Grzybica pochwy – przyczyny, objawy i leczenie

Grzybica pochwy to problem dotykający wiele kobiet, a stany zapalne pochwy i sromu to zwykle jeden z najważniejszych powodów wizyt u ginekologów. Jakie są przyczyny i objawy grzybicy pochwy? Jak należy ją leczyć – domowe sposoby mogą pomóc? Czy każdy przypadek trzeba skonsultować z lekarzem?

Grzybica pochwy – przyczyny 

Zgodnie z dostępnymi obecnie danymi zakłada się, że każda kobieta przeszła w swoim życiu chociaż raz grzybicę pochwy. To stwierdzenie wskazuje na ogromną skalę problemu, a także konieczność wdrożenia różnych metod profilaktycznych, które powinny obejmować przede wszystkim edukację.

Na pojawienie się grzybicy pochwy narażone są kobiety w każdym wieku, zarówno aktywne seksualnie, jak i te, które nie współżyją. Nasilenie objawów i częstotliwości występowania kandydozy pochwy są szczególnie charakterystyczne dla kobiet w okresie menopauzalnym.

Do rozwoju grzybicy pochwy dochodzi poprzez zaburzenie naturalnej równowagi flory bakteryjnej. Infekcja jest wywoływana przez drożdżaki z rodzaju Candida, dlatego grzybicę pochwy nazywa się również kandydozą. Jedną z przyczyn tego problemu jest długotrwała antybiotykoterapia, która zabija nie tylko patogeny, ale również dobroczynne pałeczki kwasu mlekowego, naturalnie bytujące w pochwie oraz w jelitach człowieka. Poza antybiotykoterapią na wystąpienie choroby wpływają także inne czynniki takie jak:  

• suchość pochwy; 
• nieodpowiednia higiena intymna; 
• ciąża; 
• przyjmowanie antykoncepcji; 
• cukrzyca; 
• stosowanie leków immunosupresyjnych. 

Pamiętaj o tym, że rozwój grzybicy pochwy dotyka zarówno te kobiety, które nie dbają o higienę, jak i te, które zbyt często i dokładnie myją okolice intymne. Dzieje się tak dlatego, że dochodzi wtedy do niszczenia naturalnej warstwy ochronnej, występującej na śluzówce w pochwie. Ważny jest tutaj także wybór odpowiednich kosmetyków albo używanie do mycia wyłącznie wody.

Grzybica pochwy – objawy  

Kandydoza pochwy daje następujące objawy: 

• świąd i pieczenie skóry w okolicach sromu oraz pochwy; 
• pojawienie się wydzieliny o białym kolorze i serowatej konsystencji; 
• ból w trakcie stosunków seksualnych, a także badań ginekologicznych; 
• dyskomfort w czasie kąpieli oraz dotykania miejsc intymnych; 
• zaczerwienienie w okolicach intymnych; 
• ból w czasie oddawania moczu. 

Pamiętaj o tym, że nie wszystkie objawy muszą pojawić się jednocześnie, a brak jakiegokolwiek z nich nie świadczy o możliwości wykluczenia kandydozy pochwy. Co ciekawe, rozwój grzybicy nie daje żadnych objawów u nawet 20% pacjentek oraz u 40% kobiet w ciąży. W tym miejscu na pewno pojawia się więc pytanie – jak zdiagnozować infekcję? W przypadku kobiet, które nie są w ciąży, taka bezobjawowa grzybica przechodzi samoistnie lub zostaje zdiagnozowana w czasie rutynowej kontroli u lekarza. U kobiet w ciąży leczenie jest jednak ważne i konieczne, bo kandydoza może zaszkodzić dziecku.

Grzybica pochwy – leczenie 

Istnieje wiele metod leczenia grzybicy pochwy, zwykle obejmuje ono stosowanie przeciwgrzybicznych globulek dopochwowych oraz maści o miejscowym działaniu. W sytuacjach, kiedy schorzenie często nawraca lub leczenie nie przynosi pożądanych efektów, lekarz może przepisać tabletki przeciwgrzybicze doustne, które zadziałają na cały organizm.

