Roztocza to poważny problem. Jak się pozbyć roztoczy z domu?

Pewnie teraz się zaśmiałaś, ale problem jest całkiem poważny – nawet 3 miliony Polaków zmaga się z reakcjami uczuleniowymi wywołanymi przez roztocza kurzu domowego, które bytują na pościeli, materacach łóżek i różnych tapicerowanych powierzchniach. To może dotyczyć Ciebie, twojej dziewczyny lub chłopaka albo waszego dziecka. W związku z tym, stawiamy pytanie dobre na weekend: jak się pozbyć roztoczy z domu?

Dotychczas odkryto blisko 30 tysięcy gatunków roztoczy, czyli mikroskopijnych pajęczaków zamieszkujących wszystkie strefy klimatyczne. Wiele z nich powoduje uczulenia u ludzi, w Polsce takie reakcje wywołują przede wszystkim przedstawiciele rodziny Pyroglyphidae: Dermatophagoides pteronyssinus, Dermatophagoides farinae oraz Euroglyphus maynei. Uważa się, że są one jedną z głównych przyczyn astmy i alergicznego nieżytu nosa.

W ostatnich latach obserwuje się systematyczny wzrost uczulenia na te pajęczaki. – Problem uczulenia na kurz domowy jest bardzo poważny, około 3 milionów Polaków zmaga się z alergią na roztocza – wyjaśnia lek. Izabela Bondyra, alergolog Grupy LUX MED.

W naszej strefie klimatycznej największą aktywność roztoczy notuje się od lipca do końca października. – To okres, kiedy osoby uczulone na roztocza kurzu domowego znacznie silniej odczuwają objawy alergii. Dzieje się tak, ponieważ roztocza, z powodu wysokiej temperatury i wilgotności powietrza w pomieszczeniach, mają najlepsze warunki do rozmnażania się. W okresie zimowym ich liczba spada, ponieważ w wyniku ogrzewania i rzadkiego wietrzenia w mieszkaniach panuje niska wilgotność powietrza – tłumaczy Izabela Bondyra.

Roztocza najlepiej rozwijają się domach drewnianych, nie posiadających centralnego ogrzewania. Duże znaczenie ma również ich położenie – z powodu większej wilgotności populacje pajęczaków szczególnie szybko powiększają się w budynkach stojących wśród drzew, blisko rzek i jezior. Dlatego trzykrotnie więcej roztoczy stwierdza się w domach na wsi niż w mieście.

Objawy uczulenia na roztocza

Roztocza zamieszkują zazwyczaj tapicerowane powierzchnie i materace łóżek, znajdują się w pościeli oraz materiałach, w których zbiera się kurz (np. koc zawiera nawet 50 razy większe zagęszczenie szkodliwych pajęczaków niż zakurzona podłoga). – Roztocza żywią się złuszczonym naskórkiem. Szacuje się, że ok. 150 miligramów ludzkiego naskórka jest w stanie wyżywić aż 3 tys. roztoczy – informuje Izabela Bondyra.

Leczenie alergii

Uczulenie na roztocza i związane z nim dolegliwości można łagodzić na kilka sposobów. Przede wszystkim farmakologicznie, stosując objawowe preparaty przeciwalergiczne, które zwykle działają dość szybko i skutecznie, jednak nie mają bezpośredniego wpływu na nadwrażliwości układu odpornościowego, czyli pierwotną przyczynę problemu. To sprawia, że po odstawieniu leku dolegliwości często powracają.

Niekiedy dobre wyniki w leczeniu uczulenia przynosi immunoterapia swoista, która trwa kilka lat i polega na wstrzykiwaniu podskórnym lub podawaniu podjęzykowym preparatów zawierających alergeny wywołujące dolegliwości, co sprawia, że chory stopniowo staje się niewrażliwy na szkodliwe działanie roztoczy kurzu domowego. Jednak kluczową rolę odgrywa unikanie szkodliwych pajęczaków. – Zmniejszenie narażenia na kurz redukuje objawy alergii, dlatego tak ważne jest dbanie o czystość i higienę w naszych domach – podkreśla lek. Izabela Bondyra, alergolog Grupy LUX MED.

Należy przynajmniej raz w tygodniu odkurzać mieszkanie, najlepiej wydajnymi odkurzaczami typu HEPA, wyposażonymi w specjalne filtry, które zatrzymują roztocza i ich resztki. Warto jednak pamiętać, że pajęczaki wyposażone są w odnóża z przyssawkami, dlatego często trudno je usunąć. Skuteczniejszym rozwiązaniem bywa po prostu zrezygnowanie z dywanów o długim włosiu, kap, zasłon czy chodników, ewentualnie regularne ich pranie w temperaturze powyżej 60 stopni.

Roztocza najlepiej rozwijają się w łóżkach, gdzie panuje wysoka temperatura i wilgotność, i gdzie mają także łatwy dostęp do pożywienia, czyli złuszczonego naskórka. Po stwierdzeniu uczulenia na pajęczaki powinno się wymienić materac na nowy, wykonany z materiału o wysokiej przepuszczalności powietrza i wilgoci (np. włosia końskiego, bawełny czy pianki poliestrowej). Należy też kupić nową kołdrę i poduszkę lub uprać dotychczasowe. Na pościel i materac warto też założyć poszewkę antyroztoczową. Pościel, najlepiej wykonaną z bawełny, należy prać co tydzień w temperaturze co najmniej 60 st.

Sposoby na pozbycie się roztoczy

Nie można zapominać o regularnym (kilkukrotnym w ciągu dnia) i intensywnym wietrzeniu pomieszczeń. Panująca w nich temperatura nie powinna przekraczać 18-20 stopni. Optymalna wilgotność w mieszaniu osoby uczulonej na roztocza to 45-55 proc.

Gładkie powierzchnie nie służą roztoczom, ale także na nich gromadzi się kurz. Dlatego należy polerować je i czyścić wilgotnymi szmatkami, sprawdzą się też specjalistyczne pasty oraz inne tego typu preparaty.

Pajęczaki często gromadzą się również na dziecięcych zabawkach, najczęściej pluszowych przytulankach, które później przyczyniają się do wywoływania dolegliwości alergicznych. Problemom uda się zapobiec, jeśli 1-2 razy w tygodniu maskotki umieści się w workach foliowych i na kilka godzin włoży do zamrażalnika. Jednak alergeny można z nich całkowicie usunąć dopiero za pomocą prania.

Niekiedy trzeba też zrezygnować z kwiatów doniczkowych, przynajmniej w sypialni. Rośliny zwiększają bowiem wilgotność powietrza, zaś ziemia, w której rosną bywa rezerwuarem dla pleśni. Rozwojowi roztoczy sprzyjają czasem także nawilżacze powietrza. Osoby z alergią na nie powinny też wpuszczać do sypialni zwierząt domowych, będących roznosicielami pajęczaków.

Czasem zalecane jest stosowanie akarycydów, szczególnie polecane są preparaty nie tylko roztoczobójcze, ale także eliminujące alergeny kurzu mieszkaniowego przez ich sklejanie z podłożem i zmniejszanie tym samym lotności.