Pokrzywka alergiczna u dziecka i dorosłego. Jak leczyć pokrzywkę alergiczną?

Pokrzywka alergiczna to choroba skóry, która związana jest z rozszerzeniem i zwiększeniem przepuszczalności naczyń krwionośnych. Głównym objawy pokrzywki alergicznej to bąbel pokrzywkowy, zaczerwienienie oraz świąd. Jak leczyć pokrzywkę alergiczną i jakie są jej przyczyny?

Pokrzywka alergiczna – objawy

Pokrzywka alergiczna jest, mówiąc najprościej, uczuleniem. Głównym objawem jest bąbel pokrzywkowy, który charakteryzuje się objawami skórnymi, takimi jak świąd, zaczerwienienie, a także obrzęk i bolesność. Pokrzywce i alergii mogą towarzyszyć objawy ogólne, jak ból głowy, gorączka, uczucie zmęczenia, nudności, wymioty, biegunka, utrata apetytu, chrypka oraz trudności w połykaniu.

Pokrzywkę alergiczną dzielimy ze względu na czas występowania zmian na skórze na pokrzywkę ostrą (do 6 tygodni) i pokrzywkę przewlekłą (powyżej 6 tygodni). Ta pierwsza występuje częściej.

Szczególnie niebezpieczna jest pokrzywka alergiczna na twarzy, a także ta obejmująca język, gardło i krtań. Towarzyszący uczuleniu obrzęk naczynioruchowy krtani prowadzi do problemów z oddychaniem, a nawet do zatrzymania akcji serca. Należy pamiętać, że pokrzywka alergiczna u dziecka może mieć podobny przebieg.

Jak wygląda pokrzywka alergiczna?

Na skórze uczulonych osób powstają wykwity skórne zwane bąblami pokrzywkowymi. Są one różowe albo białe, mają różne kształty i rozmiary. Często towarzyszy im świąd i obrzęk. Takie wykwity na skórze utrzymują się kilkanaście godzin, a najczęstszym miejscem występowania zmian jest górna część ciała i tułów.

Co jest przyczyną pokrzywki alergicznej?

Pokrzywka alergiczna wywołana jest czynnikami alergizującymi, do których należą:

• alergeny wziewne i kontaktowe: pyłki roślin, sierść zwierząt, roztocza kurzu domowego, składniki kosmetyków, lateks;
• pokarmy: orzechy i orzeszki ziemne, jaja, mleko, pszenica, ryby, skorupiaki, soja;
• leki: antybiotyki (np. penicylina), leki znieczulające miejscowo, narkotyczne środki przeciwbólowe (np. kodeina, morfina);
• jady owadów: jad osy, szerszenia, mrówek.

Pokrzywka po antybiotyku i innych lekach

Często zdarza się, że pokrzywka u dzieci czy dorosłych jest wynikiem tego, że występuje u nich uczulenie na leki. Alergia polekowa przyjmuje często postać pokrzywki na ciele. Pojawia się także obrzęk oczu lub wokół warg. Może on rozwinąć się on także w rejonie gardła, co stanowi ryzyko uduszenia.

Najczęściej występuje pokrzywka po antybiotyku. Do innych często uczulających leków i środków zaliczamy takie jak:

• szczepionki,
• kontrasty podawane pacjentom przed wykonaniem niektórych badań,
• aspiryna (kwas acetylosalicylowy),
• środki wykorzystywane do znieczulania (miejscowego lub ogólnego),
• NLZP (niesteroidowe leki przeciwzapalne).

Gdy mamy wysypkę po lekach, powinniśmy stosować leki przeciwhistaminowe, glikokortykosteroidy, a niekiedy adrenalinę (wstrząs polekowy).

Pokrzywka alergiczna – diagnostyka

Jeśli na skórze pojawią się bąble podobne do oparzenia pokrzywą, to powinniśmy udać się do dermatologa. On rozpozna, dlaczego mogły się pojawić. Prawidłowa diagnoza zazwyczaj nie sprawia problemów, bo wygląd skóry i objawy pokrzywki alergicznej są bardzo charakterystyczne. Trudniejsze może być natomiast znalezienie alergenu, który ją wywołał. Pomogą nam w tym:

