Egzema – poznaj przyczyny i objawy choroby. Dowiedz się, jakie metody pomagają zwalczyć obecność zmian skórnych

Egzema jest wyrazem ostrego lub przewlekłego stanu zapalnego w obrębie skóry. Jego przejawem są różne pod względem morfologii (plamy, grudki, nadżerki, rumienie) zmiany skórne, które możemy spotkać praktycznie w każdej okolicy ciała. Najczęściej występuje egzema dłoni. Choroba jest spowodowana alergenami zewnętrznymi (kontaktowymi) lub pochodzącymi z wnętrza ustroju.

Egzema to stan zapalny w obrębie skóry różnych okolic ciała. Najczęściej spotykamy egzemę na dłoniach, aczkolwiek zdarza się także egzema na stopach. Również często występuje egzema na twarzy lub jej bardziej umiejscowiona i ograniczona postać – egzema na powiekach. W zasadzie dolegliwości mogą pojawić się w każdym wieku. Czasami diagnozowana jest już egzema u niemowlaka, częściej pojawia się egzema u dzieci i biorąc pod uwagę to, iż choroba ma najczęściej przebieg przewlekły z okresami remisji, od wieku dziecięcego może utrzymywać się u dorosłych.

Egzema – przyczyny powstawania zmian skórnych

Co to jest egzema? Najprościej rzecz ujmując, egzema to morfologicznie różna postać zmian skórnych (plamki, grudki, nadżerki, rumienie), którym towarzyszy nadmierna suchość skóry, jej pękanie oraz znacznie nasilony świąd. Ze względu na to, iż objawy egzemy najczęściej dotyczą odsłoniętych części ciała (egzema na rękach), bywają powodem wstydu utrudniającym kontakty towarzyskie.

Egzema skóry nie ma w pełni wyjaśnionej etiologii powstawania, a przyczyny egzemy nie zawsze udaje się ustalić. Wiadomo natomiast, iż wyróżniamy jej dwie postacie. Pierwsza z nich to egzema endogenna, która najprawdopodobniej związana jest z czynnikami genetycznymi oraz z pewnymi zaburzeniami w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Druga postać to egzema egzogenna – zwykle jest wyrazem alergii na czynniki kontaktowe pochodzenia zewnętrznego. Najważniejsza jest wówczas diagnostyka alergiczna i określenie czynników uczulających, co pozwoli na ich unikanie i zredukowanie objawów.

Egzema nie ma związku z żadnymi czynnikami infekcyjnymi, w związku z czym nie może być traktowana jako choroba zakaźna. Zatem nie ma obawy o zarażenie się i przeniesienie zmian skórnych z osoby chorej na zdrową.

Egzema – objawy choroby

W początkowym etapie przebiegu choroby zmiany skórne dotyczą głównie miejsc, na które zadziałał alergen kontaktowy:

• krem – egzema dłoni lub egzema rąk w obrębie dłoni i przedramion,
• farba do włosów – egzema skóry głowy i twarzy,
• kolczyki – egzema na uszach,
• buty ze sztucznego tworzywa – egzema na nogach.

Jeżeli przyczyną egzemy są alergeny wewnątrzustrojowe (np. pasożyty bytujące w jelitach), zmiany mogą być zlokalizowane w dowolnej okolicy ciała i zajmować większą jej powierzchnię.

U pacjentów z egzemą występują obrzęk i zaczerwienienie skóry. Pojawiają się grudki, plamy, pęcherzyki z płynem. Obecności wykwitów towarzyszy nasilony świąd skóry. Uporczywe drapanie zmian skórnych powoduje uszkodzenia skóry, powstawanie nadżerek i owrzodzeń, które mogą wtórnie nadkażać się bakteryjnie.

Egzema u niemowląt może być przyczyną niepokoju dziecka, płaczliwości, a także braku apetytu. Każdy przypadek egzemy powinien być rozpatrywany indywidualnie, gdyż u każdego przyczyny są inne, inny jest też stopień zaawansowania zmian. Chorobę zawsze diagnozuje dermatolog i to on decyduje o sposobie leczenia egzemy.

Leczenie egzemy

Wiedząc już, jakie są przyczyny i objawy, dobrze byłoby uzyskać odpowiedź na pytanie – jak leczyć egzemę. O wiele łatwiejsze jest postępowanie z pacjentem, u którego udaje się zidentyfikować czynnik alergiczny. Postępowanie polega wówczas na unikaniu kontaktu z alergenem. Szczególnie ważne jest to w przypadku alergii kontaktowych w miejscu pracy – istnieje wtedy konieczność zmiany stanowiska i odizolowania chorego od czynnika wyzwalającego. Zdecydowanie trudniej leczy się pacjentów, u których etiologii nie udaje się ustalić. W takich wypadkach w dużej mierze należy skupić się na leczeniu objawowym. W związku z suchością i wrażliwością skóry konieczne jest stosowanie kremu na egzemę o właściwościach nawilżających i regenerujących. Przy egzemie leczenie maścią może mieć również za zadanie nawilżać i regenerować nabłonek, czasem jednak wskazane jest zastosowanie maści ze sterydem celem zmniejszenia zaczerwienienia i obrzęku lub maści antybiotykowej, jeżeli doszło do nadkażenia zmian i pojawiły się sączące nadżerki. Na rynku dostępne są różnego rodzaju maści na egzemę bez recepty, jednakże uważa się, że nie powinniśmy podejmować leczenia na własną rękę, a leki na egzemę miejscowe i ogólne stosować zgodnie z zaleceniami dermatologa. Istnieją także domowe sposoby na egzemę obejmujące minimalizację stresu, dbanie o odpowiednią ilość snu, używanie emolientów do codziennej pielęgnacji, używanie hipoalergicznych środków do prania.