Zawroty głowy i mdłości – najczęstsze przyczyny

Zawroty głowy i mdłości mogą pojawiać się przy zaburzeniach wielu układów: nerwowego, pokarmowego, hormonalnego i przy problemach z kręgosłupem i uciskiem na określone nerwy. Bagatelizowanie tych objawów może skutkować poważnymi komplikacjami.

Zawroty głowy i mdłości niestety rzadko są konsekwencją osiągniętego sukcesu. Jest to jedna z najczęstszych dolegliwości i wymaga ustalenia przyczyn. Objaw ten może być wywołany przez np. zatrucie czy infekcję jelit. Kiedy tak się dzieje, błona śluzowa żołądka lub jelit zostaje podrażniona toksynami i w odpowiedzi żołądek próbuje się ich pozbyć. Przyczyną mdłości i zawrotów głowy jest także niedostateczna ilość tlenu i składników odżywczych w mózgu. Wywołuje to impuls nerwowy, który daje sygnał do opróżnienia żołądka. Taka reakcja ochronna organizmu jest spowodowana tym, że mózg stara się oszczędzać energię dla własnego przetrwania, trawienie zaś wymaga znacznej jej ilości.

Najczęstsze przyczyny zawrotów głowy i mdłości

Zawroty głowy i nudności mogą być spowodowane przez urazy głowy lub kręgosłupa. Przykładem może być osteochondroza szyjna: zawrotom głowy mogą towarzyszyć nudności, które pojawiają się lub narastają wraz z ruchami (najbardziej widoczne przy nagłym skręcie lub podniesieniu głowy, zmianie pozycji ciała). U pacjenta jednocześnie występuje zaburzenie chodzenia, ból szyi, ograniczone ruchy głowy, drętwienie lub mrowienie w palcach, a nawet dezorientacja w przestrzeni.

Jedną z chorób wywołującą przykre dolegliwości jest zapalenie ucha środkowego – oprócz mdłości i zawrotów głowy u pacjenta występują oznaki pogorszenia lub utraty słuchu oraz wysięk z przewodu słuchowego. Podobnie jest przy problemach z mięśniami oka. Migotanie obrazów przed oczami powoduje atak nagłych zawrotów głowy i mdłości. Dyskomfort ten całkowicie znika w ciągu kilku minut po wyeliminowaniu migotania.

Wszystkie osoby dotknięte migrenami wiedzą, że nudności i zawroty głowy są zwiastunami ataku i pojawiają się około godziny przed jego rozpoczęciem. Objawom tym nieraz towarzyszą wymioty, ciemnienie i migotanie w oczach, szum w uszach i różne inne symptomy neurologiczne. Jeżeli zawroty głowy i nudności są dokuczliwe i rozwijają się szybko, może to oznaczać udar mózgu. Wówczas zawrotom głowy i mdłościom towarzyszy osłabienie, podwójne widzenie, zaburzenia mowy, koordynacji i odczuwania. Natomiast w przypadku guza mózgu natężenie zawrotów głowy i nudności ulega stopniowym zmianom. Są one znacznie nasilone w niektórych pozycjach ciała, a w niektórych przypadkach towarzyszą im: jednostronna głuchota i intensywne bóle głowy.

Osoby przyjmujące leki powinny pamiętać, że zawroty głowy i mdłości to częste skutki niepożądane różnych środków przeciwdrgawkowych, przeciwbakteryjnych, uspokajających, hipotensyjnych, sercowych i innych. Pacjent powinien zgłosić to lekarzowi. Odstawienie leku lub zmniejszenie dawki może całkowicie wyeliminować te dolegliwości.

Zawroty głowy i nudności towarzyszą też chorobom układu sercowo-naczyniowego. Mogą być wynikiem miażdżycy. Zwężenie naczyń krwionośnych mózgu przyczynia się do głodu tlenowego. Zawrotom głowy i mdłościom towarzyszą: osłabienie, senność, bóle głowy oraz zaburzenia pamięci i uwagi. Przy niskim lub wysokim ciśnieniu krwi zawroty głowy i nudności pojawiają się nagle i towarzyszą im bóle głowy o różnym nasileniu, napady wymiotów (w niektórych przypadkach częste), uczucie gorąca lub zimna.

Zmiany hormonalne i zawroty głowy

Miesiączka, menopauza i ciąża, które zaburzają równowagę hormonalną, mogą powodować zawroty głowy, mdłości i uderzenia gorąca. Objawy te mogą pojawić się też z powodu nadmiernie obfitych miesiączek, ponieważ każda znaczna utrata krwi powoduje niedotlenienie mózgu. Okres klimakterium często charakteryzuje się silnymi i częstymi skokami ciśnienia krwi, czemu towarzyszy wyraźnie zwiększona pobudliwość wegetatywnej części układu nerwowego.

Używki i zawroty głowy

Niektóre przyczyny zawrotów głowy mogą być przez nas kontrolowane. W sytuacjach stresowych możemy za pomocą technik relaksacji i oddychania odpowiednio zminimalizować skutki niedotlenienia powstałego w czasie skurczu naczyń mózgowych. Również anemia i zaburzenia odżywiania powodują zawroty głowy i mdłości poprzez brak składników odżywczych dla mózgu oraz narażenie na toksyny wytwarzane w przewodzie pokarmowym z powodu zaburzeń trawiennych. W tym przypadku z mdłościami i zawrotami głowy występuje osłabienie. Za ataki mdłości i zawrotów głowy bardzo często odpowiada zatrucie i spożycie alkoholu – substancje toksyczne i produkty degradacji alkoholu niekorzystnie wpływają na błonę śluzową żołądka i komórki mózgu. Często występują wspólnie z wymiotami, bólem głowy i innymi objawami zatrucia. Ograniczyć można także chorobę lokomocyjną, przy której zawroty głowy wspólnie z mdłościami są wywoływane przez wibracje lub monotonne kołysanie ciała podczas ruchu. Niemal zawsze towarzyszą temu bóle głowy lub wymioty.

Wpływu nie mamy niestety na starość. Zawroty głowy i mdłości są spowodowane zmianami zwyrodnieniowymi w jądrze podkorowym mózgu, układzie przedsionkowym, móżdżku, naczyniach krwionośnych, nerwach czaszkowych i pniu mózgu. Mogą temu towarzyszyć zaburzenia widzenia.