• testy skórne – są najczęściej wykonywanymi testami na alergie. Służą diagnostyce tych rodzajów alergii, w których reakcja organizmu jest natychmiastowa. Stosowane są, by potwierdzić uczulenie na alergeny wziewne, niektóre leki oraz w podejrzeniu atopowego zapalenia skóry i alergii pokarmowych.
• testy prowokacyjne – polegają na kontakcie pacjenta z podejrzanym czynnikiem wywołującym bąble pokrzywkowe. Dobrym przykładem jest tutaj test z kwasem acetylosalicylowym czyli aspiryną. W celu usunięcia pokrzywki stosuje się dietę złożoną z kartofli i ryżu. Po ustąpieniu objawów pacjentowi podaje się coraz większe dawki aspiryny. Wystąpienie pokrzywki alergicznej świadczy o tym, że przyczyną pokrzywki jest kwas acetylosalicylowy i pacjent jest na niego uczulony.
• testy immunologiczne (z krwi) – wykrywają specyficzne przeciwciała i antygeny. Badania krwi pozwalają określić miano swoistych (specyficznych) przeciwciał IgE skierowanych przeciwko konkretnym alergenom. Przeprowadza się je alternatywnie dla testów skórnych lub dodatkowo. Znajdują zastosowanie zwłaszcza u dzieci (z uwagi na brak możliwości współpracy z małym pacjentem przy wykonywaniu testu skórnego) oraz u osób przyjmujących na stałe leki, które mogłyby wpłynąć na wynik testów skórnych lub prowokacji.

Pokrzywka alergiczna – leczenie

To, jak leczyć pokrzywkę alergiczną, często zależy od jej umiejscowienia. Zalecenia ogólne wskazują na konieczność unikania czynników wywołujących uczulenie. Podstawą leczenia objawowego u większości chorych są leki przeciwhistaminowe, które redukują bąble pokrzywkowe oraz łagodzą świąd. Do najskuteczniejszych i najczęściej stosowanych leków przeciwhistaminowych należą: cetyryzyna, lewocetyryzyna, loratadyna, desloratadyna, feksofenadyna, rupatadyna i bilastyna. Dostępne są w postaci tabletek do połknięcia.

W łagodzeniu objawów pokrzywki alergicznej stosuje się również preparaty o działaniu miejscowym. Może to być krem lub maść na pokrzywkę alergiczną z glikokortykosteroidem, żel z lekiem przeciwhistaminowym, a także pasta, emulsja, puder płynny z tlenkiem cynku, środkiem miejscowo znieczulającym (np. mentolem lub benzokainą) lub wyciągami ziołowymi. Pokrzywka alergiczna na twarzy jest trudniejsza do leczenia, niektóre leki nie są wskazane do stosowania na wrażliwe miejsca ciała (w okolicy twarzy i szyi). Chodzi zwłaszcza o maść na pokrzywkę alergiczną z glikokortykosteroidami.

Pokrzywka na tle pokarmowym nie jest prosta do wyleczenia. Nie zawsze można całkowicie wyeliminować czynnik szkodzący zdrowiu z diety lub środowiska. Osoba chora musi wiedzieć gdzie dany alergen występuje.

Jako leczenie wspomagające przy pokrzywce alergicznej można stosować wapno, które uszczelnia naczynia krwionośne. Zdania są jednak podzielone, czy łagodzi ono objawy alergii. Ponadto sugeruje się, że może zmniejszać wchłanianie (a w związku z tym działanie) niektórych leków przeciwalergicznych.

Wapno oraz leki przeciwhistaminowe stosowane są również w pokrzywce o nieznanej etiologii, czyli tzw. idiopatycznej.

Pokrzywka alergiczna – leczenie domowe

Pokrzywkę alergiczną można leczyć domowymi sposobami. Zamiast zażywać tabletki, można stosować maść lub po prostu sięgnąć po naturalne produkty. Co ważne, domowe sposoby można bezpiecznie stosować również w okresie ciąży i karmienia piersią. Sprawdzone są:

• okłady z lodem lub zimną wodą,
• kompresy z wyciągu z cebuli, rumianku lub aloesu,
• dodatki do kąpieli takie jak soda oczyszczona czy krochmal mogą łagodzić świąd i inne dolegliwości towarzyszące pokrzywce,
• napar z pokrzywy jako alternatywa dla środków przeciwhistaminowych.

Pokrzywka alergiczna u dziecka. Co robić?

Leczenie pokrzywki alergicznej u dziecka przebiega podobnie jak u osoby dorosłej. Obejmuje działania mające na celu eliminację czynnika alergizującego oraz stosowanie leków zmniejszających objawy alergii. Dolegliwość nie powinna być bagatelizowana. Jeśli przyczyna pokrzywki nie jest alergia, wymaga się podjęcia właściwej diagnostyki oraz leczenia farmakologicznego. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku pokrzywki alergicznej na twarzy oraz w okolicy szyi.