Promienica jest chorobą zakaźną występującą u ludzi i zwierząt. Drobnoustroje, które ją wywołują, to bakterie z rodziny promieniowców. Wchodzą w skład prawidłowej flory jamy ustnej i końcowego odcinka przewodu pokarmowego. Do zakażenia dochodzi po uszkodzeniu błony śluzowej. Leczenie promienicy opiera się na zastosowaniu antybiotykoterapii.
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami
Promienica u ludzi w dzisiejszych czasach występuje rzadko. Najczęściej rozpoznaje się ją u mężczyzn między 20 a 50 rokiem życia. Istnieje znikome ryzyko przeniesienia zakażenia z człowieka na człowieka. W przypadku zaobserwowania objawów choroby należy zgłosić się do lekarza w celu wykonania badań diagnostycznych: posiewu wydzieliny oraz oceny histopatologicznej. Wczesne rozpoznanie umożliwia całkowite wyleczenie oraz minimalizuje ryzyko powstania groźnych dla zdrowia powikłań.
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Przyczyny promienicy
Promienica jest chorobą zakaźną wywołaną przez infekcję bakteryjną. Drobnoustroje, które są odpowiedzialne za rozwój zakażenia i stanu zapalnego, to bakterie z rodziny promieniowców (Actinomyces israeli). Na podłożu hodowlanym układają się w rozgałęzione kolonie, skąd wzięła się nazwa schorzenia. Obecnie u ludzi schorzenie występuje rzadko. Ze względu na objawy wyróżnia się:
- promienicę szyjno-twarzową,
- promienicę piersiową,
- promienicę jamy brzusznej.
Bakterie, które wywołują promienicę, są obecne w fizjologicznej florze bakteryjnej jamy ustnej, narządów rodnych oraz końcowego odcinka przewodu pokarmowego. W prawidłowych warunkach nie są chorobotwórcze. Kiedy jednak dojdzie do uszkodzenia błony śluzowej, np. przez chory ząb, zaczynają się namnażać i wnikają w głębsze tkanki, co wywołuje ropny proces zapalny. Do czynników ryzyka wystąpienia promienicy zalicza się:
- choroby zębów,
- stany zapalne w jamie ustnej,
- urazy w jamie ustnej,
- nieprawidłowa higiena jamy ustnej,
- osłabienie odporności,
- stosowanie antykoncepcyjnych wkładek wewnątrzmacicznych,
- cukrzyca,
- niedożywienie,
- stan po radioterapii,
- przewlekłe zapalenie wątroby.
Jakie są objawy promienicy?
Objawy promienicy zależą od miejsca, gdzie rozwinął się proces patologiczny. Istotą choroby jest ropny proces zapalny oraz powstawanie licznych ropni i przetok, z których wydobywa się żółta treść zawierająca kolonie promieniowca. Stan ogólny osoby chorej jest dobry, niekiedy temperatura ciała może być podwyższona do 38°C.
Najczęstszą postacią schorzenia jest promienica szyjno-twarzowa. Stanowi ona około 70% wszystkich przypadków. Do zakażenia dochodzi zazwyczaj po zabiegu stomatologicznym, a także u osób, które zmagają się z próchnicą lub nieprawidłowo dbają o higienę jamy ustnej. Patogeny zajmują tkanki miękkie żuchwy, szyi, języka, ślinianek lub migdałków. Objawy promienicy to:
- bolesne guzy lub nacieki w ustach, na twarzy lub szyi,
- ogniska ropne w obrębie guzów,
- przetoki z żółtymi ziarnistościami,
- szczękościsk,
- trudności z jedzeniem i przełykaniem,
- zaczerwienienie lub zasinienie skóry wokół przetok,
- bliznowacenie powstałych zmian.
Promienica brzuszna pojawia się najczęściej u osób, które przeszły operację w obrębie jelita, zwłaszcza gdy doszło do jego perforacji. W przebiegu choroby powstaje zwykle guz zapalny lub ropień, który jest przyczyną dolegliwości. Natomiast promienica miednicy mniejszej powstaje wyłącznie u kobiet i jest związana z długotrwałym stosowaniem wkładki wewnątrzmacicznej. Może ona obejmować jajnik, jajowód, pęcherz moczowy lub jelita. Objawy promienicy brzusznej to:
- utrata masy ciała,
- nudności i wymioty,
- podwyższona temperatura ciała,
- ból brzucha,
- zmiana rytmu wypróżnień.
Promienica piersiowa stanowi 20% wszystkich przypadków choroby. Do zakażenia dochodzi na skutek aspiracji z jamy ustnej treści zawierającej w sobie drobnoustroje. Do objawów należą: naciek zapalny płuca, kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej oraz podwyższona temperatura ciała.
Zobacz także
Diagnostyka promienicy
Diagnostyka promienicy polega na stwierdzeniu obecności objawów klinicznych oraz na przeprowadzeniu badań obrazowych i mikrobiologicznych. Należy pobrać wydzielinę z przetok i wykonać jej posiew w celu stwierdzenia obecności kolonii promieniowców. Wykonuje się także badania obrazowe: tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny i badanie ultrasonograficzne.
Leczenie promienicy
Leczenie promienicy polega na podaniu antybiotyków. Terapia jest długotrwała (nawet do 6 miesięcy). Najskuteczniejsze są leki z grupy penicylin, jednak w razie przeciwwskazań stosuje się także erytromycynę lub klindamycynę. Niekiedy konieczne jest także chirurgiczne leczenie promienicy. Podczas zabiegu usuwa się guzy i przetoki lub przeprowadza drenaż ropni.
Najnowsze w naszym serwisie
Amylaza w moczu – kiedy jej poziom powinien wzbudzić niepokój?
Ultrafiolet, czyli promieniowanie ultrafioletowe – zastosowanie, szkodliwość
Benzen – jakie ma właściwości. Jak działa na zdrowie i czy jest szkodliwy?
Badanie SHBG – kiedy się je wykonuje i jak się do niego przygotować?
Udostępnij
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
„Neurolog uznał, że nie mam zespołu Tourette’a, bo nie mam tiku przeklinania, który dotyczy 10 proc. chorych” – mówi Piotr, który z zaburzeniem tym żyje od 25 lat
„Czym innym jest spędzać z dzieckiem czas i pytać je o różne rzeczy, a czym innym węszyć, podglądać, nasłuchiwać. To forma agresji”. O nadopiekuńczych rodzicach mówi psycholożka Magdalena Halicka
„Dla osoby głuchej język polski jest językiem obcym. We własnym kraju czujemy się jak obcokrajowcy” – mówi Zuzanna Szymańska z Akademii Młodych Głuchych
