Czym zajmuje się onkolog kliniczny i z jakimi objawami warto się do niego zgłosić?

Wizyta u onkologa bywa bardzo stresująca, dlatego warto się do niej odpowiednio przygotować. Czym dokładnie zajmuje się lekarz o tej specjalizacji? Z jakimi objawami warto się do niego zgłosić i o co zapytać go podczas pierwszej wizyty?

Onkolog kliniczny to specjalista zajmujący się wszystkimi zagadnieniami związanymi z chorobami nowotworowymi człowieka. Onkologia wymaga wiedzy z zakresu interny (chorób wewnętrznych), a także ścisłej współpracy z innymi specjalizacjami medycyny – szczególnie z dermatologią, ginekologią i pediatrią.

Czym zajmuje się onkolog i jakie choroby leczy?

Lista chorób leczona przez onkologa jest długa, jednak ogólnie mówiąc, do jego zadań należy zdiagnozowanie choroby nowotworowej, a następnie prowadzenie leczenia, które ma na celu całkowite wyzdrowienie pacjenta. Onkologia kliniczna dotyczy więc wszystkich zagadnień związanych z chorobami nowotworowymi człowieka: podstaw genetyki nowotworów, biologii molekularnej komórek nowotworowych, szczegółowej diagnostyki i wiedzy na temat sposobów leczenia. Do najczęściej diagnozowanych nowotworów należą:

• nowotwór piersi,
• nowotwór sutka,
• nowotwór skóry,
• nowotwór prostaty,
• guz mózgu,
• nowotwór jądra,
• nowotwór jelita grubego,
• chłoniaki,
• nowotwory kości,
• nowotwór żołądka,
• nowotwór tarczycy.

Specjalizacja z onkologii klinicznej trwa 6 lat – przez 3 lata przyszły onkolog kliniczny musi zgłębić szczegóły medycyny chorób wewnętrznych (interny), aby przez 3 kolejne zapoznawać się z właściwą onkologią kliniczną. Dawniej nowotwory złośliwe leczono głównie operacyjnie – stąd dużą popularnością cieszyła się specjalizacja chirurg onkolog. Odpowiedzią na nowe metody leczenia jest specjalizacja z radioterapii i chemioterapii nowotworów. Osobną specjalizację stanowi onkologia dziecięca. W procesie diagnostyki i leczenia bardzo ważna jest także współpraca z lekarzami innych specjalizacji, szczególnie na linii dermatolog – onkolog i ginekolog – onkolog.

Onkolog kliniczny diagnozuje guzy o charakterze złośliwym. Do jego zadań należy również profilaktyka przeciwnowotworowa, a także diagnostyka i leczenie stanów przednowotworowych. Warto pamiętać, że niektóre guzy – nawet te złośliwe – przy odpowiednio wczesnej diagnostyce można wyleczyć w stu procentach. Wizyty u onkologa nie należy więc traktować jak wyroku i przy jakichkolwiek niepokojących zmianach w organizmie trzeba się do niego zgłosić.

Z jakimi objawami zgłosić się do onkologa i o co warto go zapytać?

Każdy nowotwór ma inne objawy, do wstępnej diagnozy dochodzi najczęściej podczas wizyty u innego specjalisty lub przy okazji rutynowych badań. W diagnostyce ważna jest więc tzw. czujność onkologiczna – a więc baczne obserwowanie całego ciała, w przypadku kobiet również regularne badanie piersi. Każda zmiana skórna, długotrwały obrzęk lub guz to sygnał, że coś może być nie tak. Objawy szczególnie alarmując to:

• nowe znamiona na skórze lub zmiana kształtu i koloru starych znamion,
• krew w kale lub w moczu, krwioplucie,
• guzy i zgrubienia wyczuwalne przez skórę,
• powiększone węzły chłonne,
• znaczny spadek wagi przy braku zmiany nawyków żywieniowych,
• długotrwały ból narządów wewnętrznych,
• przewlekłe osłabienie, apatia, senność.

Aby umówić się na wizytę do onkologa klinicznego, nie potrzeba skierowania. Podczas pierwszej wizyty lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad – najczęstsze pytania dotyczą historii zdrowia rodziny (ze szczególnym uwzględnieniem chorób nowotworowych), innych chorób pacjenta, a także wszelkich dolegliwości i bólów, które on odczuwa. Do wizyty u onkologa lepiej więc odpowiednio się przygotować, aby nie pominąć ważnych dla dalszego leczenia szczegółów. Warto przygotować sobie wszystkie wyniki badań (wykonane do roku przed wizytą), a także zapisać na kartce zaobserwowane niepokojące objawy i istotne pytania.

Onkolog po przeprowadzeniu wywiadu kieruje pacjenta na dalsze badania, a następnie stawia diagnozę i dobiera leczenie.

Warto wiedzieć, że jeśli którakolwiek część diagnozy lub planowanego leczenia wydaje się niezrozumiała, trzeba zadawać pytania. Pacjent, aby mógł świadomie uczestniczyć w procesie leczenia, ma prawo dokładnie wiedzieć, jak poważna jest jego choroba, jakie ma rokowania oraz jak długo potrwa proces leczenia i jakie ma skutki uboczne. Nie chodzi tylko o nazwę guza. Lekarz onkolog ma obowiązek wyjaśnić pacjentowi jego stan w najprostszy możliwy sposób, natomiast pacjent ma prawo zadawać pytania, aż do momentu, gdy uzyska satysfakcjonujący poziom wiedzy.