Przejdź do treści

Trzustka – najczęstsze i najpoważniejsze choroby, ich objawy i sposoby leczenia

trzustka w 3D
Fot. yodiyim / stock.adobe.com
Podoba Ci
się ten artykuł?
Podoba Ci
się ten artykuł?

Trzustka jest organem odpowiedzialnym za produkcję insuliny oraz za wytwarzanie enzymów trawiących białka i tłuszcze. Trzustkę dotyka wiele poważnych chorób, schorzeń.

Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

Agnieszka Widera

lekarz

Objawy chorej trzustki zależą od rodzaju choroby, jaka ją dotyka. Do najczęstszych zalicza się przewlekłe i ostre zapalenie, torbiele, kamicę przewodów oraz nowotwory części zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczej.

Zapalenie trzustki: objawy

Przyczyną zapalenia trzustki w większości przypadków jest choroba alkoholowa oraz choroby układu żółciowego, znacznie rzadziej wymienia się hiperlipidemię czy nadczynność przytarczyc. Przyczyną zapalenia trzustki mogą być także infekcje wirusowe, w tym świnka.

Objawy chorej trzustki (w przypadku zapalenia tego narządu) to: silny ból odczuwalny w nadbrzuszu promieniujący do pleców. Dolegliwości bólowe spowodowane są zatkaniem ujścia przewodu trzustkowego i mogą trwać nawet kilka dni. Ból chorej trzustki jest opisywany przez cierpiących na zapalenie jako uporczywy i stały, nasila się przy kasłaniu i głębokim oddychaniu, a nieco zmniejsza się przy pochylaniu do przodu w pozycji siedzącej. Towarzyszącymi objawami mogą być nudności i wymioty wynikające z zaburzeń elektrolitowych. Chory doświadczać może także nadmiernej potliwości, podwyższonej temperatury ciała oraz szybkiego tętna, przekraczającego nawet 140 uderzeń na minutę. W zaawansowanych stadiach choroby może dojść do niewydolności krążeniowo-oddechowej z powodu toksyn uwolnionych z uszkodzonej trzustki. Zapalenie trzustki wymaga hospitalizacji.

Przewlekłe zapalenie trzustki występuje znacznie rzadziej niż jego ostra postać – około 2 przypadki na 100000 w ciągu roku. Objawy ostrego zapalenia trzustki mogą nawet prowadzić do niewydolności wielonarządowej, co pod względem klinicznym może przypominać przebieg sepsy. Stopniowo postępująca niewydolność narządów, w tym nerek, układu krążenia oraz upośledzenie układu krzepnięcia w 10% przypadków ostrego zapalenia trzustki kończy się zgonem pacjenta.

Jakie objawy wywołuje rak trzustki?

Nowotwór trzustki należy do rzadkich rodzajów raka, jednak jest to najczęstsza przyczyna zgonu wśród chorób nowotworowych. Objawy raka trzustki pojawiają się bardzo późno, na ogół zbyt późno, żeby podjąć skuteczne leczenie. Cześć chorych na początku rozwoju nowotworu doświadcza ogólnego osłabienia organizmu, wzdęcia brzucha, braku łaknienia oraz uczucia dyskomfortu w górnej części żołądka. W późniejszych stadiach nowotwór trzustki objawia się zmniejszeniem masy ciała, świądem, żółtaczką, bólem pleców oraz cukrzycą. Dużo rzadziej zdiagnozowanymi rodzajami nowotworów trzustki są te powstające w jej wewnątrzwydzielniczej części. Chora trzustka daje wówczas objawy związane z nadprodukcją hormonalną: wahania stężenia glukozy we krwi oraz ciężką chorobę wrzodową żołądka.

Zobacz także

Jak rozpoznać chorą trzustkę?

W związku z tym, że zarówno zapalenie trzustki, jak i nowotwory tego organu nie dają jasnych i wczesnych objawów, należy raz do roku wykonywać badania kontrolne. Badania z krwi są niezbędne w ocenianiu ważnych parametrów: poziomu leukocytów oraz stężenia amylazy (enzymu wytwarzanego przez trzustkę). To głównie poziom amylazy może być kluczowy w dalszej analizie chorób trzustki. Organ ten cechuje się dużą rezerwą zarówno amylazy, jak i lipazy, klasyczne objawy chorej trzustki pojawiają się, kiedy 90% narządu ulegnie zniszczeniu.

Niezbędne są dodatkowe badania metodami obrazowymi, głównie ultrasonografią (USG) oraz badaniami radiologicznymi jamy brzusznej. Obie te techniki wykorzystywane są do wstępnej oceny stanu trzustki. Dokładniejsze badania jamy brzusznej mogą być wykonywane dzięki tomografii komputerowej – lekarz jest wtedy w stanie ocenić wielkość oraz położenie zmiany w trzustce, a także stopień zaawansowania choroby. Modyfikację ultrasonografii, polegającą na wprowadzeniu w okolice trzustki endoskopu (przez przełyk), wykorzystuje się do wykonania dokładnej oceny zmian tego organu.

Do nieprzyjemnych badań zalicza się endoskopową cholangiopankreatografię wsteczną. Zabieg polega na wprowadzeniu giętkiego endoskopu przez usta pacjenta aż do dwunastnicy. Lekarz podaje do dróg żółciowych i przewodu trzustkowego kontrast, po czym wykonuje serię zdjęć rentgenowskich. W obrazie widzi poziom uszkodzeń trzustki. Jest to metoda mogąca również pełnić funkcje terapeutyczne.

Szanse na wyleczenie chorób trzustki zależy od stopnia jej uszkodzenia na etapie diagnozy oraz ogólnego stanu zdrowia chorego. W większości przypadków rokowania nie są pomyślne.

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy:

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.