Przejdź do treści

Co to jest niedodma płuc? Objawy, diagnostyka obrazowa, leczenie. Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia

Lekarka oglądająca zdjęcie roentgenowskie płuc.
StockPhotoPro/ AdobeStock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Niedodma to określenie opisujące stan, w którym dochodzi do wyłączenia płuca lub jego fragmentu z wymiany gazowej, w wyniku czynników wewnętrznych lub zewnętrznych. To częsty problem na salach operacyjnych oraz u osób z nowotworami lub stanami zapalnymi dróg oddechowych.

Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

Ewelina Stefanowicz
lekarz

Niedodma płuc może przybrać kształt okrągły lub występować w postaci zacienień linijnych na obrazie rentgenowskim, co nazywa się niedodmą płytkową. W leczeniu schorzenia skupia się na odnalezieniu przyczyny oraz rehabilitacji oddechowej redukującej obszar niedodmy.

Niedodma: rodzaje

Niedodma (collapse, atelectasis) to stan zmniejszenia upowietrznienia płuc wraz ze zmniejszeniem objętości całego płuca lub jego części. Zmianę diagnozuje się dzięki badaniom obrazowym – rentgenowi i tomografii komputerowej. Płuco objęte niedodmą nie funkcjonuje prawidłowo.

Niedodma w RTG może przybierać różne formy. Wyróżnia się dwa rodzaje niedodmy płuc widoczne w obrazie rentgenowskim:

  • niedodmę płytkową – jest ona jednym z przykładów zacienienia linijnego nieprzegrodowego. Płytki niedodmowe są najczęstszymi zmianami u podstawy płuc. Taki objaw nazywany jest linią Fleischera. Płytka niedodmy w polu dolnym płuca lewego lub prawego może świadczyć o wadliwej czynności przepony, przejściowych problemach z odruchem kaszlowym występującym po operacji;
  • niedodmę okrągłą – daje cień okrągły na RTG, utrzymuje się przez dłuższy czas. W bliższym od niedodmy obszarze płuca pojawia się tzw. ogon komety, czyli widoczne naczynia i oskrzele zaopatrujące zmianę. Występuje w takim kształcie m.in. w azbestozie.

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Odporność
Naturell Czosnek Max Bezzapachowy, 90 kapsułek
17,39 zł
Odporność
Bloxin Żel do nosa w sprayu, 20 ml
25,99 zł
Odporność, Energia, Beauty
Naturell Witamina B Complex Vegan, 180 tabletek
79,99 zł
NOWOŚĆ
Odporność, Multilac
Multilac Synbiotyk, 20 kapsułek
23,39 zł
Odporność
Estabiom Junior, Suplement diety, 20 kapsułek
28,39 zł
lekarz trzymający zdjęcie rentgen

Niedodma płuc: przyczyny

Najczęstszą przyczyną powstawania niedodmy płuc jest wtórne utrudnione przedostawanie się powietrza przez oskrzela, czyli inaczej niedodma obturacyjna. Może być spowodowana zaleganiem wydzieliny śluzowej związanej z zapaleniem, ciałem obcym czy nowotworami znajdującymi się w jego wnętrzu. Oskrzele może być również uciskane od zewnątrz przez guzy śródpiersia, płyn znajdujący się w opłucnej, powiększone węzły chłonne – określa się wtedy to schorzenie jako niedodmę z ucisku. Inną przyczyną może być zatorowość płucna.

Do przyczyn pierwotnych niedodmy należy niedobór surfaktantu, tj. substancji zapobiegającej zapadaniu i sklejaniu się pęcherzyków płucnych. Najczęściej występuje u noworodków oraz dorosłych z ciężką niewydolnością oddechową.

Niedodma występuje często u pacjentów wentylowanych mechanicznie na oddziale intensywnej terapii oraz u osób znieczulanych ogólnie podczas operacji.

Niedodma płuc: objawy

Jeśli stanem patologicznym objęty jest niewielki fragment płuca, dolegliwości mogą się nie pojawić. Objawy związane z niedodmą obejmują trudności w oddychaniu (płytki i przyspieszony oddech), duszność, kaszel, przyspieszoną akcję serca. W zaawansowanych przypadkach może pojawić się sinica związana z niedostatecznym dostarczaniem tlenu do tkanek ciała.

W badaniu przedmiotowym u pacjenta cierpiącego na niedodmę którejś z części płuc lekarz stwierdza asymetryczną ruchomość klatki piersiowej, osłabioną po stronie występowania nieupowietrznionej tkanki. Przy opukiwaniu stwierdza się stłumienie. Drżenie głosowe może być zwiększone lub zmniejszone, w zależności od rodzaju niedodmy. Podczas badania osłuchowego stetoskopem lekarz stwierdza ściszenie szmeru.

Zobacz także

Zmiany niedodmowe płuc: leczenie

Wdrożenie odpowiedniej terapii niedodmy płuc zależy od przyczyny, która ją wywołała. W przypadku zmian zapalnych zwykle konieczna jest antybiotykoterapia. Kiedy powodem wystąpienia niedodmy jest guz nowotworowy, należy zastosować leczenie chirurgiczne lub radioterapię, która usunie przeszkodę, czasami wraz z częścią miąższu płuca. Ciało obce usuwa się za pomocą bronchofiberoskopu.

