20 lat programu „NIE nowotworom u dzieci”. Fundacja Ronalda McDonalda przebadała 100 tys. dzieci

Dwadzieścia lat działania programu „NIE nowotworom u dzieci” to 100 tysięcy przebadanych dzieci i tysiące dzieci skierowanych na dalsze leczenie. To także jasny sygnał: profilaktyka ma sens, a wczesna diagnoza ratuje zdrowie i życie. Fundacja Ronalda McDonalda zapowiada, że w kolejnych latach chce docierać do jeszcze większej liczby polskich miejscowości, budować świadomość rodziców i rozwijać unikatowy w skali kraju system mobilnej diagnostyki dzieci.  

20 lat troski o zdrowie najmłodszych

Dokładnie 20 lat temu Fundacja Ronalda McDonalda wraz z zaangażowanymi w rozwój onkologii pediatrycznej lekarzami zainaugurowała program „NIE nowotworom u dzieci”. To program, którego celem jest upowszechnienie dziecięcej profilaktyki onkologicznej, zniesienie barier dostępu do badań diagnostycznych i do lekarzy specjalistów. Badaniami objęte są dzieci w wieku od 9 miesięcy do 6 lat

Prof. Jerzy R. Kowalczyk – wybitny onkolog dziecięcy, prof. Adam Jelonek – legenda pediatrii, Honorowy Prezes Fundacji Ronalda McDonalda, a także prof. Andrzej Paweł Wieczorek, autorytet w dziedzinie radiologii dwie dekady temu uznali, że tylko narzędzie w postaci kliniki na kołach pozwoli osiągnąć sukces dotarcia z badaniami do dzieci. To były czasy, gdy badania profilaktyczne i onkologia wzbudzały niepokój, a ambulans Fundacji był jedyną przychodnią pediatryczną na kołach w Polsce i w Europie.

Ambulans Fundacji Ronalda McDonalda / Zdjęcie: Michał Teperek

Odległość miejsca zamieszkania od miejsca badań, konieczność dojazdu, jeśli badanie jest komercyjne to także jego cena, utrudnia podjęcie przez rodziców decyzji o wykonywaniu badań profilaktycznych u zdrowych dzieci. Ambulans Fundacji każdego roku dociera do 50–60 miejscowości, zdejmując z rodziców konieczność poszukiwania gabinetu, dojazd do miejsca badań i koszt wizyty, podczas której radiolog dziecięcy wykonałby kompleksowe USG.

„Dzięki mobilnemu charakterowi programu rodzice nie muszą pokonywać setek kilometrów, aby upewnić się, że ich dziecko jest zdrowe. Badania są dostępne blisko domu, w komfortowych warunkach, i co ważne – bezpłatnie” – mówi Krzysztof Daniluk, menedżer programu.

Przez 20 lata mobilna klinika Fundacji przejechała tysiące kilometrów, odwiedzając setki polskich miejscowości i realizując bezpłatnie kompleksowe badania ultrasonograficzne. 3 października 2025 roku w Radomiu przebadano 100 000 dziecko. To symboliczny moment, który pokazuje wielkość przedsięwzięcia i determinację zespołu Fundacji Ronalda McDonalda.

„Program daje nam szansę zareagować na czas”

Każdego roku po badaniach kilkuset małych pacjentów otrzymuje skierowania na dalszą pogłębioną diagnostykę. Dla wielu rodzin to właśnie badanie w Ambulansie było pierwszym krokiem w procesie diagnostyki i leczenia, który ratował zdrowie i życie dziecka.

„Jako rodzice często mamy nadzieję, że zdrowie naszych dzieci jest czymś oczywistym, a program Fundacji Ronalda McDonalda daje nam szansę upewnić się w tym przekonaniu albo – jeśli to konieczne – zareagować na czas. Dzięki badaniom w ramach programu „NIE nowotworom u dzieci” moja córka Iga została bardzo szybko zdiagnozowana, przeszła leczenie i odzyskała zdrowie” – mówi mama Igi, u której w 2018 roku podczas badania w Ambulansie Fundacji wykryto nowotwór nerek.

