Przejdź do treści

Jakie są rodzaje wad zgryzu i ich przyczyny? Jakie metody leczenia są skuteczne?

wady zgryzu - kobieta z aparatem na zębach
Fot. Sergey Novikov / Adobe
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Wady zgryzu to zaburzenia w budowie oraz czynnościach jamy ustnej. Rozróżnia się je ze względu na narządy, których dotyczą, oraz rodzaj powodowanych patologii. Wada zgryzu wpływa na oddychanie, zdolność odgryzania, żucia i połykania. Może także bezpośrednio przekładać się na stan zdrowia zębów i dziąseł oraz wygląd twarzy, jeśli spowodowana jest asymetrią żuchwy.

Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

lek. Marta Dąbrowska
Marta Dąbrowska
lekarz

Leczenie wad zgryzu w dużej mierze jest zależne od przyczyn, które je wywołują. Powszechnie stosuje się ortodontyczne aparaty korekcyjne, jednak nie zawsze są one skuteczne. Niekiedy konieczne jest usunięcie niektórych zębów. O sposobie leczenia decyduje lekarz specjalista.

aparat

Rodzaje wad zgryzu

Najczęściej wady zgryzu są spowodowane zaburzeniami w położeniu dolnego łuku zębowego względem górnego. Można rozróżnić następujące rodzaje:

  • Tyłozgryz – to najczęściej występująca wada zgryzu. Cechuje się cofnięciem dolnego łuku zębowego względem łuku górnego. Zęby przednie nie stykają się, występuje pomiędzy nimi przerwa. W nasilonej postaci tej wady górne siekacze mogą być nachylone w stronę warg lub podniebienia. Może powodować niewielkie deformacje twarzy – cofnięcie wargi dolnej i pogłębienie bruzdy wargowo-bródkowej. Wymowa głosek: s i z jest utrudniona, powstaje dźwięk zbliżony do wymowy: ś i ź.
  • Przodozgryz – dolny łuk zębowy jest wysunięty do przodu, w związku z czym przednie zęby dolne zachodzą na górne. W rysach twarzy zauważalne jest wysunięcie dolnej wargi i wygładzenie bruzdy wargowo-bródkowej.
  • Zgryz krzyżowy – jest to wada dotycząca proporcji pionowych. Zęby dolne zachodzą na górne w pewnych obszarach łuków zębowych lub na całej ich długości. Linia dolnych siekaczy może być przemieszczona w prawo lub w lewo. W rysach twarzy widoczna jest niewielka asymetria.
  • Zgryz otwarty – zęby nie mają powierzchni styku w przednim lub tylnym odcinku łuków zębowych. Na skutek tego zaburzenia tworzy się wysokie podniebienie i szpara niedogryzowa, w związku z czym odgryzanie pokarmów jest utrudnione. U osób z tą wadą stwierdza się również obniżone napięcie mięśni wargowych, powiększony kąt żuchwy i wydłużenie dolnego odcinka twarzy. Przy zgryzie otwartym występuje problem z wymową głosek przedniojęzykowo-zębowych: d, d’, t, t’, c, c’, ł, dz.
  • Zgryz głęboki – zbyt silne zachodzenie przednich zębów górnych na dolne. Wada powoduje asymetrię twarzy i ścieranie się zębów, może także być przyczyną chorób dziąseł.
  • Stłoczenie – zęby są zbyt duże w stosunku do zębodołów, co jest przyczyną ich wyrastania pod złym kątem – są poobracane. Stłoczenie jest przyczyną szerzenia się próchnicy, chorób dziąseł i ścierania się zębów.
  • Zęby odseparowane – wada powstaje, gdy w szczęce lub żuchwie jest za dużo miejsca, w związku z czym są widoczne przestrzenie międzyzębowe.

Rozwój wad zgryzu powodują czynniki zakłócające kształtowanie się jamy ustnej, które mogą występować w życiu płodowym lub w pierwszych latach życia. Do czynników zewnętrznych zalicza się ssanie kciuka czy smoczek używany zbyt długo i intensywnie.

Zobacz także

Leczenie wady zgryzu

Nieleczone wady zgryzu powodują wiele problemów, m.in. są przyczyną chorób zębów i dziąseł oraz powstawania wad wymowy. Mogą powodować uszkodzenia błony śluzowej warg i policzków oraz nadmierne lub obniżone napięcie mięśni twarzy, co z kolei skutkuje zaburzeniami w funkcjonowaniu stawów skroniowo-żuchwowych.

Wady zgryzu leczy ortodonta. Wybór rodzaju terapii uzależniony jest od rodzaju wady, jej stopnia zaawansowania, przyczyny wystąpienia oraz wieku pacjenta. Najczęściej do korygowania wad zgryzu używany jest aparat ortodontyczny. W przypadku dzieci leczenie tą metodą trwa około roku, u dorosłych czasem potrzeba jest więcej czasu. Inne metody to:

  • Mioterapia – ćwiczenie mięśni mimicznych i narządów przeżuwania, jest skuteczna zwłaszcza u dzieci.
  • Leczenie operacyjne – zabiegi z zakresu chirurgii twarzowo-szczękowej, stosuje się je głównie u dorosłych.
  • Szlifowanie lub usunięcie zębów – w niektórych przypadkach konieczne jest szlifowanie lub wyrwanie zębów, które są bezpośrednim powodem wady zgryzu.

