Badania przesiewowe – kiedy się je wykonuje i dlaczego są ważne?

Ogólnie mówiąc badania przesiewowe umożliwiają wczesne wykrycie raka, które jest kluczowe do tego, aby zwiększyć szansę na zwalczenie choroby. 

Z kolei szczegółowo mówiąc, badania przesiewowe to działania diagnostyczne, które prowadzone są na zdrowych ludziach, ale na takich, którzy są w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na konkretny nowotwór i są to np. ludzie w pewnych grupach wiekowych. Badania przesiewowe oprócz wczesnego wykrycia nowotworu są w stanie wykryć stan przedrakowy.

Badania przesiewowe – rak piersi

Od wielu lat w celu wczesnego wykrycia raka piersi proponowane są: samodzielne badanie piersi, badanie przez lekarza i mammografia.

Samodzielnie badanie piersi jest ważne, ponieważ daje kobietom świadomość, potrafi wykryć guzki, ale niestety są również minusy tej metody, takie jak: brak regularności samodzielnego badania oraz brak możliwości wykrycia najmniejszych guzków.

Mammografia jest zdecydowanie bardziej precyzyjnym badaniem, które pomaga wykryć nawet najmniejsze guzki.

Badania przesiewowe – rak jelita grubego

Badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego przewidują wykonanie testu na krew utajoną w kale. W przypadku wyniku dodatniego wykonuje się sigmoidoskopię, kolonoskopię lub badanie radiologiczne. Badania te pozwalają wykryć wczesne nowotwory jelita i dodatkowo pozwalają też na usunięcie niewielkich zmian, które są stanami przedrakowymi.

Badania przesiewowe – rak szyjki macicy

Najlepszym przykładem skutecznego badania przesiewowego jest badanie cytologiczne wymazu z kanału szyjki macicy. Ważne jest jednak prawidłowe pobranie materiału.

Bezpłatne badania przesiewowe

W Polsce są wykonywane bezpłatne badania przesiewowe w kierunku wybranych chorób nowotworowych, takich jak:

• rak piersi i badaniem przesiewowym jest mammografia
• rak szyjki macicy i badaniem przesiewowym jest cytologia
• rak jelita grubego i badaniem przesiewowym jest kolonoskopia.

Wszystkie te badania finansowane są przez Narodowy Fundusz Zdrowia lub przez Ministerstwo Zdrowia. Niektóre z tych badań prowadzone są w całym kraju, a niektóre tylko w konkretnych i wybranych województwach. Inne badania przesiewowe nie wymienione powyżej są płatne.

Objawy choroby nowotworowej

Na sam koniec warto wspomnieć również o objawach choroby nowotworowej, które są sygnałem organizmu, że dzieje się coś złego i z takimi objawami warto udać się do lekarza, bo im wcześniej wykryty nowotwór, tym lekarze mogą dać większą szansę na udaną walkę z chorobą. Do objawów choroby nowotworowej należą m.in.:

• stały ból głowy
• powiększone węzły chłonne
• napad padaczki
• chrypka przez ponad 3 tygodnie
• zaburzenia połykania przez ponad 3 tygodnie
• guzek w piersi
• deformacje skórne na powierzchni piersi
• wyciek z sutka
• zmiany w znamionach barwnikowatych
• powiększenie obwodu brzucha
• ciągły kaszel i duszności
• zaburzenia krzepnięcia krwi
• krwawienie pomenopauzalne
• utrata apetytu
• spadek masy ciała
• anemia.