Choroby psychiczne to zbiór wszystkich zaburzeń natury psychicznej, których doświadczanie przynosi wiele cierpienia nie tylko chorym, ale i ich rodzinom. Objawy choroby psychicznej znacząco wpływają na codzienne życie człowieka, a ich leczenie trwa często latami.
Choroby psychiczne to specjalizacja psychiatrii klinicznej. Lista chorób psychicznych jest bardzo długa, a ich diagnoza opiera się na specyficznych objawach wymienionych w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 oraz DSM. Klasyfikacja ta została stworzona na podstawie wielu lat doświadczeń klinicystów.
Nie da się jednoznacznie określić, jakie są objawy choroby psychicznej. Dokładne jej symptomy zależą od rodzaju schorzenia. Jednakże pierwszymi niepokojącymi sygnałami mogą być:
Rozpoznanie chorób psychicznych u dzieci jest niezwykle trudne. Choroby psychiczne u dzieci objawiają się inaczej niż u dorosłych. Kiedy dziecko stale płacze, jest apatyczne, miewa napady agresji, jest rozdrażnione lub nadpobudliwe, zazwyczaj jego zachowanie tłumaczy się wiekiem. Podobnie jest z nastolatkami, których wycofanie się z życia rodzinnego lub napady złości wiąże się z okresem buntu.
U nieco starszych dzieci przy chorobach psychicznych objawy agresji mogą świadczyć m.in. o zespole Aspergera. Niepokojącym sygnałem dla rodziców są zmiany nastroju pociechy: od bycia bardzo aktywnym i pobudzonym do momentów wyciszenia i melancholii. Jeśli pojawia się to sporadycznie, nie ma powodów do niepokoju. Gorzej, gdy wahania takie występują często i utrzymują się długo. Może być to początek choroby afektywnej dwubiegunowej – jest to jedna z najczęstszych chorób psychicznych.
Jakie są choroby psychiczne u osób dorosłych? Najczęściej wymienia się schizofrenię, chorobę afektywną dwubiegunową i depresję. Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że do zaburzeń psychicznych zalicza się również różnego rodzaju otępienia. Szczególnie u osób starszych obserwuje się pogorszenie pamięci, zdolności umysłowych czy chociażby koncentracji. Niestety, w większości przypadków ma to podłoże neurodegeneracyjne i z czasem objawy pogłębiają się, a stan chorego znacznie się pogarsza. Do schorzeń poznawczych zalicza się m.in. chorobę Alzheimera oraz otępienie czołowo-skroniowe.
Do chorób psychicznych zaliczono też schizofrenię. Należy ona do jednych z tych zaburzeń, które pojawiają się u chorego pod postacią m. in.: urojeń. Chory na schizofrenię zaczyna wierzyć w swoje wyobrażenia dotyczące różnych sytuacji, ludzi lub miejsc. Nikt i nic nie jest w stanie wyprowadzić go z błędu.
Inny rodzaj chorób psychicznych to nerwice. Są one związane z doświadczaniem przez chorego lęków o różnym podłożu. Pojęcie nerwica odnosi się do licznych problemów, w tym: fobii (które dzielą się z kolei na setki specyficznych np.: klaustrofobia, arachnofobia, fobia społeczna), zespołu lęku uogólnionego czy zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych.
Kolejnym przykładem schorzeń o podłożu psychicznym są zaburzenia odżywiania. Statystycznie odnotowuje się je częściej u młodzieży i młodych dorosłych (do 25 roku życia). Najbardziej znane zaburzenia to bez wątpienia anoreksja i bulimia. Zaburzenia osobowości występują natomiast w różnym wieku i obserwuje się wówczas silne zmiany w cechach osobowości chorego. Zachowanie takiej osoby oraz jej motywacje dalece różnią się od ogólnie przyjętych zachowań (norm społecznych). Prawie zawsze doprowadza do to poważnych zaburzeń, a nawet rozpadu związków międzyludzkich ( prywatnych i zawodowych). Do tego rodzaju zaburzeń zalicza się: osobowość borderline (niestabilność uczuciowa, zagubienie emocjonalne wraz z impulsywnością i wybuchowością), osobowość histrioniczną (chory postawiony jest w centrum uwagi) oraz osobowość anankastyczną (chory odczuwa ciągłą potrzebę kontrolowania wszystkiego). Leczenie chorób psychicznych nie jest łatwe. Na ogół obejmuje zarówno farmakologię jak i metody terapeutyczne (grupowe lub indywidualne w zależności od przypadku). Ważne, aby podczas jakiegokolwiek rodzaju terapii nie przyjmować dodatkowo żadnych środków pobudzających, nawet takich używek jak kawa czy papierosy.
