Masz w mózgu tyle mikroplastiku, że dałoby się z niego zrobić standardową plastikową łyżkę

„Nasze dzisiejsze mózgi składają się w 99,5 proc. z mózgu, a reszta to plastik” – mówi Matthew Campen z Uniwersytetu Nowego Meksyku w Albuquerque, jeden z autorów badania. Jak z niego wynika, próbki ludzkiego mózgu o prawidłowym działaniu poznawczym pobrane podczas sekcji zwłok na początku 2024 roku zawierały znacznie więcej drobnych odłamków plastiku niż próbki pobrane osiem lat wcześniej.

Łyżka w mózgu

„Stężenia, które zaobserwowaliśmy w tkance mózgowej zdrowych osób, których średni wiek to 45–50 lat, wynosiły 4800 mikrogramów na gram, czyli 0,48 proc. wagowo” – tłumaczy Matthew Campen.

To odpowiednik całej standardowej plastikowej łyżki tkwiącej w mózgu dorosłego człowieka!

„W porównaniu z próbkami mózgu z sekcji zwłok z 2016 r., jest to około 50 proc. więcej. Oznaczałoby to, że nasze dzisiejsze mózgi składają się w 99,5 proc. z mózgu, a reszta to plastik” – wyjaśnia Campen w rozmowie z CNN.

Naukowcy nie wykluczają jednak, że przyjęte metody pomiaru tworzyw sztucznych mogły zawyżać lub niedoszacowywać ich zawartości w organizmie. „Ciężko pracujemy, aby uzyskać dokładniejsze szacunki, które, jak sądzę, będziemy mieli w przyszłym roku” – zapowiada Campen.

Demencja = jeszcze więcej plastiku

W mózgach 12 osób, u których przed śmiercią zdiagnozowano demencję, naukowcy odkryli od trzech do pięciu razy więcej odłamków plastiku w porównaniu do mózgów osób zdrowych. Te odłamki, mniejsze niż może zobaczyć oko, skoncentrowały się w ścianach tętnic i żył mózgu, a także w komórkach odpornościowych mózgu.

„To trochę niepokojące, ale należy pamiętać, że demencja to choroba, w której upośledzona jest bariera krew-mózg i mechanizmy oczyszczania” – powiedział Campen.

Dodał, że również zanik tkanki mózgowej w przebiegu tej choroby może powodować, że mózg działa trochę jak „pochłaniacz tworzyw sztucznych”. Naukowcy nie podejrzewają więc, że mikroplastik ma jakikolwiek wpływ na rozwój demencji – jest raczej odwrotnie i to demencja powoduje, że mózg łatwiej chłonie plastik.

Wpuszczamy do organizmu konie trojańskie

„Najważniejsze pytanie brzmi: ‘OK, co te cząstki z nami robią?’. Szczerze mówiąc, nadal wielu rzeczy nie wiemy” – twierdzi w rozmowie z CNN pediatra i biolog prof. Philip Landrigan z Boston College. „Wiemy z całą pewnością, że te mikroplastyczne cząsteczki są jak konie trojańskie – niosą ze sobą wszystkie tysiące substancji chemicznych znajdujących się w tworzywach sztucznych, a wiemy już, że niektóre z nich są dla nas szkodliwe”.

Nanoplastik może potencjalnie zakłócać procesy komórkowe i osadzać substancje chemiczne zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego, takie jak bisfenole czy ftalany.

„Mamy całkiem dużo przesłanek, by stwierdzić, że mikroplastik i nanoplastik powoduje w naszym organizmie szkody, chociaż daleko nam do ustalenia pełnego zakresu tych szkód” – przekonuje Landrigan, dodając, że obecna wiedza wystarczy, by podjąć decyzję o wprowadzeniu działań ochronnych.

A te to m.in.: unikanie picia wody z plastikowych butelek, podgrzewania w mikrofalówkach posiłków w plastikowych opakowaniach czy zaparzania herbaty w torebkach (okazuje się bowiem, że zarówno te nylonowe, jak i polipropylenowe oraz wykonane z polimeru pod wpływem gorącej wody uwalniają duże ilości nanocząsteczek plastiku do wody). Warto również pamiętać o regularnej wymianie szczoteczek do zębów, żeby nie dopuszczać do połykania kruszącego się włosia w trakcie szczotkowania. A nawet tak pozornie niepowiązane z ochroną naszego zdrowia zachowania, jak pilnowanie odpowiedniego ciśnienia w oponach naszych samochodów oraz spokojna, pozbawiona nagłego hamowania jazda nimi, może przyczyniać się do ograniczenia ilości mikroplastiku w naszym otoczeniu.

Źródło: Nature Medicine, CNN Health