Omdlenia i zasłabnięcia to niepokojące objawy pojawiające się najczęściej w przebiegu tymczasowej nagłej niewydolności lub przewlekłych chorób neurologicznych, hormonalnych, toksykologicznych czy krążeniowo-oddechowych, które wymagają udzielenia pierwszej pomocy przedmedycznej.
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami
Zasłabnięcie określane jest również jako stan przedomdleniowy, w którym dochodzi do poczucia tracenia przytomności i szybkiego spadku sił witalnych, lecz bez ich rzeczywistej utraty. Objawy zasłabnięcia (m.in. zawroty głowy, zaburzenia widzenia czy osłabienie mięśniowe) zwykle nie są groźne, ale stanowią wyraźne świadectwo ostrego zaburzenia homeostazy organizmu.
Co to jest zasłabnięcie?
Zasłabnięcie to zaburzenie czynności funkcji życiowych – tzw. stan przedomdleniowy charakteryzujący się uczuciem tracenia przytomności i kontaktu ze środowiskiem wraz z postępującym zaburzeniem świadomości bez ich rzeczywistej utraty. Omdlenie często jest utożsamiane z zasłabnięciem, szczególnie podczas wysyłania zgłoszenia zdarzenia służbom ratowniczym, gdzie pod wpływem emocji świadek niepoprawnie opisuje objawy i ma tendencje do wyolbrzymiania faktów. Zasłabnięcie to chwilowe osłabienie organizmu, podczas gdy omdlenie stanowi konsekwencje postępujących objawów zasłabnięcia, aż do zupełnej, ale krótkotrwałej utraty przytomności, czyli odcięcia świadomości. Oba stany, mimo że wykazują tendencję do samoistnego i pełnego ustępowania w ciągu kilku minut, wymagają interwencji medycznej.
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Przyczyny zasłabnięcia
Zasłabnięcia mogą być wynikiem tymczasowych zaburzeń funkcjonowania ogólnoustrojowego organizmu (np. zasłabnięcie po wysiłku) lub przewlekłych chorób powstałych na tle neurologicznym, hormonalnym, toksycznym, metabolicznym i krążeniowo-oddechowym. Do najczęściej notowanych przyczyn zasłabnięcia zalicza się:
- nagłe spadki ciśnienia tętniczego krwi na skutek zaburzeń rytmu pracy serca;
- wysoką temperaturę otoczenia, odwodnienie organizmu, spadek stężenia cukru we krwi;
- skrajne stany emocjonalne, choroby psychiczne;
- zatrucia alkoholowe, narkotykowe, polekowe czy dwutlenkiem węgla; odurzenia zapachowe.
Zasłabnięcie w ciąży jest często obserwowanym zjawiskiem powstającym na tle tymczasowego przeciążenia układu sercowo-naczyniowego i hormonalnego.
Nagłe zasłabnięcie to często spotykane zjawisko wśród dzieci i młodzieży. Zasłabnięcie u dziecka w wieku szkolnym często spowodowane jest zaburzeniami żywienia, np. anemią, cukrzycą, a także zrywnym wstawaniem z łóżka, gdzie niskie ciśnienie utworzone w przebiegu pozycji leżącej nie pokrywa natychmiastowego zapotrzebowania organizmu na tlen po wstaniu. Z kolei zasłabnięcie u nastolatków często wywołane jest długotrwałą pozycją stojącą, np. w trakcie apeli szkolnych, gdzie krew zalegająca w żyłach kończyn dolnych prowokuje spadek ciśnienia, zwłaszcza u wysokich i szczupłych osób, u których dodatkowo obserwuje się silne zmiany hormonalne wynikające z okresu dojrzewania oraz niedożywienia (u odchudzających się dziewcząt).
Zobacz także
Objawy zasłabnięcia
Zasłabnięcie to fizjologiczna reakcja obronna organizmu przed postępującym niedotlenieniem tkanek, w której przebiegu wiotczejące mięśnie wymuszają osunięcie się pacjenta na ziemię lub przyjęcie wygodnej, bezpiecznej pozycji. Niskie ułożenie sprzyja poprawie krążenia i dotlenienia mózgu, co wpływa na powrót do normalnego stanu. Oprócz spadku sił witalnych zasłabnięcie objawia się m.in.: zawrotami głowy, zaburzeniami widzenia, mdłościami, uczuciem kołatania serca, zimnymi zlewnymi potami lub kroplą potu nad górną wargą, dusznościami, bladą skórą, wrażeniem gorąca. W przypadku utraty siły mięśniowej warto przyjąć możliwie szybko niską pozycję np. siedzącą lub leżącą, w celu uniknięcia niekontrolowanego upadku, który może być niebezpieczny dla zdrowia i życia pacjenta.
Pierwsza pomoc w przypadku zasłabnięcia
Postępowanie w przypadku zasłabnięcia, bez względu na wiek poszkodowanego, polega na:
- udzieleniu pomocy w ułożeniu pacjenta na wznak, czyli pozycji leżącej na plecach z uniesionymi nad poziom tułowia nogami, czyli przybranie tzw. pozycji przeciwwstrząsowej;
- w przypadku kiedy nie ma możliwości położenia się pomocy poszkodowanemu przyjęciu wygodnej siedzącej pozycji z pochyloną głową i oparciem łokci lub rąk o uda lub kolana; niskie i stabilne pozycje ułożeniowe sprzyjają wyrównaniu ciśnienia tętniczego;
- zapewnieniu przestrzeni i dostępu do świeżego powietrza, np. otwarcie okna, rozgonienie tłumu gapiów na chodniku;
- rozpięciu ubrań pod szyją mogących wywierać ucisk na drogi oddechowe;
Najnowsze w naszym serwisie
Ile ważna jest recepta? Czym różni się recepta papierowa od e-recepty?
Melasma. Jak pozbyć się ciemnych plam na skórze?
Diureza – co to takiego i jaka jest norma? Czym różni się diureza osmotyczna od godzinowej?
Badanie fizykalne – co to jest i na czym polega?
Udostępnij
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
Gdy ich bliscy chorują, oni sami są cichymi pacjentami. Tak w Polsce wygląda opieka nad osobami ze schizofrenią
„Budzę się i jem, by móc znowu zasnąć”, czyli czym jest zespół nocnego jedzenia (NES). Rozmowa z psycholożką zdrowia Agnieszką Węgiel
„Nie jesteśmy w stanie odróżnić klinicznie depresji poporodowej od fazy niedoczynności poporodowego zapalenia tarczycy” – mówi dr Dorota Wakuła
