Należy jednak pamiętać, że chemioterapia stosowana u ciężarnych może spowodować wczesne i późne objawy. Do pierwszych zaliczymy – spontaniczne poronienie, uszkodzenie narządów, przedwczesny poród i niską urodzeniową masę ciała. Z kolei późne to – niepłodność, opóźnienia w rozwoju fizycznym i psychicznym, ryzyko nowotworu u dzieci, mutacje i wpływ teratogenny w następnych pokoleniach. Jeśli istnieje taka możliwość, zaleca się stosowanie chemioterapii w odstępach cotygodniowych, bowiem w ten sposób można łatwiej monitorować ciążę.

„Zalecamy, aby leczenia systemowego (chemioterapii) nie stosować przed 14. tygodniem ciąży, ponieważ w 20% po jego zastosowaniu występują uszkodzenia płodu i wady rozwojowe, a w 40% występowała niska urodzeniowa masa ciała, natomiast w 33% obserwowano pencytopenię u dziecka. Z kolei w następnych trymestrach leczenia systemowego, odsetek uszkodzeń płodów był wyraźnie mniejszy i wynosił odpowiednio 8% i 6%.  Tylko wysokospecjalistyczny ośrodek z pełnym zapleczem ginekologicznym może podejmować leczenie (chemioterapię) w ciąży. Karmienie piersią podczas stosowania leczenia systemowego jest przeciwskazane, ponieważ leki przechodzą do mleka matki.

Europejskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej (ESMO)oraz Międzynarodowa Grupa ds. Leczenia Nowotworów w ciąży( INCIP), której jesteśmy aktywnymi członkami zalecają, aby:

  • Nie stosować chemioterapii  w I trymestrze, zaś  u chorych wymagających rozpoczęcia leczenia w tym okresie, ewentualnie rozważyć przerwanie ciąży.
  • Dawki leków cytotoksycznych, należy obliczać według standardowych zasad, biorąc jednak pod uwagę fakt, że farmakokinetyka niektórych leków w ciąży może być zaburzona.
  • Nie stosować chemioterapii na 3 tygodnie przed planowanym rozwiązaniem, jak i po 33. tygodniu ciąży, z uwagi na możliwość wystąpienia neutropenii i trombocytopenii (zarówno u matki jak i u płodu)” – mówią  dr Elżbieta Lampka i dr med. Maryna Rubach.

 

Bibliografia:

  • „Nowotwory u kobiet w ciąży”– redakcja – Maryna Rubach, zespół autorski – Maryna Rubach, Maria Litwiniuk, Radosław Mądry, Elżbieta Wojciechowska – Lampka, Anna Skrzypczyk – Ostaszewicz, Izabela Kopeć

Zobacz także

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Olena Zelenska / gettyimages

„Zostały jej tylko trzy sesje chemioterapii, kiedy Rosja najechała Ukrainę”. Ołena Zełenska przejmująco o chorej 12-latce

Rak dróg żółciowych – objawy, leczenie (chemioterapia, operacja)

Kobieta

Jesteś w trakcie chemioterapii i masz problemy z pamięcią i koncentracją? Psychoonkolożka wyjaśnia, jak sobie z nimi poradzić

"To nie ja" - mocna akcja fundacji Rak'n'Roll. Znane aktorki bez włosów

Znane aktorki bez włosów – w mocnej akcji fundacji Rak’n’Roll. „Pomyślałam: to nie ja. Czułam się naznaczona”

Chemia czerwona. Jakie są skutki leczenia onkologicznego?

Chemia czerwona. Jakie są skutki leczenia onkologicznego?

chemioterapia paliatywna

Chemioterapia paliatywna – na czym polega, kiedy się ją stosuje?

Pomacaj się! I bądź zdrowa! Niezwykłe zdjęcia kobiet po raku piersi. „Utrata piersi to nie koniec kobiecości. Można być piękną także po chorobie!”

Chemo make up, czyli jak malować się po chemioterapii

„Nie podejmując decyzji o refundacji leku, odbiera Pan mnie i tysiącom Polek, matek, córek, żon, partnerek, szansę na życie!”. Anna Puślecka apeluje do Ministra Zdrowia

„Jakby lekarz chciał mi powiedzieć, że jestem za młoda na raka”. Ania Domiańczyk o życiu z rakiem

ręka do której podłączona jest kroplówka

Port naczyniowy, czyli chemioterapia bez cierpienia. Dla kogo?

Rodzina informuje o okolicznościach śmierci 33-letniej Doroty, która w 20. tygodniu ciąży trafiła do szpitala w Nowym Targu - czarno-białe zdjęcie, na którym widzimy rękę kobiety z wenflonem

Kazano jej leżeć z nogami w górze, bo może wody powrócą. Wstrząsająca relacja rodziny zmarłej 33-latki z Nowego Targu

Za zdjęciu muzyk Travis Barkera oraz Kourtney Kardashian - Hellozdrowie

„Zamrożenie jajeczek niczego nie gwarantuje”. Kourtney Kardashian szczerze o swoich problemach z płodnością

Na zdjęciu smutna i załamana kobieta opierająca się na parapecie okiennym- HelloZdrowie

„Gdy szłam do toalety, szli ze mną, sprawdzali, czy nie prę”. Kobieta w zagrożonej ciąży była w szpitalu traktowana jak przestępczyni

Na zdjęciu para bliźniąt- niemowląt trzymanych na kolanach przez siedzącego rodzica

Zaszła w ciążę dwa razy w ciągu miesiąca. Czym jest superfetacja?

Agnieszka Hyży choruje na ospę wietrzną - na zdjęciu pozuje w złotej, cekinowej sukience.

Agnieszka Hyży zaraziła się od dzieci chorobą zakaźną. „Zawodowo, prywatnie zmiany o 180 stopni. Do odwołania”

„Mam wrażenie, że poród to przestrzeń, do której mogłabym zaprosić więcej osób, przy których dobrze się czuję”. Pauka Chmielewska o swoim siódmym porodzie, ale pierwszym domowym

Kobieta w ciąży przegląda zdjęcia USG | Hello Zdrowie

Pełna i darmowa procedura in vitro w Warszawie. Otwarcie oddziału już 26 maja!

Opryszczka u dziecka – jakie są jej przyczyny? Jak ją leczyć?

Natalie Bright

„Życie bez dzieci nadal może być satysfakcjonujące i szczęśliwe” – podkreśla 42-letnia TikTokerka, która usłyszała, że „poniosła porażkę”

Hilary Swank

48-letnia Hilary Swank urodziła bliźnięta. „To nie było łatwe” – wyznała aktorka

Laura Benanti

Laura Benanti poroniła podczas występu na scenie. „Wiedziałam, że to się dzieje” – wyznała

Kobieta i mężczyzna siedzą na podłodze, przytulają się. Obok stoi pies i patrzy przez okno

Fundacja Czułość: Sytuacja kobiet roniących w Polsce jest wciąż dramatyczna

Poród

Piękno narodzin uchwycone w jednym kadrze. Wyłoniono zwycięzców Birth Photography Image Competition 2023!