się ten artykuł?
Grupy inwalidzkie są przyznawane osobom z niepełnosprawnościami. Stopień zależy od stwierdzonej dysfunkcji, która odbija się na codziennym życiu. Przyznawano je do 1997 r., teraz niepełnosprawny może dostać orzeczenie o niepełnosprawności bądź orzeczenie o niezdolności podjęcia pracy. Mimo upływu lat nadal nazywa się je jednak grupami inwalidzkimi.
Czym jest grupa inwalidzka?
Grupy inwalidzkie, a obecnie orzeczenia o niepełnosprawności, przyznaje się w celu rentowym lub nierentowym. W pierwszym z tych przypadków zaświadczenie jest potrzebne osobom, które z powodu swojego stanu zdrowia nie są w stanie pracować. W takiej sytuacji wyróżnia się trzy niezdolności:
- pierwsza – niezdolność do wykonywania pracy zarobkowej i samodzielnego prowadzania życia,
- druga – niezdolność do pracy zawodowej,
- trzecia – częściowy brak zdolności do wykonywania pracy w danym zawodzie bądź konieczność jak najszybszego przekwalifikowania zawodowego.
Pierwsza grupa inwalidzka
Zgodnie z art. 4 ust.1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U.2020.426 z dnia 2020.2020.0313) pierwszą grupę inwalidzką mają osoby, które nie są zdolne do pracy z powodu znacznej niepełnosprawności. Potrzebują one pomocy innych w codziennej egzystencji, mogą podejmować zatrudnienie jedynie w warunkach pracy chronionej.
Osoby, które mają przyznaną pierwszą grupę inwalidzką, mogą korzystać z zasiłku pielęgnacyjnego, ulgi za przejazdy PKP i PKS oraz ze zniżek na transport komunikacją (to zależy od regulaminu miasta bądź gminy). Przysługuje im też prawo do zwolnienia z opłat za abonament radiowo-telewizyjny, mogą parkować na miejscach dla osób niepełnosprawnych (oznaczonych kopertą), jeździć na turnusy rehabilitacyjne i korzystać z refundacji na sprzęt rehabilitacyjny.
Druga grupa inwalidzka
Druga grup inwalidzka to umiarkowany stopień niepełnosprawności, który jest przyznawany osobom niezdolnym bądź częściowo niezdolnym do podjęcia i wykonywania pracy zawodowej – mogą podejmować zatrudnienie w zakładach oferujących pracę w warunkach chronionych). Osoby te nie wymagają jednak pomocy i opieki innych przez cały czas – wystarczy czasowa lub częściowa.
II grupa inwalidzka daje prawo do korzystania z ulgi rehabilitacyjnej, zniżek w komunikacji miejskiej, czy komunikacji PKP i PKS. Jej posiadacze mniej płacą za wyrabianie paszportu, mogą korzystać z zasiłku pielęgnacyjnego i dofinansowań ze środków PFRON na zakup potrzebnego do funkcjonowania sprzętu, np. Ortopedycznego. Osoby z drugą grupą inwalidzką mogą być zatrudniane na specjalnych warunkach, tj. mają dodatkowe przerwy, krótszy czas pracy i dodatkowe urlopy.
Trzecia grupa inwalidzka
Trzecia grupa inwalidzka, czyli inaczej trzeci stopień niepełnosprawności lub lekki stopień niepełnosprawności, przyznawana jest osobom, które mogą wykonywać swoją pracę, jednak mają mniejszą sprawność w porównaniu z osobami w pełni zdrowymi i sprawnymi zarówno pod względem fizyczno-ruchowym, jak i psychicznym. Ograniczenia zdrowotne mogą być jednak przynajmniej częściowo, pokonywane dzięki pomocy sprzętu ortopedycznego lub innych rozwiązań.
Osoby, które otrzymają trzecią grupę inwalidzką, mogą korzystać z ulgi rehabilitacyjnej, komunikacyjnej i ubiegać się o wsparcie z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. Są też zatrudnione na specjalnych warunkach, które dokładnie omawia ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej.
Jak starać się o grupę inwalidzką?
Osoba, która chce dostać orzeczenie o niepełnosprawności, musi najpierw przygotować:
- wniosek o wydanie orzeczenia,
- dokumenty potwierdzające stan zdrowia,
- zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia (wszelkiego rodzaju dokumentacja medyczna, potwierdzająca m.in. leczenie szpitalne, ambulatoryjne, dodatkowe badania i konsultacje).
Wnioski i zaświadczenia można znaleźć w powiatowym bądź wojewódzkim zespole do spraw orzekania o niepełnosprawności lub pobrać ze strony internetowej tych urzędów. Wszystkie dokumenty należy złożyć w powiatowym zespole do spraw orzekania o niepełnosprawności w miejscu swojego zamieszkania.
Do miesiąca po złożeniu odpowiednich dokumentów przyjdzie informacja o terminie posiedzenia (w przypadku skomplikowanych spraw – do dwóch miesięcy). Orzeczenie jest przyznawane w ciągu dwóch tygodni od tego momentu. Można poprosić o wysłanie go pocztą lub odebrać osobiście.
Bibliografia:
- Brząkowski M., Zatrudnianie osób niepełnosprawnych, C.H. Beck, Warszawa 2014.
- https://www.gov.pl/web/gov/uzyskaj-orzeczenie-o-stopniu-niepelnosprawnosci [dostęp 20.09.2023].
- https://www.pfron.org.pl/pracodawcy/dofinansowanie-wynagrodzen/status-osoby-niepelnosprawnej/ [dostęp 20.09.2023].
