Jak wygląda i ile trwa leczenie złamanego nosa? Pierwsza pomoc przy urazie

Złamany nos jest zwykle konsekwencją upadku lub silnego uderzenia w twarz. W wyniku urazu dochodzi do przemieszczenia się struktur kostnych i chrzęstnych nosa. Do pierwszych objawów należą silny ból, obrzęk oraz obfity krwotok. Leczenie złamanego nosa wymaga interwencji chirurgicznej i/lub laryngologicznej.

W wyniku urazów twarzoczaszki najczęściej powstają obrażenia, które dotyczą nosa i sąsiadujących z nim struktur. Dochodzi do zniekształcenia i naruszenia chrząstki lub kości oraz przerwania ciągłości skóry. Złamanie nosa wymaga pilnego nastawienia przez lekarza, aby zapobiec niebezpiecznym powikłaniom – skrzywieniu przegrody nosa, krwiakom lub ropniowi.

Na czym polega złamanie nosa?

Nos jest dość elastyczną wyniosłością w obrębie twarzy zbudowaną z kości i elementów chrzęstnych. Z wierzchu pokryty jest skórą. Bierze udział w odczuwaniu zapachów oraz w procesie oddychania – przez nozdrza powietrze przedostaje się do wnętrza organizmu. Również w jamie nosowej ulega ono oczyszczeniu z zabrudzeń mechanicznych (drobnoustrojów i kurzu) oraz ogrzaniu. Mimo swojej sprężystości, nos dość często ulega różnego rodzaju urazom mechanicznym. Dzieje się tak z powodu zewnętrznego i wysuniętego położenia. Dochodzi do nich ze względu na ograniczoną ruchomość elementów budujących jamę nosową. Siła uderzenia powoduje przemieszczenie i uszkodzenie chrzęstnego i kostnego rusztowania, a także struktur, które z nimi sąsiadują. Powstaje wówczas złamanie nosa, które może mieć charakter otwarty lub zamknięty. Do urazów dochodzi najczęściej podczas wypadków komunikacyjnych, po upadku ze schodów, przy pobiciu lub w wyniku aktywności sportowej. Złamanie nosa u dziecka najczęściej ma postać złamania przegrody nosowej bez uszkodzenia struktur kostnych. Dochodzi do niego w wyniku wypadku w trakcie zabawy – po upadku lub uderzeniu piłką w twarz.

Jak wygląda złamany nos – objawy

Pierwsze objawy złamanego nosa to przeważnie silny ból w jego okolicy, widoczne zniekształcenie, skrzywienie, przesunięcie, masywny obrzęk oraz łzawienie z oczu. Może pojawić się także obfity krwotok z nosa, który jest skutkiem mechanicznego uszkodzenia naczyń krwionośnych znajdujących się w śluzówce jamy nosowej. W miarę upływu czasu do dolegliwości dochodzi także:

• ból głowy,
• upośledzenie oddychania,
• zaburzenia węchu,
• miejscowy krwiak w okolicy nosa lub oczu.

Otwarte złamanie nosa z przemieszczeniem części kostnej i chrzęstnej jest przyczyną przebicia skóry i powstania rany. Charakteryzuje się także widocznym przesunięciem i wgnieceniem nosa (tzw. siodełkiem). Natomiast przy złamaniu zamkniętym powłoki skórne pozostają ciągłe.

Co robić po złamaniu nosa – pierwsza pomoc

Pierwsza pomoc po złamaniu nosa, któremu towarzyszy krwotok, polega na ułożeniu poszkodowanego w pozycji siedzącej, z głową pochyloną do przodu (odgięcie głowy do tyłu może prowadzić do zachłyśnięcia). Należy polecić choremu, aby oddychał spokojnie przez usta. Krwawienie można zatamować za pomocą chusteczki lub gazy. Na nasadę nosa warto przyłożyć zimny okład, który zmniejszy obrzęk i dolegliwości bólowe. Ważne jest pilne zgłoszenie się do poradni chirurgicznej lub na pogotowie (do 24 godzin po wypadku).

Jak sprawdzić czy nos jest złamany?

W przypadku podejrzenia złamania nosa należy pilnie udać się do poradni chirurgicznej. Lekarz zawsze zbiera dokładny wywiad, przeprowadza badanie przedmiotowe (oglądanie i palpację nosa i czaszki) oraz zleca wykonanie zdjęcia rentgenowskiego (RTG) nosa i zatok lub tomografii komputerowej głowy w celu postawienia jednoznacznej diagnozy i wykluczenia innych urazów.

Złamanie nosa nigdy nie powinno być bagatelizowane, ponieważ brak odpowiedniego leczenia może skutkować niebezpiecznymi dla zdrowia powikłaniami:

• skrzywieniem przegrody nosa,
• problemami z oddychaniem,
• zaburzeniem węchu,
• ropniem,
• krwiakiem,
• infekcją,
• uszkodzeniem zatok obocznych nosa,
• defektem kosmetycznym.

Złamaniu nosa może towarzyszyć także uraz podstawy czaszki oraz mózgu. Dlatego zawsze wymagane jest natychmiastowe wykonanie badań obrazowych, ponieważ objawy uszkodzenia mózgu pojawiają się nawet po 7 dniach od wypadku.

Jak długo zrasta się złamany nos?

Leczenie złamanego nosa polega na jego ręcznym nastawieniu (czyli umieszczeniu kości na swoim miejscu). Następnie do jamy nosowej może zostać założona tamponada, która ma na celu prawidłowe utrzymanie elementów chrzęstnych i kostnych nosa. Konieczna jest także konsultacja laryngologiczna w celu wczesnego wykrycia i wykluczenia powikłań. Niekiedy lekarz może zadecydować o podaniu antybiotyku, aby uniknąć zakażenia. Nastawianie złamanego nosa powinno odbyć się do 24 godzin od wypadku. Rekonwalescencja trwa około 14 dni.