Nowotwory u dzieci należą do wyzwań współczesnej medycyny. Badania przesiewowe pozwalają na rozpoznanie zaburzeń rozwojowych nerek i dróg moczowych oraz rozpoznawanie nowotworów we wczesnym stadium ich rozwoju. Charakterystyczną cechą chorób nowotworowych u dzieci jest ich szybki rozwój, a to sprawia, że czas diagnozy ma absolutnie decydujące znaczenie dla efektów leczenia.

„Wczesne wykrycie nieprawidłowości mogącej prowadzić do rozwoju choroby nowotworowej lub wykrycie samego nowotworu daje szansę na skuteczne leczenie, a nawet całkowite wyleczenie” – podkreśla prof. Jerzy R. Kowalczyk, współtwórca programu, wieloletni kierownik Kliniki Hematologii, Onkologii i Transplantologii Dziecięcej w Lublinie.

U 5 proc. dzieci badanych w ramach programu „NIE nowotworom u dzieci” podejrzewano procesy onkologiczne, głównie u pacjentów ze zmianami ogniskowymi i powiększonymi węzłami chłonnymi.

Każde dziecko w czasie wizyty w Ambulansie Fundacji przechodzi bezpłatne kompleksowe badanie ultrasonograficzne, obejmujące tarczycę, węzły chłonne, [link id="17143"]jamę brzuszną[/link] w tym nerki i drogi moczowe / Zdjęcie: Paweł Razniewski

Od 20 lat patronat nad programem sprawują: Polskie Towarzystwo Onkologii i Hematologii Dziecięcej oraz Polskie Towarzystwo Pediatryczne, które od początku wspierają ideę wprowadzania badań przesiewowych do programu bilansów zdrowia u dzieci. Zaangażowane w program są też organizacje samorządowe, fundacje, media i wolontariusze, które przygotowują lokalne akcje i docierają z wiedzą o “NIE nowotworom u dzieci” do rodziców.

Fundacja Ronalda McDonalda stawia sobie ambitne cele na kolejne lata: docierać do jeszcze większej liczby polskich miejscowości, budować świadomość rodziców i rozwijać unikatowy w skali kraju system mobilnej diagnostyki dzieci.

„To są badania nie dla badań, ale dla zdrowia i życia. Wiedza o objawach dająca rodzicom możliwość wpływu na wczesne rozpoznanie nie musi przydać się we własnej rodzinie, ale może pomóc przyjaciołom czy sąsiadom z małymi dziećmi. Program 'NIE nowotworom u dzieci’ to praktyczne działanie, zainicjowane przez lekarzy-społeczników, z którymi odwiedzamy regularnie Ministrów Zdrowia dostarczając danych i apelując o zwiększenie dostępu do profilaktycznych badań USG.” – podsumowuje Katarzyna Rodziewicz, Prezes Fundacji Ronalda McDonalda.

„Aby rodzina mogła być razem” – to misja powołanej w Polsce w 2002 roku Fundacji Ronalda McDonalda, która jest częścią międzynarodowej organizacji Ronald McDonald House Charities, wspierającej medycynę pediatryczną w 61 krajach. Ronald McDonald House Charities (RMHC) ma już 50 lat. Została założona w 1974 r. w Filadelfii.

Poznaj programy Fundacji Ronalda McDonalda w Polsce:

• Domy Ronalda McDonalda Więcej informacji na stronie: Domy Ronalda McDonalda – Fundacja Ronalda McDonalda (frm.org.pl)

• Pokoje Rodzinne Ronalda McDonalda Więcej informacji na stronie: Pokoje Rodzinne Ronalda McDonalda – Fundacja Ronalda McDonalda (frm.org.pl)

• Program „Łóżka dla Rodziców” Więcej informacji na stronie: Łóżka dla rodziców – Fundacja Ronalda McDonalda (frm.org.pl)

• Program „NIE nowotworom u dzieci” Więcej informacji na stronie: NIE nowotworom u dzieci – Fundacja Ronalda McDonalda (frm.org.pl)