Agorafobia – jak radzić sobie z lękiem przed przestrzenią? Kiedy konieczna jest terapia?
![Kobieta cierpiąca na agorafobię wyglądająca przez okno zza firanki](https://www.hellozdrowie.pl/wp-content/uploads/2019/01/agorafobia-1140x763.jpg)
się ten artykuł?
Agorafobia jest rodzajem poważnego zaburzenia lękowego. To lęk przed otwartą przestrzenią. Przyczyną agorafobii nie zawsze jest sama przestrzeń. Czasem bywa to nieświadomy lęk przed wydarzeniami, jakie w jej obrębie mogą zajść. Dla cierpiących na nią osób ogromną trudność stanowią samotne podróże lub udział w wydarzeniach masowych. Czasami wyzwaniem okazuje się przekroczenie progu domu. Jak sobie radzić?
Agorafobia w wielu przypadkach wymaga profesjonalnego leczenia. Zanim zapadnie decyzja, jak leczyć agorafobię, konieczne jest ustalenie przyczyny lęku. Spora część osób cierpiących na agorafobię zapada na nią w związku z konkretnymi, traumatycznymi przeżyciami. Ich przepracowanie, nazwanie emocji i uwolnienie się od traumy pozwalają pokonać agorafobię.
Co to jest agorafobia?
Agorafobia to szczególny przypadek zaburzenia lękowego. To zaburzenie nerwicowe związane z (uzasadnionym bądź nie) poczuciem zagrożenia płynącego z zewnątrz. Osoba cierpiąca na agorafobię w przestrzeni zewnętrznej (wobec tej domowej, prywatnej, oswojonej) widzi zagrożenie dla siebie i najbliższych. Konieczność konfrontacji, wejścia w tę obcą przestrzeń wiąże się z poczuciem bardzo dużego stresu, wywołuje paniczny lęk.
Agorafobii towarzyszą konkretne objawy psychosomatyczne. Osobie nieznającej chorego mogą sugerować chorobę układu krążenia lub układu oddechowego. W leczeniu agorafobii konieczne jest więc rozpoznanie samego problemu, jego przyczyny, w końcu zaś wdrożenie odpowiedniej terapii poznawczo-behawioralnej, w ramach której podejmuje się próby oswojenia pacjenta z otaczającą go rzeczywistością. Na agorafobię cierpi około 5 proc. ludzi.
Agorafobia – przyczyny
Przyczyny agorafobii rzadko kiedy są jednoznaczne i możliwe do natychmiastowego wskazania. Stąd też wynika trudność w leczeniu agorafobii. Zanim bowiem zostaną wprowadzone działania mające na celu wyleczenie zaburzenia, konieczne jest znalezienie przyczyny lęku.
Agorafobia może wiązać się z dzieciństwem. Traumatyczne doświadczenie z tamtego okresu może wpływać na lęki dorosłego człowieka. Problem polega na tym, że pacjenci często nie zdają sobie sprawy z tego, jak istotne są niektóre wydarzenia, które miały miejsce w dzieciństwie. O wielu nie pamiętają, ze znaczenia wielu nie zdają sobie sprawy.
Co szczególnie znaczące w tym kontekście – sytuacja z dzieciństwa, która wpłynęła na rozwój lęku, wcale nie musi mieć bezpośredniego związku z sytuacją fobiczną. Poszukiwanie źródła agorafobii jest więc przez to trudniejsze. W dużej mierze zadaniem terapii poznawczo-behawioralnej jest właśnie ustalenie owej przyczyny lęku przestrzennego.
Agorafobia może rozwinąć się również na gruncie bieżących doświadczeń. Przyczyn lęku można szukać w bliskiej przeszłości pacjenta. Chodzi przede wszystkim o negatywne wydarzenia, które miały miejsce poza domem, często z daleka od najbliższych osób. Szczególnie istotne są tutaj traumatyczne lub po prostu trudne doświadczenia, takie jak:
- utrata kogoś bliskiego,
- długa choroba bliskiej osoby,
- udział w katastrofie komunikacyjnej,
- udział w sytuacji zagrożenia życia.
