Przejdź do treści

Refrakcja oka – czym jest i jakie zaburzenia mogą się z nią wiązać?

Refrakcja oka - czym jest i jakie mogą być jej zaburzenia
Refrakcja oka - czym jest i jakie mogą być jej zaburzenia / iStock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Refrakcja i akomodacja oka to dwa mechanizmy odpowiedzialne za prawidłowe, ostre widzenie.  Gdy ich działanie jest zaburzone, powstają wady wzroku. Sprawdź, jak je rozpoznać, jakie badania należy w tym celu wykonać i jak wygląda leczenie.

Co to jest refrakcja oka?

Sama refrakcja to inaczej załamanie światła. Dochodzi do niej również w ludzkim oku, wtedy jest mowa o refrakcji oka. Dzieje się tak, gdy do oka trafia światło i zostaje skupione w taki sposób, aby trafić do siatkówki i dać widoczny obraz tego, na co się patrzy.

Prawidłowe widzenie jest efektem przecięcia się promieni świetlnych dokładnie na siatkówce, która wyściela tylną część oka. Umożliwia to budowa oka – sama siatkówka jest światłoczułą warstwą komórek nerwowych, która przetwarza światło na sygnały nerwowe i właśnie dzięki temu człowiek widzi. Gdy wszystko działa poprawnie, mamy do czynienia z czymś, co w okulistyce określane jest jako „oko miarowe” – takie, które nie ma wady wzroku.  Przeciwieństwem emetropii, czyli miarowości oka, jest ametropia, niemiarowość oka.

Może się bowiem zdarzyć tak, że mechanizm refrakcji oka będzie zaburzony i wtedy pojawiają się wady refrakcji, popularnie zwane wadami wzroku.
Są to takie zmiany w oku, które powodują, że obraz ogniskowany jest przed lub za siatkówką. Pacjent bez okularów lub szkieł kontaktowych widzi obraz nieostry, zamazany.

Refrakcja oka – wady wzroku

Za prawidłowe i ostre widzenie odpowiada refrakcja oraz akomodacja oka. Zaburzone funkcjonowanie którejś z nich powoduje wady, które w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 określane są  jako H52 – zaburzenia refrakcji i akomodacji oka.

  • nadwzroczność, czyli dalekowzroczność – wada refrakcji oka polegająca na tym, że siatkówka jest za blisko soczewki oraz rogówki i przez to promienie świetlne nie przecinają się i nie powstaje ostry obraz;
  • krótkowzroczność – zaburzenia refrakcji polegające na niewłaściwej budowie oka, przez co promienie świetlne zbiegają się przed siatkówką;
  • astygmatyzm, czyli niezborność; to wada refrakcji oka wywołane zaburzoną symetrią oka – promienie światła załamują się inaczej w pionie niż w poziomie, a przez to powstaje rozmycie obrazu w jedną stronę i zniekształcenie widzenia,
  • starczowzroczność – jest to zaburzenie refrakcji i akomodacji postępujące z wiekiem, spowodowany  utratą elastyczności soczewki – w rezultacie pogorszona jest zdolność widzenia z bliska, czytania czy oglądania małych przedmiotów.

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

BESTSELLER
Odporność, Good Aging
Naturell Selen Organiczny 200 µg, 365 tabletek
73,00 zł
NOWOŚĆ
Odporność
Przecier z owoców bzu czarnego ElPol, 300 ml
19,50 zł
Odporność
Naturell Omega-3 1000 mg, 120 kaps
54,90 zł
Odporność
Bloxin Żel do jamy ustnej w sprayu, 20 ml
25,99 zł
Odporność
Naturell Ester-C® PLUS 100 tabletek
57,00 zł
oczy wada wzroku okulary

Refrakcja oka – badanie

Do oceny wad oka najczęściej używa się standardowych metod, czyli np. tablic z różną wielkością liter. Takie badanie refrakcji oka rok po kroku wygląda w następujący sposób:  najpierw tablicę ogląda się jednym okiem i z różnych odległości, potem to samo robi się z drugim okiem. Jeśli zostanie wykryta wada, to badanie powtarza się, aby dobrać odpowiednie szkła. Używa sie do tego zazwyczaj tzw.  metoda Dondersa – subiektywna metoda badania wady refrakcji metoda Dondersa (polega na badaniu ostrości wzroku oka, gdy pacjent patrzy w dal przez specjalne oprawki, do których wkłada się soczewki o różnej mocy do czasu aż badany stwierdzi, że obraz jest najostrzejszy).

Kolejną metodą badania refrakcji oka jest użycie autorefraktometru, czyli urządzenia, które bada wszystko komputerowo. Jest to nowoczesna metoda stosowana już w wielu gabinetach. Pozwala szybko i sprawnie ocenić m.in.:

  • wielkość wady sferycznej (krótkowzroczność, nadwzroczność, korekta do bliży przy starczowzroczności),
  • wielkość astygmatyzmu w oku,
  • kąt astygmatyzmu.

Do innych badań pozwalających ocenić wadę wzroku należą:

  • Skiaskopia (retinoskopia) – to badanie oka polegające na obserwacji cienia poruszającego się w obrębie źrenicy przy oświetleniu oka; do badania służą specjalne listwy (linijki) lub koło Hessa z osadzonymi w nich soczewkami o różnej mocy; aby przeprowadzić badanie, należy farmakologiczne (przy pomocy atropiny) porazić mięsień rzęskowy odpowiadający za akomodację oka.
  • Keratometria Javala – określenie krzywizny rogówki;
  • USG projekcja A – badanie długości gałki ocznej;
  • IOL Master – biometria optyczna – bezkontaktowe i najdokładniejsze badanie długości gałki ocznej.

