Przejdź do treści

Eustres – czym jest, kogo dotyczy i jakie ma zalety? Eustres a dystres 

Eustres - czym jest, kogo dotyczy i jakie ma zalety? Pexels
Podoba Ci
się ten artykuł?
Podoba Ci
się ten artykuł?

Eustres nazywany jest stresem pozytywnym, mobilizującym ludzi do działania. Pojęcie to jest więc zaprzeczeniem typowego myślenia na temat stresu, zgodnie z którym jest to zjawisko negatywne, wyniszczające organizm. Eustres może pomagać w różnych sytuacjach, na przykład w czasie przygotowania do egzaminów lub do pracy.

Czym jest eustres? Czy stres może być pozytywny? 

Zgodnie z koncepcją Hansa Selyego można wyróżnić dwa rodzaje stresu, czyli eustres i dystres, nazywane także stresem pozytywnym i stresem negatywnym. Takie podejście zrewolucjonizowało w latach 50. XX wieku dotychczasowe myślenie o stresie. Koncepcje Selyego wciąż są aktualne i wskazują na to, że w zależności od sytuacji i zasobów jednostki, stres może przybierać różne formy.  

Stres pozytywny, w przeciwieństwie do negatywnego, ma dodawać sił i wspierać ludzi w trudnych momentach. Eustres definiowany jest więc jako stres, który pozytywnie wpływa na organizm człowieka, mobilizuje do działania, motywuje, a także daje nowe możliwości. Stresu w wielu przypadkach nie można przecież uniknąć, ponieważ ta reakcja jest po prostu częścią współczesnego życia. Eustres może wiązać się z takimi sytuacjami jak pierwszy dzień w pracy, randka, ważny egzamin, spotkanie towarzyskie po latach, ślub. Samo pojęcie eustres pochodzi z połączenia języka greckiego i angielskiego, ponieważ „eu” w grece oznacza „dobry”, a „stress” po angielsku oznacza „stres, napięcie”. Eustres definiowany jest więc często jako dobry stres.

Mózg pełen różnych emocji

Czy eustres pojawia się u wszystkich? 

Eustres teoretycznie może pojawić się u każdej osoby, jednak jego występowanie zależy od działających bodźców i zasobów organizmu. Przykładowo egzamin jest sytuacją stresującą i tylko u niektórych wywoła pozytywne odczucia i większą mobilizację do działania. Dodatkowo dobrze pamiętać o tym, że eustres pojawia się tylko w przypadku, gdy stresory nie działają zbyt długo. W sytuacji, gdy bodźce występują przez dłuższy czas, na przykład jest wiele egzaminów i organizm nie może się zregenerować, kończy się funkcja mobilizująca i dochodzi do zmęczenia, a nawet wyczerpania.  

Tak naprawdę eustres najczęściej pojawia się w takich sytuacjach, które są ważne i mogę nieść ze sobą różne korzyści (emocjonalne, materialne, zdrowotne). Do przykładów można zakwalifikować egzaminy, spotkania, randki, śluby, oczekiwanie na narodziny dziecka. W takich momentach pojawia się uczucie podekscytowania i radości. Eustres może dotyczyć także takich sytuacji jak nauka lub praca. To właśnie wtedy konieczne jest znalezienie w sobie dawki motywacji i mobilizacji do działania.  

Eustres może więc towarzyszyć studentom w czasie sesji, albo też nowo przyjętej osobie do pracy. Warto pamiętać o tym, że eustres powiązany jest także z psychologiczną reakcją „walcz lub uciekaj”, która jest typowa dla sytuacji zagrożenia. Eustres może więc pomóc w walce w nieprzewidzianym momencie, na przykład ucieczce przed nadjeżdżającym, z ogromną prędkością, samochodem na przejściu dla pieszych.

Stres w pracy - jak się go pozbyć?

Pozytywne skutki stresu  

Eustres działa w wielu przypadkach jako siła napędowa, ogromny motywator i mobilizator. Dobry stres ma za zadanie zapewnić organizmowi więcej sił do działania, przypływ adrenaliny, a czasami także dopaminy (neuroprzekaźnika, nazywanego hormonem szczęścia). W niektórych przypadkach eustres jest nawet niezbędny do działania, ponieważ bez niego nie udałoby się osiągnąć wielu zamierzonych celów.  

W codziennym życiu zwykle konieczne jest utrzymywanie pewnego optymalnego poziomu stresu (zgodnie z pierwszym prawem Yerkesa i Dodsona), jednak im trudniejsze jest dane zadanie, tym poziom stresu powinien być niższy (na co wskazuje drugie prawo Yerkesa i Dodsona). Należy jednak zaznaczyć, że poziom trudności zadania w dużej mierze zależy od indywidualnej interpretacji i zasobów organizmu. Jakie są więc najważniejsze pozytywne skutki stresu 

Poza mobilizacją i zwiększeniem motywacji, można mówić również o efektywniejszym wykonywaniu swoich obowiązków (zawodowych, osobistych). Eustres sprawia więc, że ludzie stają się bardziej wydajni i produktywni, radzą sobie z codziennymi obowiązkami. Eustres daje również motywację do działania i może przyczynić się do wielu pozytywnych zmian w życiu, na przykład lepszych wyników w szkole lub na studiach, znalezienia świetnej pracy, awansu, wspaniale zaplanowanej uroczystości weselnej, wyjścia z trudności finansowych.  

Po latach trudno sobie przypomnieć, jak udało się poradzić z danym wyzwaniem i to w tak krótkim czasie. Często jest to właśnie zasługa działającego stresu pozytywnego i zwiększonej motywacji. Z eustresem nie należy więc walczyć, tylko znacznie lepiej się z nim polubić i zacząć wykorzystywać do swoich celów. Najważniejsza jest tutaj kontrola emocji i zdolność radzenia sobie ze stresującymi sytuacjami w sposób wydajny i akceptowalny.

Kobieta trenuje

Eustres a dystres 

Eustres i dystres to dwa główne rodzaje stresu, wyróżnione przez wcześniej wspomnianego Hansa Selyego. Tak naprawdę można je zdefiniować jako dwie strony tego samego medalu, czyli jako stres pozytywny i negatywny. Niestety dystres związany jest zwykle z poważnymi sytuacjami, niezależnymi od własnej woli, na przykład śmiercią bliskiej osoby, chorobą, pandemią, kryzysem. Dystres powoduje frustrację, smutek, zniechęcenie, może prowadzić do poważnych chorób psychosomatycznych, w tym do depresji. Czasami dystres pojawia się również jako reakcja na przedłużające się działanie bodźców, które początkowo były traktowane pozytywnie (na przykład stres w pracy). W takich przypadkach eustres zmienia się w dystres.  

Granica między pozytywnym i negatywnym stresem jest bardzo cienka, dlatego dobrze zdawać sobie z niej sprawę. Nie należy pozwalać organizmowi na przewlekły stres, który jest negatywny i może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.  

Źródła: 

  1. https://zenodo.org/record/839685#.Y4nrhy_UTs0 [dostęp: 02.12.2022] 
  1. http://dlibra.bg.ajd.czest.pl:8080/dlibra/publication/6654?tab=1 [dostęp: 02.12.2022] 

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy:

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.