Tomografia głowy – kiedy należy ją wykonać? Jak wygląda badanie?
się ten artykuł?
Tomografia głowy jest badaniem diagnostycznym, które za pomocą promieni rentgenowskich pozwala uzyskać obrazy różnych przekrojów mózgu i czaszki. Dzięki tomografii można skutecznie diagnozować, a następnie leczyć wiele schorzeń już we wczesnym etapie – np. guzy mózgu, padaczkę czy choroby neurodegradacyjne (jak Alzheimer).
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami
”Agnieszka Widera”
Tomografia komputerowa głowy jest nieocenioną metodą diagnostyczną przy ratowaniu życia w nagłych przypadkach. Co wykrywa tomografia głowy? Pozwala wykrywać urazy mózgu, jego obrzęki, udary lub wylewy. Lekarz kierujący pacjenta na badanie określa, czy zachodzi potrzeba wykonania tomografii głowy z kontrastem, czy nie jest on konieczny. Przeciwwskazaniami do wykonania badania jest alergia na wspomniany kontrast, ciąża czy skaza krwotoczna (skłonność do krwawień).
Tomografia komputerowa głowy – przygotowanie do badania
Jak przygotować się do tomografii komputerowej głowy? Jeśli badanie będzie odbywało się bez podania środka kontrastującego, nie są potrzebne specjalne przygotowania. Wystarczy pojawić się w gabinecie o umówionej porze. Jeśli jednak będzie wykonywana tomografia głowy z kontrastem, pewne przygotowanie należy poczynić. Po pierwsze, należy wykonać badanie laboratoryjne oznaczające poziom kreatyniny we krwi. Badanie to obrazuje, czy nerki są na tyle wydolne, aby „poradzić sobie” z obciążającym je środkiem kontrastującym. W przypadku niewłaściwego poziomu kreatyniny personel medyczny wykonujący badanie może odmówić podania kontrastu i podpowiedzieć, gdzie pacjent powinien skierować się w celu dalszej diagnostyki nerek. W przypadku badania tomograficznego głowy z kontrastem należy stawić się na badanie na czczo, co najmniej 6 godzin po ostatnim posiłku. Dobrze jest mieć ze sobą butelkę wody i wypić ją po wykonanym kontraście.
Jak wygląda tomografia głowy?
Pacjenci, którzy będą mieli wykonywane badanie po raz pierwszy, zastanawiają się, ile trwa tomografia głowy. W zależności od stanu pacjenta, aparatury, badanego narządu i innych szczegółów całość może trwać od 20 do 40 minut. Badanie głowy tomografem komputerowym samo w sobie nie jest bolesne. Zależy to w dużej mierze od decyzji lekarza, który określa, czy badanie ma się odbyć z kontrastem, czy bez. Jego podanie odbywa się najczęściej dożylnie za pośrednictwem wenflonu w odpowiednim momencie badania. Kontrast jest substancją na bazie jodu, „barwiącą” niektóre narządy. Jego obecność sprawia, że obraz jest znacznie wyraźniejszy. Lekarze decydują się na podanie kontrastu, kiedy zależy im na dokładnym uzyskaniu obrazu z głębiej położonych, mniejszych oraz bardziej skomplikowanych struktur mózgu. Jeśli więc planowane jest podanie kontrastu, pielęgniarka zakłada pacjentowi wenflon. Następnie należy położyć się na ruchomym stole wskazanym przez personel. Pacjent jest zabezpieczony przed promieniowaniem za pomocą odpowiednich osłon. Stół jest wsuwany pod aparat o nazwie „gantry”. Dookoła głowy porusza się lampa rentgenowska, emitując promieniowanie pod różnymi kątami. W czasie badania personel komunikuje się z pacjentem za pomocą interkomu. W odpowiednim momencie do żyły pacjenta zaczyna napływać środek kontrastujący. W tym czasie osoba badana może poczuć metaliczny posmak w ustach i ciepło w niektórych częściach ciała. Personel informuje pacjenta, że za chwilę zostanie podany kontrast. Po zakończeniu badania pacjent jest proszony o pozostanie na kilkanaście minut pod gabinetem, w razie gdyby miał się źle poczuć po podaniu kontrastu. Jeśli wszystko jest w porządku, usuwa się wenflon i można opuścić placówkę medyczną. Po badaniu należy dużo pić, aby „wypłukać” środek kontrastujący z nerek, który działa na nie obciążająco. Wyniki tomografii głowy składają się z opisu oraz płyty, na której przedstawione są uzyskane za pomocą promieni rentgenowskich obrazy danego narządu. W zależności od placówki czeka się na nie od kilku do kilkunastu dni. Tomografia komputerowa głowy bez kontrastu jest wykonywana, kiedy lekarz podejrzewa urazy i zmiany w bardziej zewnętrznych strukturach mózgu, czaszki i twarzy.
Zobacz także
Wskazania do tomografii komputerowej głowy
Na badanie tomograficzne głowy najczęściej kieruje lekarz neurolog, biorąc pod uwagę zgłaszane przez pacjenta dolegliwości. Pacjent może być skierowany na tomografię głowy również przez lekarza innej specjalności, np. w przypadkach nagłych, gdy dana osoba trafia na izbę przyjęć szpitala po wypadku, utracie przytomności itp. W takich sytuacjach szybko wykonana tomografia pozwala nawet uratować życie pacjentowi. Wracając do leczenia ambulatoryjnego, tomografia głowy jest jednym z ważniejszych i najczęściej stosowanych badań obrazowych czaszki i mózgu. Neurolog wyda skierowanie na tomografię komputerową:
- gdy pacjent cierpi na silne i częste bóle głowy bez ustalonej przyczyny;
- pojawiają się utraty przytomności i zaburzenia świadomości;
- gdy lekarz podejrzewa chorobę neurodegeneracyjną;
- przy podejrzeniu nowotworów mózgu, ucha, oczu czy zatok;
- w zasłabnięciach o charakterze padaczkowym z towarzyszącymi drgawkami;
- przy występujących objawach piramidowych (niedowłady, porażenia, wzmożone lub osłabione napięcie mięśniowe);
- przy objawach pozapiramidowych (zaburzenia chodu, poruszania, drżenia, sztywność mięśni);
- wskazaniem do tomografii komputerowej głowy mogą być również zaburzenia psychiatryczne mogące być wynikiem uszkodzenia mózgu.