Kobiety z endometriozą są cztery razy bardziej narażone na raka jajnika

Naukowcy z Wydziału Zdrowia Publicznego na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Utah przeprowadzili przełomowe badania dotyczące związku między endometriozą a ryzykiem wystąpienia raka jajnika. Jak wskazali, w przypadku kobiet z endometriozą głęboko naciekającą ryzyko to było aż 18,8-krotnie wyższe. 

Endometrioza a rak jajnika

Endometrioza to choroba ginekologiczna, w której dochodzi do procesu rozrostowego tkanek błony śluzowej macicy. Komórki błony śluzowej trzonu macicy, nazywane endometrium, pojawiają się poza błoną śluzową macicy, m.in. w jamie otrzewnej, jajowodach, moczowodach czy jelitach. Ogniska endometriozy mogą być zlokalizowane nawet w bardzo odległych miejscach, jak wątroba, żołądek lub płuca. Od lat spekulowano, że choroba może mieć również związek z występowaniem raka jajnika. Naukowcy z Wydziału Zdrowia Publicznego na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Utah postanowili przyjrzeć się temu bliżej. Wyniki ich badania zostały zostały opublikowane w czasopiśmie naukowym JAMA Network.

Naukowcy przeanalizowali dane zdrowotne prawie 500 tys. kobiet w wieku od 18 do 55 lat w celu oceny związku między endometriozą i jej podtypami a częstością występowania raka jajnika. Eksperci sprawdzili, ile kobiet zmagało się z endometriozą oraz ile z nich zachorowało na raka jajnika w latach 1992–2019. Badacze odkryli, że u kobiet, u których zdiagnozowano endometriozę, ryzyko zachorowania na raka jajnika jest 4,2 razy większe w porównaniu z kobietami, u których ta choroba nie występuje. Ponadto ryzyko wystąpienia raka jajnika typu I było szczególnie wysokie – około 7,5-krotnie wyższe, a raka jajnika typu II  – około 2,7 razy wyższe.

„Biorąc pod uwagę rzadkość występowania raka jajnika, dodatkowe ryzyko było stosunkowo niewielkie i wynosiło od 10 do 20 dodatkowych przypadków na 10 000 kobiet” – powiedziała Karen Schliep, starsza autorka badania i dodała – „Mimo to kobiety z endometriozą – zwłaszcza jej cięższymi podtypami – mogą być ważną grupą docelową w zakresie ukierunkowanych badań przesiewowych i profilaktyki raka”.

„Ta część była dla mnie szokująca”

Skala powiązań między endometriozą a rakiem jajnika różniła się także w zależności od podtypu endometriozy. Jak wskazano, w przypadku kobiet z endometriozą głęboko naciekającą ryzyko to było aż 18,8-krotnie wyższe. Kobiety z głęboko naciekającą endometriozą i towarzyszącymi jej endometriami jajników miały drugie najwyższe ryzyko, około 13 razy wyższe.

„Widząc ten dziesięciokrotny skok, przy dość wąskich przedziałach ufności między ośmiokrotnym a dwunastokrotnym, a następnie 19-krotnie wyższym ryzyku, jako epidemiolog nie zawsze widzisz tego typu zależności” — powiedziała Schliep i dodała – „To właśnie ta część była dla mnie szokująca”.

Specjalistka podkreśliła jednak, że najlepszym sposobem zapobiegania rakowi jajnika jest nadal aktywność fizyczna, rzucenie tytoniu i ograniczenie alkoholu. Istotnym czynnikiem ryzyka rozwoju choroby jest również występowanie w rodzinie raka jajnika, raka piersi lub raka jelita grubego.

„Jeśli dana osoba ma endometriozę i lekarz zalecił jej doustne pigułki antykoncepcyjne w celu leczenia lub po prostu zwykłej antykoncepcji, to zdecydowanie rozważyłabym ich przyjmowanie” – dr BJ Rimel, ginekolog onkolog w rozmowie z CNN i dodał – „Doustne pigułki antykoncepcyjne wiążą się z 50 proc. redukcją ryzyka raka jajnika, co jest świetną wiadomością”.