Zarówno traumatyczne przeżycia z dzieciństwa, jak i niebezpieczne sytuacje, które stają się udziałem dorosłych, mogą budować w człowieku przekonanie, że jedynie dom jest bezpiecznym miejscem. Wszystkie inne przestrzenie są zaś groźne, niebezpieczne i może się w nich wydarzyć coś złego, zagrażającego życiu lub zdrowiu.
Agorafobia – objawy
Podstawowym objawem agorafobii jest niechęć do wyjścia z domu, która utrudnia podjęcie normalnych, codziennych czynności. Lęk antycypacyjny to panika związana z samą myślą o konieczności opuszczenia oswojonej przestrzeni. Otwarte tereny, miejsca publiczne – wszystko to wywołuje stres i ogromny lęk.
Tym psychicznym reakcjom towarzyszą objawy somatyczne, które pacjent nadinterpretuje. W efekcie przy kolejnych atakach lęku objawy somatyczne pojawiają się jako nawykowa reakcja organizmu i coraz trudniej nad nimi zapanować.
Do typowych objawów agorafobii należą:
- kołatanie serca,
- wzrost ciśnienia tętniczego,
- uderzenia gorąca lub zimna,
- suchość w ustach,
- ból w klatce piersiowej,
- zawroty głowy,
- poty i duszności,
- dławienie, ucisk w gardle,
- hiperwentylacja,
- nudności, biegunka,
- mrowienie kończyn,
- poczucie odrealnienia,
- lęk przed „utratą zmysłów”,
- lęk przed śmiercią.
Agorafobia – leczenie
Leczenie agorafobii możliwe jest dopiero w momencie postawienia jednoznacznej diagnozy. Jest to o tyle istotne, że część somatycznych objawów agorafobii może kierować uwagę w stronę innych schorzeń, przede wszystkim tych związanych w układem krążenia oraz układem oddechowym.
Agorafobia – jak sobie radzić?
By poradzić sobie z agorafobią, przede wszystkim należy poszukać profesjonalnej pomocy. Terapia poznawczo-behawioralna pozwala nie tylko poznać przyczynę lęku, lecz także ją oswoić. W ramach terapii bardzo często podejmowana jest tzw. desensytyzacja, czyli odwrażliwienie chorego na sytuację stresową.
Terapeuta w kolejnych etapach oswaja pacjenta z koniecznością wyjścia domu, samotnym spacerem, wydarzeniem z udziałem kilkunastu, potem kilkudziesięciu osób. W trakcie terapii oswaja się konieczność przebywania na otwartych przestrzeniach i w miejscach publicznych.
Nauka, jak pokonać agorafobię, bywa trudna i wymaga bardzo dużo samozaparcia. Walkę tę można jednak wygrać.
![lek. Marta Dąbrowska](https://www.hellozdrowie.pl/wp-content/uploads/2019/04/marta-dabrowska-588x850.jpg)
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami
”Marta Dąbrowska”
Podoba Ci się ten artykuł?
Polecamy
![na zdjęciu: dziewczyna na plaży z niepewną miną, tekst o lęku przed wakacjami /fot. Unsplash](https://www.hellozdrowie.pl/wp-content/uploads/2024/07/lek-przed-wakacjami_unsplash-850x425.jpg)
Lęk przed wakacjami. „Chciałabym mieć więcej odwagi do poznawania świata”
![Mężczyzna z psem](https://www.hellozdrowie.pl/wp-content/uploads/2024/07/pies-asystujacy-pomaga-mezczyznie-ze-schizofrenia-hello-zdrowie-850x567.jpg)
Pies pomaga choremu na schizofrenię. „Jest przeszkolony, by witać ludzi na komendę. Jeśli tak robi, wiem, że naprawdę tam są”
![Taco Hemingway](https://www.hellozdrowie.pl/wp-content/uploads/2024/06/taco-hemingway-o-depresji-hello-zdrowie-en_01328260_0547-850x425.jpg)
Taco Hemingway poruszył temat depresji w trakcie koncertu na PGE Narodowym: „To jest coś, co wykańcza, jak się nikomu nie powie”
![Jak tokofobia wpływa na doświadczanie ciąży?](https://www.hellozdrowie.pl/wp-content/uploads/2019/03/adobestock_200576229-kopia-850x425.jpg)