Niepożądany odczyn poszczepienny. Jak często występuje?

NOP to zaburzenie stanu zdrowia, które występuje w okresie do 4 tygodni po podaniu szczepionki. Według danych NIZP-PZH, występuje średnio raz na 10 tys. szczepień. Do niepożądanych reakcji zaliczamy omdlenia, duszności, pokrzywkę, wysoka gorączkę, wymioty czy drgawki.

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny podaje, że co roku liczba osób z niepożądanymi odczynami poszczepiennymi wynosi ok. 2 tys. Ciężkie NOP, wymagające hospitalizacji występują niezwykle rzadko, to ok. 0,1 proc przypadków. Ponadto Instytut donosi, że w ciągu ostatnich 20 lat w Polsce nie odnotowano zgonu, związanego przyczynowo ze szczepieniem.

Niepożądane odczyny poszczepienne są monitorowane przez liczne instytucje.  W razie niebezpieczeństwa szczepionki są natychmiast wycofywane z obiegu i starannie sprawdzane.

System nadzoru nad NOP w Polsce reguluje ustawa z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z 21 grudnia 2010 r w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania. System ten funkcjonuje w Polsce od 20 lat.

Rozpoznanie niepożądanego odczynu poszczepiennego to zadanie lekarza po zbadaniu szczepionej osoby. Podanie szczepionki zawsze wywołuje reakcje układu odpornościowego, ponieważ produkowane są przeciwciała i komórki odpornościowe. Odczyn po szczepieniu jest zazwyczaj spodziewaną reakcją szczepionej osoby i zależy od szczepionki, jej składu oraz indywidualnej reakcji organizmu szczepionej osoby. Do najczęstszych, łagodnych odczynów zalicza się obrzęk, ból i zaczerwienienie w miejscu wkłucia.

Niepożądany odczyn poszczepienny charakteryzuje się zaczerwienieniem całego ramienia, gorączką, osłabieniem i gorszym samopoczuciem. Objawy te utrzymują się do 3-4 dni. Poważne odczyny poszczepiennie występują bardzo rzadko, są to: omdlenia, zaburzenia przytomności, drgawki, bardzo wysoka gorączka (40 st. C). Reakcje te występują gwałtownie w ciągu kilku – czy kilkunastu minut po szczepieniu, dlatego zaleca się obserwację pacjenta po podaniu szczepionki.

Opracowano na podstawie rmf24