W przypadku dużego nasilenia objawów stosuje się również leczenie objawowe, którego głównym zadaniem jest wyrównywanie parametrów oddechowych – podanie tlenu, respiratoroterapia. W schorzeniach powodujących obturację dróg oddechowych do terapii włącza się preparaty rozszerzające oskrzela i zmniejszające produkcję wydzieliny lub ułatwiające jej wykrztuszanie.

Rehabilitacja przy niedoodmie płuc

Istnieją sposoby przeciwdziałania niedodmie, polegające na wykonywaniu regularnych ćwiczeń samodzielnie przez pacjenta i z pomocą fizjoterapeuty. Dzięki nim zwiększa się objętość płuc, a pacjent odczuwa mniej objawów związanych z układem oddechowym. Dowiedziono naukową skuteczność takiej formy terapii.

Podstawowym ćwiczeniem stosowanym w niedodmie jest pogłębione oddychanie, czyli zwiększanie objętości wydychanego i wdychanego powietrza. Wykonuje się je w różnych pozycjach ciała i z użyciem różnych mięśni oddechowych. Stosuje się także ćwiczenia z użyciem przedmiotów oporowych, wydechy przy „zasznurowanych” ustach. U osób wyniszczonych, z osłabieniem mięśni oddechowych, stosuje się trening tychże mięśni.

Bibliografia

Przytrzymaj
i odkryj

Pirożyński M., Niedodma: patofizjologia i objawy, „Postępy Nauk Medycznych” 2009, nr 8, s. 610-613.
Szczeklik A., Interna Szczeklika. Medycyna Praktyczna, Kraków 2018.

Najnowsze w naszym serwisie

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Jak objawia się egzema i jak skutecznie pozbyć się plamek, wyprysków i nadżerek?

Białe plamy na paznokciach – co oznaczają i jak się ich pozbyć?

Kobieta - ból zeba

Co zrobić, kiedy boli ząb? Poznaj domowe sposoby, które przyniosą Ci ulgę!

Przelewanie w brzuchu – czy jest normalne? Co może oznaczać uczucie przelewania wody w brzuchu?

Uważano go za defekt skóry, a chorym podawano arszenik, jod i olej z wątroby dorsza. Jak kiedyś leczono toczeń

„Przekonanie, że większe i głębsze oddechy lepiej dotleniają organizm, jest błędne” – mówi lek. med. Elżbieta Dudzińska zajmująca się pracą z oddechem

Bruzdy na paznokciach – podłużne, poprzeczne. Przyczyny i leczenie bruzd na paznokciach

„Medycyna konwencjonalna nie stoi w sprzeczności z medycyną integralną czy holistycznym podejściem do zdrowia. Przeciwnie, jest jej częścią” – mówi Orina Krajewska

Nazywano go „złotem duszy”, wierząc, że poprawia nastrój, podawano z winem i gotowano w ryżu. Jak kiedyś leczono złotem

Kobieta

Ty zawsze w trzech swetrach, a dalej ci zimno? Oto kilka możliwych przyczyn

Kobieta kładzie niemowlę do łóżeczka

Niezwykły projekt polskich uczniów. Stworzyli kamizelkę wykrywającą zanik oddechu u noworodka

Wsłuchaj się w swój oddech. Może on wiele powiedzieć o twoim stanie zdrowia

„Dzięki współpracy z pacjentami czuję spokój i nie boję się chorób” – mówi Robert Statkiewicz, osoba współtworząca aplikację „Pacjenci Pacjentom”, członkum zarządu Fundacji Ludzie i Medycyna

Jak Polacy oceniają szpitale?

Pacjenci i pacjentki ocenili polskie szpitale. Najczęściej narzekali na brak poszanowania prawa do intymności i kiepskie jedzenie

5 codziennych zagrożeń dla kręgosłupa. Unikaj jak ognia!

Jak polskie uzdrowiska zarabiają na smogu? Paulina Górska przedstawia wyniki najnowszego badania

Jak polskie uzdrowiska zarabiają na smogu? Paulina Górska przedstawia szokujące wyniki najnowszego badania

Dłonie

Dziewczynce amputowano wszystkie kończyny. Winą błędna diagnoza lekarzy

Jeden z najlepszych szpitali na świecie znajduje się w Krakowie. „Za konsolą robota i chirurg, i chirurżka mają taką samą doskonałość”, mówi prezeska Joanna Szyman

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka / AdobeStock

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka

Jedna, "centralna" kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jedna, „centralna” kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jak opanować przetłuszczające się włosy? Kosmetyki i domowa pielęgnacja

Ma 23 lata i pokaźny dorobek naukowy. Poznajcie Wojciecha Nazara, najmłodszego doktora w Polsce!

Ma 23 lata i pokaźny dorobek naukowy. Poznajcie Wojciecha Nazara, najmłodszego doktora w Polsce!

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

×