30.10.2018
4 min.
Astygmatyzm, inaczej niezborność, to wada wzroku. Symetria obrotowa gałki ocznej jest zaburzona. Występują nieostre widzenie, rozdwajanie się widzianych obiektów. Jeśli ktoś podejrzewa u siebie astygmatyzm, może wykonać łatwy test na astygmatyzm, dostępny online. Chorobę potwierdza okulista.
Astygmatyzm spowodowany jest deformacją gałki ocznej. Test na astygmatyzm pozwala łatwo i szybko go wykryć. W większości przypadków wada dotyczy obu oczu, jednak jej natężenie w każdym z nich może być inne. Choroba jest zazwyczaj wrodzona, ale może spowodować ją szereg innych czynników, takich jak uraz oka, operacje czy stany zapalne. Ta wada wzroku jest jedną z trzech najczęściej występujących, razem z krótkowzrocznością i dalekowzrocznością. Równie często dotyka mężczyzn i kobiet.
Każda osoba, która podejrzewa u siebie astygmatyzm, może wykonać prosty, internetowy test. Astygmatyzm nim wykryty musi być jednak potwierdzony przez okulistę. Do wykonania testu potrzebne jest tzw. lustro astygmatyczne. Jest to rysunek składający się z prostych linii ustawionych pod różnym kątem, które wychodzą z jednego punktu. Wystarczy znaleźć w internecie rysunek do testu na astygmatyzm i spojrzeć na niego z różnych odległości, zakrywając raz jedno, raz drugie oko. Jeśli widziane linie nie są równych grubości, wydają się pofalowane a odległości między nimi są różne, może to sugerować występowanie astygmatyzmu. Należy wówczas zgłosić się do okulisty.
Najbardziej wiarygodny test na astygmatyzm można wykonać u okulisty. Narzędziem wykorzystywanym w rozpoznaniu astygmatyzmu był początkowo kreatoskop – krążek z białymi oraz czarnymi, naprzemiennymi kręgami. Badanie polegało na obserwacji odbicia krążka na rogówce
W dzisiejszej medycynie oś oraz niezborność oka mierzona jest oftalmometrem Javala. Urządzenie to służy do mierzenia promienia krzywizny rogówki. Uzyskane wartości mają za zadanie wykluczyć lub potwierdzić astygmatyzm.
Najbardziej skutecznym testem na astygmatyzm jest badanie za pomocą wideokartografii komputerowej. Wykorzystywany jest do niego wcześniej wspomniany kreatoskop. Jego obraz rzucony na rogówkę jest rejestrowany przez kamerę, przesyłany do komputera i odpowiednio analizowany przez lekarza. Wynikiem badania jest mapa rogówki, zawierająca jej powierzchnię, przekrój powierzchni oraz wartości krzywizn. Badanie to wykonuje się zawsze przed laserową korekcją wady.
Na co dzień lekarze wykorzystują też autorefraktometr, który jest wyposażony w kreatograf – to automatyczne badanie refrakcji oka. Jest nieinwazyjne, bezbolesne i polega na obserwacji oka przez wyżej wymienione przyrządy. Badanie to jest potocznie nazywane komputerowym badaniem wzroku. Mierzy ostrość widzenia i niezborność rogówki. Aby je wykonać, niezbędne jest wyeliminowanie akomodacji oka, czyli zmuszenie źrenicy do niepowiększania i niezmniejszania się w czasie patrzenia na przedmioty z różnych odległości. Zniesienie akomodacji oka opiera się na podaniu kropli z atropiną, które ją zatrzymują. Efektem tego jest mocno rozmazane widzenie. Do lekarza należy udać się z osobą towarzyszącą, ponieważ prowadzenie samochodu jest niemożliwe po badaniu z użyciem atropiny.
Przedmioty obserwowane przez osobę z astygmatyzmem mogą wydawać się zamglone, a ich krawędzie rozmazane. Pojawiają się bóle głowy w okolicy czoła, przekrzywianie głowy w czasie patrzenia, tarcie oczu i częste mruganie. Osoby zmagające się z astygmatyzmem mogą widzieć linie proste jako krzywe lub częściowo zakrzywiające się. Kontury widzianych obiektów są nieostre. Czasami osoby chorujące uskarżają się na zaburzenia odbierania przestrzeni.
Zaburzenie widzenia jest utrudnieniem w codziennym życiu. Brak korekcji tej wady może doprowadzić do pojawienia się bólu głowy i dużego zmęczenia przy dłuższej pracy przy komputerze. Osoby z astygmatyzmem mają trudności z prowadzeniem samochodu po zmroku – nadjeżdżające światła nie są widziane punktowo, są bardzo rozlane i przez to bardziej oślepiające. Chorujący na astygmatyzm nawet zwykłe światła mijania mogą odbierać jako tzw. “długie”. Z tego powodu podróż samochodem po zmroku może być męcząca i niebezpieczna. Osoby z astygmatyzmem mogą przejawiać również niechęć do takich codziennych aktywności jak czytanie czy nauka. Powikłaniem nieleczonego astygmatyzmu jest często zapalenie spojówek lub brzegów powiek. Zaobserwowanie powyższych objawów powinno więc skłonić do wizyty u okulisty. Można ją poprzedzić wykonaniem testu dostępnego w internecie.