Leczenie domowe  

Domowe sposoby na grzybicę pochwy można wykorzystać w wielu przypadkach, a szczególnie w kontekście profilaktyki lub wsparcia leczenia. W aptece kupisz wiele preparatów dostępnych bez recepty. Takie rozwiązanie jest zwykle dobrą opcją w sytuacji, gdy kobieta cierpi na nawracające infekcje i potrafi rozpoznać chorobę. Poza tym kluczowe znaczenie ma także:  

• odpowiednia higiena – najlepiej przy użyciu wody lub płynów z naturalnymi składnikami, nieperfumowanych, 
• jedzenie naturalnego nabiału i kiszonych warzyw lub owoców – dzięki nim dostarczysz do organizmu bakterie utrzymujące odpowiednie pH, 
• noszenie bawełnianej, niekolorowej bielizny, 
• unikanie wkładania obcisłych spodni lub rajstop, 
• spanie bez bielizny, jeżeli masz taką możliwość, 
• cykliczne uzupełnianie flory bakteryjnej pochwy probiotykami, np. po leczeniu antybiotykami.

Po leki apteczne bez recepty można sięgnąć także w przypadku, gdy jesteś na wyjeździe lub termin oczekiwania na wizytę u ginekologa jest zbyt długi, a objawy uciążliwe. 

Leczenie specjalistyczne  

Diagnoza grzybicy pochwy opiera się na badaniu biocenozy pochwy, dzięki czemu można stwierdzić, czy dana infekcja jest wynikiem rozwoju grzybów, bakterii, czy też obu czynników jednocześnie. Zwykle lekarz pobiera próbkę z pochwy, aby następnie zrobić posiew wymazu z dróg rodnych. Objawy grzybicy są jednak najczęściej wystarczająco charakterystyczne, żeby ginekolog zaproponował leczenie bez dodatkowej diagnostyki.

Wśród substancji stosowanych w przebiegu kandydozy pochwy należy wymienić klotrimazol, nystatynę, natamycynę i flukonazol. Możliwe jest wykorzystanie preparatów działających miejscowo, a więc w formie maści oraz żelów, a także globulek. Inną opcją jest leczenie doustne, które jest polecane szczególnie w przypadku nawracającej grzybicy pochwy. Oczywiście sposób leczenia musi być dopasowany do potrzeb pacjentki.  

Wdrożenie leczenia w przypadku grzybicy pochwy jest konieczne, na wizytę u lekarza szczególnie muszą zdecydować się kobiety w ciąży. Proces trwa zwykle od kilku do kilkunastu dni, a objawy szybko ustępują. Następnym krokiem jest wdrożenie wymienionych wyżej działań profilaktycznych, aby nie dopuścić do ponownej infekcji. 

W przebiegu grzybicy pochwy dobrym rozwiązaniem jest poddanie leczeniu również partnera seksualnego. U wielu mężczyzn takie infekcje nie powodują objawów, jednak czasami pojawia się zaczerwienienie w okolicy prącia oraz moszny, a dodatkowo taka infekcja może wtórnie wpływać na nawracającą grzybicę u kobiety.

Bibliografia:

1. Gałęcka, M., Szachta, P., Nawrotowe grzybice i bakteryjne zapalenia pochwy – charakterystyka przyczyn oraz możliwości terapeutycznych i profilaktycznych,  Forum Zakażeń 2013, 2: 121-125.
2. Macura, A., Skóra, M., Grzyby izolowane z pochwy i ich wrażliwość na leki przeciwgrzybicze. Ginekologia Polska 2012, 83.
3. Sobczuk, A., Wrona, M., Pertyński, T., Stany zapalne pochwy u kobiet w wieku menopauzalnym, Przegląd Menopauzalny 2007, 3: 155-161.