Przejdź do treści

Zapalenie spojówek – przyczyny, rodzaje, objawy, leczenie

Domowe sposoby na zapalenie spojówek. Jak leczyć?
Domowe sposoby na zapalenie spojówek. Jak leczyć? Istock.com
Podoba Ci
się ten artykuł?
Podoba Ci
się ten artykuł?

Zapalenie spojówek to jedna z częstszych dolegliwości dotykających narząd wzroku. Objawia się m.in. przekrwieniem, swędzeniem, pieczeniem, łzawieniem oczu. Zapalenie spojówek wywołują różne czynniki, wśród których wyróżnić można infekcje wirusowe i bakteryjne, alergie, oraz substancje drażniące. Leczenie zapalenia spojówek obejmuje zastosowanie domowych sposobów łagodzenia objawów oraz aplikowanie kropli do oczu.

Zapalenie spojówek – przyczyny

Zapalenie spojówek wywołane jest najczęściej zakażeniami bakteryjnymi, wirusowymi lub alergiami.

Inne przyczyny wystąpienia zapalenia spojówek to:

  • zanieczyszczenie powietrza (np. dymem, kurzem, pyłami),
  • zakażenia grzybicze i pasożytnicze,
  • noszenie soczewek kontaktowych,
  • kontakt z drażniącymi substancjami chemicznymi (np. zawartymi w kosmetykach, które miały kontakt z okiem).

Rodzaje zapalenia spojówek

Ze względu na czynniki wywołujące chorobę, wyróżniamy kilka rodzajów zapalenia spojówek.

  1. Alergiczne zapalenie spojówek powstaje na skutek nadmiernej reakcji organizmu na wniknięcie obcych substancji (alergenów), takich jak pyłki drzew i traw, kurz, sierść zwierząt, leki, niektóre substancje zawarte w kosmetykach. Ten typ zapalenia spojówki występuje częściej u osób z innymi chorobami alergicznymi, m.in. astmą. Najczęściej dolegliwości mają charakter sezonowy.
  2. Wirusowe zapalenie spojówek może być wywołane przez wiele różnych wirusów patogennych, m.in. adenowirusy. Jest zaraźliwe, czasami skutkuje występowaniem dużych ognisk zakażeń.
  3. Bakteryjne zapalenie spojówek powstaje na skutek zakażenia patogenami, wśród których wyróżniamy m.in. Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae. Na ten rodzaj zapalenia bardziej narażone są dzieci niż dorośli. Szczyt zachorowań obserwuje się w czasie od grudnia do kwietnia.

Zapalenie spojówki spowodowane innymi czynnikami może wystąpić np. na skutek drażnienia oka przez ciało obce, które się w nim znalazło. Ryzyko zwiększa niestosowanie się do zaleceń dotyczących noszenia soczewek kontaktowych (np. nieodpowiednie czyszczenie, noszenie soczewek przez czas dłuższy od rekomendowanego).

Zbliżenie oka i graficzne przedstawienie skali wady wzroku

Czy zapalenie spojówek jest zaraźliwe?

To, od czego rozwinęło się zapalenie spojówek, wpływa na to, czy jest ono zaraźliwe. Zapalenie spojówek wywołane czynnikami wirusowymi i bakteryjnymi może być łatwo rozprzestrzeniane:

  • za pośrednictwem przedmiotów, które miały kontakt okiem osoby zakażonej (np. pościelą, ręcznikami),
  • poprzez bliski kontakt z osobą zakażoną (np. uścisk dłoni), którą później dotkniemy oka,
  • poprzez dotknięcie przedmiotów lub powierzchni, które mają na sobie patogeny zakaźne i późniejszy kontakt dłoni z okiem,
  • przez kaszel, kichanie.

Zapalenie spojówek spowodowane alergią lub kontaktem z substancjami drażniącymi nie jest zaraźliwe.

Zapalenie spojówek – objawy

Objawy zapalenia spojówek, które mogą pojawić się niezależnie od jego przyczyny obejmują:

  • przekrwienie gałek ocznych,
  • obrzęk oczu i powiek,
  • łzawienie oczu,
  • uczucie występowania w oku ciała obcego,
  • swędzenie, pieczenie oczu,
  • wydzielina ropna lub śluzowa z oczu,
  • sklejanie się powiek, szczególnie rano,
  • w przypadku noszenia soczewek kontaktowych: dyskomfort, przesuwanie się ich po oku.

Czasami zapalenie spojówek daje objawy, które nie są charakterystyczne dla konkretnej przyczyny. Diagnostyka laboratoryjna w kierunku podłoża dolegliwości przeprowadzana jest tylko w niektórych przypadkach. Zidentyfikowanie rodzaju czynnika wywołującego symptomy może ułatwić wystąpienie u pacjenta specyficznych objawów wirusowego, bakteryjnego lub alergicznego zapalenia spojówek.

Zapaleniu o podłożu wirusowym mogą towarzyszyć objawy przeziębienia lub grypy. Symptomy związane ze zmianami w oku na początku są jednostronne, ale w ciągu kilku dni obejmują często także drugie oko. Wydzielina z oka na ogół ma wodnistą, rzadką konsystencję.

Charakterystyczna dla bakteryjnego zapalenia spojówki jest wydzielina w postaci ropy, która powoduje sklejanie powiek. Czasami temu typowi zapalenia towarzyszy infekcja ucha.

Alergiczne zapalenie spojówki występuje zwykle dwustronnie i objawia się silnym swędzeniem, łzawieniem, obrzękiem oczu. Może występować razem z innymi objawami alergii (np. katarem, kichaniem).