Leczenie wady zgryzu można rozpocząć u kilkuletniego dziecka, u którego są już w pełni wykształcone zęby mleczne.

Profilaktyka wad zgryzu

Aby nie dopuścić do rozwoju wady zgryzu u dzieci, należy wykonywać profilaktyczne badanie w kolejnych etapach życia:

  • pomiędzy 3. a 6. r.ż., kiedy pojawią się już wszystkie zęby mleczne;
  • pomiędzy 7. a 9. r.ż., w czasie pierwszego etapu wymiany zębów mlecznych na stałe – wyrastają wówczas pierwsze zęby trzonowe i następuje wymiana siekaczy;
  • pomiędzy 10. a 12. r.ż., kiedy wymienia się reszta zębów – pojawiają się stałe kły i zęby przedtrzonowe.

Im wcześniej wada zgryzu zostanie rozpoznana, tym skuteczniejsze i krótsze jest jej leczenie. Dlatego też warto zadbać o regularną profilaktykę. Należy oduczać dziecko nawyków, które mogą prowadzić do wykształcenia się wad zgryzu, np.:

  • ssanie palców, warg i policzków;
  • nagryzanie ołówków i długopisów;
  • ciągłe oddychanie z otwartymi ustami;
  • zgrzytanie zębami.

Wady zgryzu mogą być przyczyną dyskomfortu w codziennym funkcjonowaniu, kompleksów związanych z asymetrią twarzy oraz rozwoju chorób zębów i przyzębia. Skuteczne leczenie można przeprowadzić także w dorosłym życiu.

Najnowsze w naszym serwisie

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Kobieta po 30. z aparatem ortodontycznym na zębach /fot. Adobe Stock

Aparat ortodontyczny w wieku 30+? Ekspertka: „Kompleksowe leczenie u osób dorosłych bywa skomplikowane. Ale warto”

Kamienie migdałkowe – domowe sposoby, leczenie, objawy

Badanie krwi u kobiety z zespołem mielodysplatycznym

Zespół mielodysplastyczny a ostra białaczka – objawy choroby

kobieta z bolącymi plecami

Czym jest spondyloartropatia zapalna i jak ją leczyć?

Czym jest endometrioza? Objawy i leczenie endometriozy

Splot słoneczny – co to jest? Budowa, funkcje, ból

Kamienie żółciowe – skąd się biorą? Jak wpływają na twój organizm?

Węzły chłonne – fizjologiczna struktura, funkcje, anatomia

Termolezja – po co wykonuje się kontrolowane uszkodzenie nerwów?

Angioplastyka pomaga udrożnić tętnice nóg u kobiety Hello Zdrowie tętnice

Angioplastyka – na czym polega zabieg? Czy jest niebezpieczny?

Dwie kobiety konsultują wynik anoskopii odbytu Hello Zdrowie

Anoskopia – badanie, cena. Czym się różni od rektoskopii?

Mycie rąk przez dziecko by była ochrona przed pasożytami w kale i tasiemczycą Hello Zdrowie

Tasiemiec w kale – jak go rozpoznać?

Przepuklina udowa u kobiety Hello Zdrowie

Przepuklina udowa – jakie leczenie podjąć w jej przypadku?

Badanie tympanogram kobieta u lekarza Hello Zdrowie

Tympanometria – na czym polega badanie? Czy jest bolesne?

Przedawkowanie magnezu – czy jest możliwe? Jak się objawia?

Gert-Jan Oskam

Sparaliżowany mężczyzna po 12 latach zaczął chodzić. Pomogła pionierska operacja w Szwajcarii

Stopa kobiety na mchu modzele i nagniotki Hello Zdrowie

Czym są nagniotki i jak się ich pozbyć?

Kobieta dostaje zastrzyk z heparyny.

Heparyna – zastosowanie, przeciwwskazania i skutki uboczne

Kobieta cierpi na zatrucie pokarmowe

Zatrucie pokarmowe – objawy, leczenie, pierwsza pomoc

mierzenie ciśnienia krwi hipotensja

Hipotensja – zbyt niskie ciśnienie, które utrudnia funkcjonowanie

Kobieta leży chora w łóżku z chusteczkami, obok niej stoją lekarstwa

Stan zapalny w organizmie – o czym może świadczyć?

stopy i palce młotkowate na mokrym piasku

Czym są palce młotkowate? Jak je leczyć?

Obsesja to zaburzenie u kobiety Hello Zdrowie

Czym jest obsesja? Jak można ją leczyć?

Kobieta w czasie terapii behawioralnej

Czym jest terapia behawioralna i jakie niesie korzyści?