Diastema – co to jest? Przyczyny oraz leczenie

Diastema to często przerwa między siekaczami przednimi górnymi, której nie da się ukryć ze względu na jej lokalizację. Dla niektórych diastema stanowi defekt urody i jest przyczyną wielu kompleksów, inni uważają ją za nieodzowny element uroku osobistego.

Przyczyn powstania diastemy doszukuje się w czynnikach wrodzonych lub urazach. W leczeniu schorzenia stosuje się aparaty ortodontyczne oraz leczenie stomatologiczne, które dobiera się w zależności od oczekiwań pacjenta oraz ułożenia początkowego zębów. Pojawiająca się nagle diastema w dorosłym życiu powinna skłonić do szybkiej wizyty u lekarza.

Diastema – co oznacza?

Diastema to nazwa określająca przerwę między górnymi siekaczami – jedynkami górnymi. Wywołać ją mogą czynniki zewnętrzne oraz wewnętrzne. Diastema u dorosłych kobiet jest niejednokrotnie uważana za atrakcyjny element urody i nie dla każdego stanowi poważny defekt kosmetyczny wymagający korekcji.

Przerwa w uzębieniu może być cechą występującą już od najmłodszych lat. Diastema u dzieci często pojawia się w uzębieniu mlecznym, natomiast po wymianie zębów na stałe zanika.

Ze względu na ustawienie poszczególnych części zęba względem siebie, wyróżnia się trzy rodzaje diastemy:

• diastemę równoległą – brzegi zębów są ułożone równo względem siebie,
• diastemę rozbieżną – korony są rozsunięte, a korzenie nachylone do siebie,
• diastemę zbieżną – w takim przypadku korony zęba są nachylone do siebie, a korzenie rozsunięte.

Przyczyny diastemy

Postać fizjologiczna diastemy u dzieci jest najczęstszym obecnie obserwowanym typem w stomatologii. Spowodowana jest wyrzynaniem się górnych kłów, co powoduje nacisk ich korzeni na korzenie górnych przyśrodkowych zębów siecznych. Świadczy to o prawidłowym rozwoju wyrostka zębodołowego i zwykle zanika po całkowitym wyrznięciu kłów.

Osoby predysponowane genetycznie i rasowo mogą rozwinąć diastemę prawdziwą lub rzekomą. Diastema może być efektem wady ortodontycznej, braku siekaczy bocznych, nieprawidłowo małymi wymiarami zębów (mikrodoncją) lub też obecnością zęba nadliczbowego, a także nieprawidłowo wykształconego wędzidełka wargi górnej. Do przyczyn nabytych zalicza się urazy, w wyniku których dochodzi do przemieszczenia jednego lub obu siekaczy.

Powodem powstawania diastemy nabytej w późniejszym czasie są tak zwane parafunkcje, czyli nieprawidłowe zachowania i nawyki doprowadzające do pojawienia się luki. Zalicza się do nich wciąganie wargi górnej pod górny łuk zębowy, wtłaczanie kolczyka założonego na wardze lub języku między zęby.

W niektórych przypadkach należy zachować wzmożoną czujność – jeśli diastema pojawia się nagle i szybko się powiększa, może to świadczyć o chorobach przyzębia lub nowotworze jamy ustnej, dlatego z takim objawem należy jak najszybciej zgłosić się do stomatologa.

Czy diastema wymaga leczenia?

Diastema występująca od urodzenia lub powstała w wyniku urazu jest jedynie defektem kosmetycznym i nie wymaga obowiązkowego leczenia specjalistycznego. Jeśli nie przysparza problemów osobie, która ją posiada, można odstąpić od jakiejkolwiek korekty. O tym, że przerwa między jedynkami nie musi być problemem, świadczy okresowo pojawiająca się moda na diastemę, która jest znakiem rozpoznawczym wielu gwiazd show-biznesu. Osoby, dla których jest ona źródłem kompleksów, mają wiele możliwości, które pozwalają na pozbycie się tej przerwy w uzębieniu.

Diastemę usuwa się w gabinecie stomatologa lub ortodonty. Najtańszym i najłatwiejszym sposobem jest wypełnienie luki materiałem kompozytowym poprzez nadbudowanie zębów. Trwałość korekty diastemy kompozytem pozostawia jednak wiele do życzenia. Materiał szybko się kruszy, co wymaga częstego uzupełniania go. Częściej wybiera się inne sposoby likwidacji diastemy: licówki, które charakteryzują się większą trwałością. Takie leczenie stosuje się głównie w przypadku schorzenia wynikającego z nieprawidłowości w kształcie zębów.

Inną ścieżką prowadzącą do likwidacji szpecącej diastemy jest założenie aparatu ortodontycznego. O takim sposobie leczenia decyduje się po wykonaniu badań obrazowych oraz ustaleniu przyczyny powstałej zmiany (najczęściej wada zgryzu wywołana nieodpowiednimi nawykami lub nieprawidłowościami w zakresie uzębienia). Korektę diastemy można wykonać za pomocą aparatu ruchomego lub stałego w zależności od indywidualnego przypadku, a także zaawansowania zmiany.

U dzieci z przerośnięciem wędzidełka można wykonać jego plastykę wraz z wycięciem zwłókniałego pasma tkanki łącznej, najlepiej jeszcze przed wyrośnięciem zębów stałych, co pozwoli na prawidłowe ich wyrośnięcie i zapobiegnie powstawaniu diastemy w późniejszym czasie.