Czym jest promienica? Czy ta choroba jest niebezpieczna?

Promienica to choroba zakaźna, wywoływana przez bakterie beztlenowe nazywane promieniowcami. Schorzenie to występuje współcześnie bardzo rzadko, jednak wciąż jest obecne. Sprawdź, czym charakteryzuje się promienica, czy jest niebezpieczna i jakie są metody jej leczenia. 

Czym jest promienica? 

Promienica to choroba wywołana przez bakterie Actinomyces israeli, które fizjologicznie obecne są we florze bakteryjnej jamy ustnej, w narządach rozrodczych oraz w przewodzie pokarmowym (a dokładniej na jego końcowym odcinku). Te drobnoustroje nie są groźne w zdecydowanej większości przypadków, jednak w sytuacji uszkodzenia błony śluzowej może dojść do infekcji.  

U kogo występuje promienica i jakie są jej rodzaje? 

Promienica to nie jest choroba przenoszona między ludźmi, więc nie należy obawiać się kontaktu z osobą zarażoną. Problem pojawia się, kiedy z jakiejś przyczyny u danej osoby pojawia się nagły spadek odporności, co sprawia, że z reguły przyjazne bakterie stają się patogenami. Promienica może wystąpić np. u osób z:  

• chorymi zębami,  
• ranami w jamie ustnej,  
• osłabioną odpornością,  
• cukrzycą,  
• różnymi urazami, 
• wirusem HIV lub chorobą AIDS, 
• nowotworami krwi, 
• chorobami nowotworowymi leczonymi chemioterapią. 

Poza tym można wyróżnić następujące rodzaje promienicy: 

• promienica szyjno-twarzowa,  
• promienica płucna, 
• promienica brzuszna.  

Najważniejsze objawy promienicy 

Promienica to choroba, która daje bardzo wyraźne i charakterystyczne objawy. U pacjentów występuje: 

• wysoka gorączka, przekraczająca zwykle 38 stopni Celsjusza, 
• widoczne są ropiejące zmiany, z których wypływa żółta treść i to właśnie tam znajdują się kolonie promieniowca. 

Zdecydowanie najczęściej pojawia się promienica szyjno-twarzowa, która dotyczy osób po różnych zabiegach stomatologicznych. Do widocznych symptomów należą tutaj: 

• guzki i ropne zmiany w rejonie jamy ustnej,  
• ogniska ropne,  
• problemy z jedzeniem i połykaniem,  
• zaczerwienienie.  

Osoby cierpiące na problemy jelitowe mogą mieć z kolei promienicę brzuszną, z czym wiążą się dolegliwości takie jak biegunka, nudności, wymioty, spadek masy ciała, bóle brzucha oraz gorączka. W przypadku promienicy piersiowej dodatkowo występują takie symptomy jak kaszel, duszność i bóle w klatce piersiowej. 

Leczenie promienicy i profilaktyka choroby 

Szczególne znaczenie w leczeniu promienicy ma odpowiednia diagnostyka, która opiera się nie tylko na wywiadzie z pacjentem, ale także na pobraniu wydzieliny z przetok i zmian ropnych. Zwykle dodatkowo wykonywana jest tomografia lub rezonans magnetyczny. Za podstawę leczenia uważa się antybiotykoterapię, ponieważ taka metoda przynosi najlepsze rezultaty w walce z bakteriami.  

Jeżeli chodzi o leki, stosuje się zwykle penicylinę, natomiast u osób uczulonych na tę substancję możliwe jest podawanie erytromycyny. Niestety terapia jest długotrwała i leczenie może trwać  nawet do 12. miesięcy. W niektórych ciężkich przypadkach ropne zmiany usuwa się chirurgicznie, a także przeprowadza się drenaż ropni. Jednocześnie należy zaznaczyć, że dotychczasowe dane nie wskazują na śmiertelność związaną z chorobą mimo bardzo długiego czasu leczenia.

Profilaktyka opiera się przede wszystkim na prawidłowej higienie jamy ustnej i zębów. Bardzo ważne jest dbanie o układ immunologiczny, zdrowa dieta i dawka aktywności fizycznej, chociaż wszystkie te zalecenia mają znaczenie ogólnie przy prowadzeniu zdrowego stylu życia, a nie tylko profilaktyce promienicy.  

Bibliografia: 

1. Drożdż W., Bęben P., Wilczek M., Promienica jelita grubego, Przegląd Lekarski 2003, 60.  
2. Zaryjewski D., Malarkiewicz J. A., Ciuńczyk J., Onichimowski D., Promienica Miednicy Mniejszej, Obejmująca Jajnik, Jajowód, Pęcherz Moczowy, Odbytnicę i Esicę oraz Ścianę Miednicy, Imitująca Rozsiany Proces Nowotworowy, Polish Annals of Medicine 2009, 16.  
3. Zyzak K., Kuchar E., Remion J., Szenborn L., Promienica szyjna u 16-letniego chłopca, Przegląd Pediatryczny 2011, 41.