4 min.
Czym jest wyrostek kruczy? Jego położenie i funkcje w organizmie

Czym jest wyrostek kruczy? Jego położenie i funkcje w organizmie Adobe Stock
Łopatka to struktura anatomiczna zbudowana z wielu różnych elementów. Jednym z nich jest wyrostek kruczy, który – mimo że bardzo niepozorny – pełni ważną rolę w organizmie. Przede wszystkim stanowi punkt orientacyjny dla innych, ważnych struktur – nie bez powodu niektórzy mówią o nim jako o „latarni morskiej” barku. Co warto wiedzieć na jego temat? Gdzie występuje i czy można go wyczuć? Odpowiadamy.
Spis treści
Co to jest wyrostek kruczy? Gdzie jest położony? Anatomia łopatki
Aby wyjaśnić, czym jest wyrostek kruczy, należy wyjaśnić, na czym polega budowa łopatki u człowieka. Jest to trójkątna, płaska kość, umiejscowiona w klatce piersiowej, a konkretnie – na jej grzbietowej ścianie. Stanowi tylną część obręczy barkowej. W obrębie łopatki istnieją dwie powierzchnie:
- grzbietowa – ma wypukły kształt i rozdziela ją grzebień, tworzący dwa wgłębienia:
- dół podgrzebieniowy – znajduje się w nim mięsień podgrzebieniowy,
- dół nadgrzebieniowy – znajduje się w nim mięsień nadgrzebieniowy,
- żebrowa – ma wklęsły kształt i tworzy dół podłopatkowy.
Ze względu na trójkątną budowę łopatki, można w jej obrębie wyróżnić 3 kąty:
- boczny,
- dolny,
- górny.
Co więcej, na łopatkę składają się 3 brzegi:
- górny,
- boczny,
- przyśrodkowy.
Wspomniany już grzebień skierowany jest w górę, ku kątowi bocznemu. Im wyżej, tym bardziej się rozszerza. Na samym końcu przekształca się w płytkę kostną, która wystaje poza granicę łopatki i tworzy wyrostek barkowy. W obręb łopatki wchodzą bowiem także 3 wyrostki:
- wyrostek barkowy łopatki,
- wyrostek kruczy,
- grzebień (o którym napisaliśmy już wyżej).
Wyrostek kruczy ma swój początek w górnym brzegu łopatki. Jest to haczykowata, gruba struktura, nieco wystająca i skierowana ku przodowi i górze, ale następnie zakręcająca w bok. Jej zwieńczenie stanowi tępy wierzchołek. Wyrostek kruczy lokalizowany jest bardziej przyśrodkowo, pod bocznym fragmentem obojczyka, z którym łączy się poprzez więzadło kruczo-obojczykowe. Jego część jest również lekko wyczuwalna pod palcami, po bocznej stronie trójkąta obojczykowo-piersiowego – zagłębienia utworzonego między obojczykiem, mięśniem piersiowym większym i mięśniem naramiennym. Jest on również miejscem przyczepu aż 3 mięśni, takich jak:
- mięsień głowy krótkiej dwugłowego ramienia,
- mięsień kruczo-ramienny,
- mięsień piersiowy mięśni.
Stanowi on również mięśnie przyczepu 3 więzadeł, takich jak:
- więzadło kruczo-ramienne,
- więzadło kruczo-obojczykowe,
- więzadło kruczo-barkowe.
Cała łopatka składa się z istoty zbitej oraz istoty gąbczastej. Ta druga zlokalizowana jest wyłącznie w najgrubszych jej fragmentach, również w wyrostku kruczym (oprócz tego także w wyrostku barkowym, kącie bocznym, wzdłuż brzegu bocznego oraz na poziomie grzebienia).
Łopatka – kość, która ulega złamaniom
Łopatka człowieka stosunkowo rzadko ulega złamaniom, takie sytuacje się jednak zdarzają. Które elementy są szczególnie nałażone na destrukcję? Przede wszystkim:
- wyrostek kruczy,
- wyrostek barkowy,
- trzon łopatki,
- szyjka,
- panewka.
W przypadku złamania wyrostka kruczego i barkowego podejmuje się zwykle leczenie operacyjne. Podobnie wygląda to w przypadku szyjki łopatki. Jeśli doszło do złamania trzonu łopatki, wskazane jest leczenie zachowawcze, którego podstawą jest unieruchomienie całego stawu w chuście o trójkątnym kształcie lub opatrunku Desaulta.
Rola wyrostka kruczego
Tak jak już powiedzieliśmy, chirurdzy często mówią, że wyrostek kruczy jest „latarnią morską” barku. Wynika to z tego, że jest położony blisko głównych struktur nerwowo-naczyniowych: splotu ramiennego oraz tętnicy i żyły pachowej. Odgrywa więc sporą rolę podczas przeprowadzania operacji i doskonale sprawdza się jako punkt orientacyjny dla innych ważnych struktury w ramieniu. Jest on również swoistą „kotwicą” dla wielu mięśni oraz więzadeł. To z kolei sprawia, że jest on powiązany różnymi stanami patologicznymi barku, np. z niżej opisanym zespołem cieśni podbarkowej.
Wyrostek kruczy łopatki a zespół cieśni podbarkowej
Wyrostek kruczy łopatki ma znaczenie w przypadku zespołu ciasnoty barkowej. Zacznijmy od tego, że jest to jedna z najpopularniejszych dysfunkcji mięśniowo-szkieletowych, która odpowiada aż za około 50 proc. wszystkich przypadków bólu barku. Do choroby dochodzi w wyniku ucisku i zaburzenia korelacji między łukiem kruczo-barkowym (czyli górnym tropem stawu barkowego) a głową kości ramiennej.
Staw ramienny ma charakterystyczną budowę. Pomiędzy wyrostkiem barkowym łopatki a głową kości ramiennej istnieje niewielka przestrzeń. Z kolei pomiędzy nimi prześlizguje się ścięgno mięśnia nadgrzebieniowego. W sytuacji, gdy dochodzi do zmiany przeciążeniowej łuku kruczo-barkowego bądź decentralizacji kości ramiennej, efektem jest często ucisk na wspomniane ścięgno. Ucisk może być wywołany przez samo więzadło kruczo-barkowe, który stanowi jeden z elementów łuku kruczo-barkowego przedniego. W wyniku dysbalansu, nieprawidłowego ustawienia łopatki dochodzi do pociągnięcia więzadła przez wyrostek kruczy oraz jego napinania – w ten sposób powstaje środowisko przyjazne dla przepuklin okostnowych. Wówczas dochodzi do zwapnienia więzadła kruczo-barkowego oraz narastania tkanki kostnej w pobliżu wyrostka barkowego. W rezultacie osłabia się jakość ślizgu ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego, a finalnie – dochodzi do jego destrukcji.
Źródła:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17293463/ (dostęp: 20.11.22)
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27471875/ (dostęp: 20.11.22)
Podoba Ci się ten artykuł?
Tak
Nie
Powiązane tematy:
Polecamy

31.01.2023
Kamila Belczyk-Panków dostała nerkę od swojej mamy. „Nie chciałam jej narażać. A dla niej to było naturalne. Dziś żyję każdym dniem”

28.01.2023
Pozostawiano macicę niezaszytą, uważając, że zrośnie się dzięki naturalnym skurczom. Jak kiedyś robiono cesarskie cięcie

25.01.2023
„Kiedy usłyszałam diagnozę, pomyślałam sobie: Czyli że co? Ja za pół roku umrę? Mam 28 lat!”. Rozmawiamy z Patrycją Lisiecką, która stworzyła projekt fotograficzny Młode z Rakiem

24.01.2023