Jeśli zapalenie spojówki wywołane jest substancjami drażniącymi, często symptomem są wodniste oczy i wydzielina w postaci śluzu.

Ile trwa zapalenie spojówek?

Czas trwania stanu zapalnego spojówek również uzależnione jest od przyczyny jego pojawienia się. Wirusowe zapalenie spojówki zwykle przechodzi w ciągu 7-14 dni. Objawy bakteryjnego zapalenia spojówki ulegają zazwyczaj osłabieniu po 2-5 dniach (nawet bez zastosowania leczenia), a całkowicie ustępują po około 2 tygodniach. Zapalenie o podłożu alergicznym lub wywołane substancjami drażniącymi może utrzymywać się dłużej lub krócej – zależne jest to przede wszystkim od okresu, w którym dochodzi do kontaktu z alergenem/inną substancją stanowiącą przyczynę dolegliwości.

Zapalenie spojówek – leczenie

Wirusowe zapalenie spojówek zwykle przebiega łagodnie i nie wymaga zastosowania specyficznego leczenia farmakologicznego. Leki antywirusowe lekarz przepisuje tylko w poważniejszych przypadkach zakażenia. Antybiotyków nie stosuje się przy infekcji wywołanej wirusami.

Jeśli podejrzewa się zapalenie bakteryjne, czasami podawany jest antybiotyk – zwykle miejscowo w formie kropli na zapalenie spojówek lub w postaci maści. Może on skrócić czas wystąpienia objawów i zmniejszyć ryzyko rozprzestrzeniania się patogenu wywołującego zapalenie. Stosowanie antybiotyku jest zalecane, gdy pojawia się ropna wydzielina, kiedy istnieje podejrzenie zakażenia określoną bakterią oraz u osób z osłabionym układem odpornościowym.

Alergiczne zapalenie spojówek najskuteczniej leczone jest poprzez usunięcie alergenu z otoczenia pacjenta. Jeśli nie jest to możliwe, dolegliwości można złagodzić aplikując krople na zapalenie spojówek na bazie substancji antyhistaminowych, przeciwzapalnych, steroidowych.

W przypadku każdego z typów zapalenia spojówek zastosować można dostępne bez recepty krople nazywane „sztucznymi łzami”, które pomagają w łagodzeniu objawów.

Sposoby na zmęczone oczy

Zapalenie spojówek – domowe sposoby

Domowe sposoby na zapalenie spojówek obejmują stosowanie kompresów, przemywanie oczu oraz stosowanie zasad profilaktyki powtórnego zakażenia.

Aby przygotować kompres, nasącz kawałki czystego materiału chłodną wodą, wyciśnij jej nadmiar i nałóż na zamknięte powieki. Jeśli stan zapalny występuje tylko w jednym oku, uważaj, by nie dotykać drugiego oka tą samym kompresem, który aplikowałaś na to ze zmianami (w ten sposób zapobiegasz rozprzestrzenieniu się infekcji na drugie oko).

Wydzielinę z oka należy przemywać kilka razy w ciągu dnia czystym nasączonym wodą kawałkiem materiału, który powinien zostać wyprany po każdym użyciu w gorącej wodzie z detergentem.

Zaleca się także, by osoby używające soczewek kontaktowych powstrzymały się od tego na czas występowania zapalenia spojówki. Para soczewek i pudełko, w którym były one przechowywane w momencie pojawienia się objawów zapalenia w nie powinny być już stosowane. Okulary i etui stosowane w czasie infekcji należy dokładnie umyć.

Dodatkowo, zasady profilaktyki obejmują:

  • częste mycie rąk, szczególnie po dotykaniu przedmiotów, które mają kontakt z okiem,
  • unikanie dotykania oczu i ich pocierania,
  • wymianę kosmetyków i pędzli do makijażu.

Objawy i leczenie zapalenia spojówek u dziecka

Zapalenie spojówek u dzieci ma podobne przyczyny i objawy jak u osób dorosłych. W przypadku wystąpienia choroby u dzieci, zawsze warto skonsultować się z lekarzem. Choć w zdecydowanej większości przypadków zapalenie spojówek nie powoduje powikłań, niektóre patogeny wywołujące infekcje mogą skutkować wystąpieniem poważnych komplikacji, m.in. utratą wzroku, w przypadku, gdy odpowiednia terapia nie zostanie zastosowana.

Leczenie zapalenia spojówek u dzieci polega często na aplikowaniu kropli na alergię lub kropli zawierających antybiotyk (w zależności od przyczyny).

U dzieci bardzo często dochodzi do nadkażenia alergicznego zapalenia spojówek, kiedy to świąd towarzyszący alergii sprzyja tarciu oczu zanieczyszczonymi rękami. W związku z tym, w profilaktyce zakażenia należy zwrócić szczególną uwagę na częste i dokładne mycie rąk.

Zapalenie spojówek u dzieci – czy można wychodzić na dwór?

Jeśli przyczyną zapalenia spojówek u dzieci jest alergia sezonowa, wyjście na dwór spowoduje w niektórych przypadkach nasilenie objawów. Ponadto światło słoneczne może być drażniące dla dziecka, ponieważ czasami zapaleniu spojówek towarzyszy nadwrażliwość na światło. W zapaleniu spojówek u dzieci objawy pogorszyć może również silny wiatr, zbyt wysokie lub niskie temperatury. Dodatkowo, dziecko bawiąc się na dworze może dodatkowo nadkazić oczy przez przetarcie brudną np. z piasku ręką.

 

Powyższy artykuł ma charakter informacyjny i nie zastępuje konsultacji lekarskiej.

 

Bibliografia:

  1. Centers for Disease Control and Prevention (2019) Conjunctivitis (Pink Eye).

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy:

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.