Hipercholesterolemia oznacza zwiększone stężenie cholesterolu w osoczu krwi. Stan ten predysponuje do powstania miażdżycy jako konsekwencji odkładania się cholesterolu w ścianach tętnic. Miażdżyca jest chorobą, która może doprowadzić do wielu poważnych następstw.
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami
Istotne znaczenie w profilaktyce i leczeniu hipercholesterolemii ma styl życia. Odpowiednia dieta i aktywność fizyczna znacznie zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia, w tym miażdżycy. Leczenie farmakologiczne hipercholesterolemii polega na przyjmowaniu leków obniżających poziom cholesterolu we krwi.
Czym jest hipercholesterolemia?
Nieprawidłowe stężenia cholesterolu we krwi to przekraczające wartość 115 mg/dl (3 mmol/l) dla cholesterolu LDL oraz 190 (5 mmol/l) dla cholesterolu całkowitego. U osób znajdujących się w grupie znacznego ryzyka sercowo-naczyniowego oraz chorych na cukrzycę czy chorobę niedokrwienną serca powyższe normy są niższe i wynoszą odpowiednio 100 mg/dl (2,5 mmol/l) dla cholesterolu LDL i 175 mg/dl (4,5 mmol/l) dla cholesterolu całkowitego.
Hipercholesterolemię dzieli się na pierwotną i wtórną. Za rozwój pierwszej odpowiadają czynniki genetyczne. Do grupy hipercholesterolemii pierwotnych zalicza się:
- Hipercholesterolemia wielogenowa – za jej rozwój odpowiada wiele czynników genetycznych, jednak w jej powstaniu biorą również udział niekorzystne czynniki środowiskowe i złe nawyki, takie jak palenie papierosów, niewłaściwa dieta, zbyt mała ilość aktywności fizyczna itp.
- Hipercholesterolemia rodzinna – dziedziczona jest autosomalnie dominująco i dotyczy jednego genu, odpowiadającego za receptor cholesterolu LDL. Choroba charakteryzuje się wzrostem poziomu cholesterolu LDL we krwi oraz prawidłowymi wartościami stężeń pozostałych frakcji lipidowych. Osoby z hipercholesterolemią rodzinną są narażone na znacznie szybszy rozwój miażdżycy wraz z jej powikłaniami. Ciężka postać choroby może powodować miażdżycę nawet u dzieci. Postać łagodna powoduje wzrost cholesterolu LDL we krwi ok. 3–5-krotnie powyżej normy. U chorych z postacią łagodną miażdżyca występuje w wieku dorosłym, zazwyczaj ok. 40.–50. roku życia.
- Rodzinny defekt apolipoproteiny (APO) B100 – spowodowany jest przez defekt jednego genu i zaliczany do grupy hipercholesterolemii rodzinnej. Przebiega jak łagodna postać powyższej choroby.
Hipercholesterolemia wtórna może być spowodowana stosowaniem niektórych leków (np. glikokortykosteroidów, beta blokerów, leków moczopędnych) lub stanowić objaw innych chorób, takich jak niedoczynność tarczycy, schorzenia wątroby związane z zastojem żółci (cholestaza), zespół nerczycowy.
Jakie są objawy hipercholesterolemii?
Poza wzrostem stężenia cholesterolu we krwi hipercholesterolemia może przebiegać bez żadnych uchwytnych objawów. Hipercholesterolemia wielogenowa charakteryzuje się brakiem dolegliwości. Pierwsze objawy choroby zazwyczaj spowodowane są przez powikłania, do których zalicza się np. miażdżycę tętnic i chorobę niedokrwienną serca.
Hipercholesterolemia rodzinna może przebiegać z wystąpieniem symptomów związanych ze znacznym odkładaniem się cholesterolu w tkankach organizmu. Charakterystycznym objawem są tzw. żółtaki, czyli żółte, grudkowate zmiany na skórze, które mogą znajdować się np. na powiekach (żółtaki płaskie powiek). Żółtaki mogą się również pojawić w obrębie ścięgien (zwłaszcza ścięgna Achillesa). Kolejnym objawem hipercholesterolemii rodzinnej jest tzw. rąbek starczy rogówki, będący paskiem w oku powstałym z cholesterolu.
Rozwój symptomów hipercholesterolemii rodzinnej jest zależny od postaci choroby. Częstsza postać heterozygotyczna wiąże się z dziedziczeniem jednego genu chorobowego i charakteryzuje się łagodniejszym przebiegiem. Postać homozygotyczna polega na dziedziczeniu dwóch genów chorobowych i cechuje się szybszą progresją.
Zobacz także
Leczenie hipercholesterolemii
Pacjent, u którego stwierdzono hipercholesterolemię, powinien być pod nadzorem lekarza, który ustali odpowiednią strategię leczniczą. Celem leczenia jest obniżenie stężenia cholesterolu we krwi. Dostępne metody leczenia to zmiana stylu życia lub stosowanie leków (statyn).
U pacjentów z niskim ryzykiem sercowo-naczyniowym oraz brakiem innych chorób (np. cukrzycy, choroby niedokrwiennej serca) dąży się do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi poprzez modyfikację stylu życia. Pacjentom zaleca się zwiększenie aktywności fizycznej oraz unikanie szkodliwych nałogów, np. palenia papierosów. Ogromne znaczenie ma również dieta w hipercholesterolemii, która koncentruje się na unikaniu tłuszczów zwierzęcych, pokarmów typu fast-food i zwiększeniu podaży błonnika poprzez jedzenie większej ilości warzyw.
Leki stosuje się u chorych ze znacznym stopniem miażdżycy, obciążonych innymi chorobami lub wysokim ryzykiem powikłań sercowo-naczyniowych.
Najnowsze w naszym serwisie
Udostępnij
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
„20 proc. pacjentek, niejednokrotnie nawet z zaawansowaną endometriozą, nie ma żadnych dolegliwości bólowych” – mówi dr Jan Olek
Uważano, że kobietom papierosy szkodzą szczególnie, niszcząc nie tyle ich zdrowie, co moralność. Jak kiedyś leczono tytoniem
„Perspektywa psychoterapeuty nie ogranicza się do spojrzenia na indywidualne cierpienie. Sięga do tego, co się dzieje między światem a człowiekiem” – mówi Bogdan de Barbaro