Refrakcja oka – leczenie wad

Najbardziej znaną wszystkim metodą walczenia z wadami jest korekcja poprzez użycie i dobranie odpowiednich szkieł, dzięki którym światło będzie odpowiednio skupiało się na soczewce. A wybór szkieł jest następujący:

  • w przypadku krótkowzroczności stosuje się szkła rozpraszające
  • w przypadku nadwzroczności stosuje się szkła skupiające
  • w przypadku dodatkowo pojawiające się astygmatyzmu stosuje się soczewki toryczne o nieregularnej grubości korygującej zaburzenia symetrii oka
  • przy starczowzroczności stosuje się okulary do czytania, aby zwiększyć komfort widzenia.

Popularne jest również stosowanie szkieł kontaktowych, które wymagają odpowiedniej higieny i przestrzegania zasad ich noszenia. Dla wielu osób soczewki są wygodniejszą opcją na co dzień, np. ze względów wykonywanej pracy.

Istnieje też możliwość trwałej korekty wad refrakcji i wykonuje się to zazwyczaj przy użyciu lasera, ale jest to już metoda, która wymaga ingerencji chirurgicznej i zabiegu, do którego trzeba zostać odpowiednio zdiagnozowanym.

Poza tym w określonych sytuacjach stosuje się metody bardziej złożone takie jak:

  • keratotomia (precyzyjne nacinanie powierzchni rogówki tak, by zmieniła swój kształt),
  • wszczepienie specjalnej soczewki korekcyjnej do wnętrza gałki ocznej.

Zobacz także

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Twój mózg co jakiś czas potrzebuje odpoczynku i relaksu. Podpowiadamy, jak to zrobić

Achromatopsja – czym jest i jak leczyć ślepotę barw? Ślepota pingelapska  

Kobieta

Pierwsza pomoc przy urazach oczu przez fajerwerki. Większość osób wykonuje ją źle

Amblyopia – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie problemu leniwego oka

oczy

Co jeść, aby mieć zdrowe i sprawne oczy?

Ślepota śnieżna – gdy po długiej wspinaczce na szczyt góry, nie możesz podziwiać widoków

spuchnięta powieka - kobieca powieka

Spuchnięta powieka to twój częsty problem? Poznaj przyczyny i domowe sposoby leczenia

Bolą cię oczy? Sprawdź, w jakich przypadkach powinnaś udać się do okulisty

Swędzące powieki – przyczyny, diagnostyka, sposoby leczenia

Często trzesz oczy? Dawid Polak wyjaśnia, dlaczego nie powinnaś tego robić

Często trzesz oczy? Dawid Polak wyjaśnia, dlaczego absolutnie nie powinnaś tego robić

Dziedziczenie koloru oczu. Co wpływa na ich barwę?

6 naturalnych sposobów na poprawę wzroku. Twoje oczy będą wdzięczne

Hemolakria – czym są krwawe łzy i jak leczyć zaburzenie? 

Okłady na oczy – najlepsze domowe sposoby na zmęczone oczy

12 proc. z nas używa smartfona pod prysznicem, 9 proc. w czasie seksu. Lek. Michał Domaszewski ostrzega przed uzależnieniem od telefonu

12 proc. z nas używa smartfona pod prysznicem, 9 proc. w czasie seksu. Lek. Michał Domaszewski ostrzega przed uzależnieniem od telefonu

Opadające powieki to nie tylko problem estetyczny, ale i zdrowotny. Kiedy objawy powinny nas zaniepokoić i co możemy zrobić z nadmiarem skóry, mówi dr Jakub Bargiel

10 rzeczy, za które podziękują ci twoje oczy

Ashton Kutcher przyznał, że chorował na poważną chorobę immunologiczną. "Mam szczęście, że żyje po tej przerażającej podróży"

Ashton Kutcher przyznał, że chorował na poważną chorobę immunologiczną. „Mam szczęście, że żyję po tej przerażającej podróży”

Kobieta z ręcznikiem na głowie. Na twarzy ma okulary przeciwsłoneczne

Optometrystka sprawdziła okulary przeciwsłoneczne kupione w sklepie. Jej wnioski przerażają

Czy sztuczna inteligencja w przyszłości zastąpi okulistów? /fot. Pexels

Czy sztuczna inteligencja w przyszłości zastąpi okulistów? „Algorytm zawiera tyle danych, że lekarz musiałby je zbierać przez całe lata”

Oczy kobiety, Presbiopia oczu

Presbiopia oczu (starczowzroczność) – objawy i leczenie

Kobieta zakrywa się kapeluszem

Optometrystka Justyna Nater: Warto myć powieki, tak samo jak myjemy regularnie zęby. To powinna być standardowa poranna i wieczorna rutyna

Zwyrodnienie barwnikowe siatkówki, zdjęcie

Zwyrodnienie barwnikowe siatkówki – objawy i leczenie

Jak starzeje się wzrok kobiet? /fot. Pexels

Jak starzeje się wzrok kobiet? Sprawdź, co możesz zrobić, by spowolnić ten proces

×